Chia sẻ niềm vui với VnBusiness về những thành quả ấn tượng của kim ngạch xuất khẩu (XK) rau quả ngay trong tháng đầu của năm 2024, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, đã ví von bằng hai câu thơ: “Năm qua thắng lợi vẻ vang. Năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to”.
Bước khởi đầu suôn sẻ và ấn tượng
Cú hích này được mở màn vào đầu tháng 1/2024 khi có 7 tấn xoài tượng da xanh huyện Chợ Mới (An Giang) lần đầu tiên XK sang hai thị trường khó tính là Australia và Mỹ, mở ra bước ngoặt mới cho trái xoài tỉnh An Giang đi xa vào những thị trường cao cấp.
 |
|
Xuất khẩu rau quả được kỳ vọng sẽ tiếp tục “thắng to” trong năm 2024 sau khi có bước khởi đầu ấn tượng, suôn sẻ trong tháng đầu tiên của năm nay. |
Lô xoài XK này được thực hiện thông qua sự hợp tác giữa Hợp tác xã (HTX) GAP Cù Lao Giêng và Công ty Vina T&T. Trong đó, 6 tấn xoài xuất sang thị trường Australia, 1 tấn xoài xuất sang thị trường Mỹ.
Việc XK lô hàng xoài này tiếp tục mở ra hướng đi mới về thị trường và mối liên kết 4 nhà, giữa chính quyền, HTX, nhà vườn và doanh nghiệp (DN). Như chia sẻ của ông Huỳnh Kim Định, Phó Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT), thời gian tới cần tiếp tục triển khai hoạt động nâng cao giá trị, phát triển bền vững chuỗi giá trị trong ngành hàng xoài, từ khâu canh tác, chăm sóc, thu hoạch, cho đến chế biến, tiêu thụ, XK.
Hay như CTCP Banana Brothers Farm ở huyện M’Đrắk (tỉnh Đắk Lắk) vào đầu tháng 1 đã mở hàng xuất xưởng lô hàng 16,640 tấn chuối tươi đầu tiên sang thị trường Hàn Quốc theo đơn đặt hàng của phía đối tác. Đây là một tín hiệu vui cho ngành chế biến trái cây của địa phương, đánh dấu một sự khởi đầu đầy triển vọng cho doanh nghiệp XK rau quả tỉnh Đắk Lắk.
Hoặc như việc XK rau quả của Việt Nam vào thị trường chủ lực là Trung Quốc trong tháng 1/2024 được đánh giá là khá nhộn nhịp, suôn sẻ. Như ghi nhận của Ban Quản lý khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng (Lạng Sơn), từ đầu năm đến nay XK các mặt hàng rau quả sang Trung Quốc diễn ra rất sôi động.
XK rau quả sang thị trường Trung Quốc thông qua các cửa khẩu đường bộ ở Lạng Sơn trong tháng 1/2024 được cho là tăng trưởng 30% so với cùng kỳ năm 2023.
Mỗi ngày, các cửa khẩu đường bộ địa bàn Lạng Sơn làm thủ tục, thông quan hơn 300 xe rau quả xuất sang Trung Quốc. Đặc biệt, số lượng xe hàng đưa lên từ các tỉnh nội địa lên Lạng Sơn hiện nay ở mức hơn 600 xe/ngày nhưng tại các cửa khẩu không xảy ra tình trạng ùn ứ, đọng hàng.
Với khởi đầu thuận lợi như vậy, ông Nguyên cho biết theo tính toán sơ bộ của Hiệp hội Rau quả Việt Nam, kim ngạch XK rau quả trong tháng 1/2024 ước đạt 458,741 triệu USD, tăng 12,3% so với tháng 12/2023 và tăng 89,2% so với cùng kỳ năm 2023 (tháng 1/2023 đạt 149,105 triệu USD). Không chỉ vậy, trong tháng 1/2024, rau quả xuất siêu 244,124 triệu USD.
Những con số ấn tượng như vậy là động lực để XK rau quả tiến tới đạt mục tiêu kim ngạch lớn hơn trong năm 2024 này, có thể là vào tầm 6,5 tỷ USD hoặc 7 tỷ USD.
Trong đó, mặt hàng sầu riêng được xem là “con át chủ bài”, được dự đoán sẽ đạt kim ngạch 3,5 tỷ USD trong năm 2024 khi thị trường Trung Quốc ngày càng rộng mở với loại “trái cây vua” này của Việt Nam.
Thể hiện rõ thực lực và tham vọng lớn
Để XK rau quả ngày càng “thắng to” trong năm nay so với kỷ lục đã đạt được trong năm 2023 là 5,6 tỷ USD, có thể thấy rằng điều quan trọng là ngành hàng rau quả Việt Nam cần tiếp tục duy trì, nâng cao chất lượng, tuân thủ nghiêm quy định về chất lượng, truy xuất nguồn gốc để có thể tận dụng được những cơ hội XK.
Chẳng hạn như việc XK lô hàng 7 tấn xoài ở An Giang, theo ông Nguyễn Đình Mười, Phó tổng giám đốc Công ty Vina T&T, mỗi thị trường nhập khẩu đều có rào cản kỹ thuật khác nhau, đòi hỏi chúng ta phải tuân thủ, tuyên truyền, vận động bà con nông dân trồng xoài phải tuân thủ kỹ thuật, điều chỉnh cách bảo quản và bao trái.
Hơn thế nữa, các DN lớn trong ngành rau quả cũng phải thể hiện rõ thực lực và tham vọng lớn của mình để giúp cho kim ngạch XK rau quả ngày càng tăng mạnh một cách rõ rệt.
Đơn cử như Thaco Group với thành viên là Tập đoàn Nông nghiệp THACO AGRI đang thực hiện chiến lược “Sản xuất nông nghiệp quy mô lớn trên nền tảng hữu cơ, ứng dụng cơ giới hóa và công nghệ sinh học” trên diện tích hơn 84.000ha. Tập đoàn này đang đặt kế hoạch năm 2024 sẽ XK khoảng 380.000 tấn trái cây, tương đương gần 300 triệu USD.
Như CTCP Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) trong năm 2024 đặt mục tiêu sẽ trồng thêm sầu riêng và nâng diện tích lên 2.000 ha nhằm đón đầu nhu cầu tiêu thụ lớn từ Trung Quốc và nhiều quốc gia lớn như Mỹ, châu Âu. Ngoài ra, từ năm 2024, mỗi năm công ty sẽ trồng mới 1.000 ha chuối, mục tiêu đến năm 2025 - 2026, HAGL có 10.000 ha chuối. Sản lượng chuối của công ty đang xuất sang Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và phân phối cho thị trường nội địa.
Bên cạnh những mục tiêu, tham vọng nêu trên, như lưu ý của ông Đặng Phúc Nguyên, điều kỳ vọng các DN, HTX, nông dân trong ngành hàng rau quả phải hướng đến liên kết phát triển bền vững hơn nữa. Nhất là các HTX và DN một khi đã chọn liên kết thì nên trung thành với nhau, “có muối ăn muối, có đường ăn đường”, không vì những lợi ích nhất thời trước mắt mà phá vỡ hợp đồng liên kết.
Ngoài ra, theo ông Nguyên, trước xu hướng “xanh hóa” từ thị trường nhập khẩu nhằm bảo vệ môi trường thì các DN, HTX trong ngành hàng rau quả cần chủ động thích ứng, nhất là tránh sử dụng tràn lan thuốc trừ sâu, phân bón hóa học.
“Điều mà tôi nhận thấy trong sản xuất rau quả của DN, HTX là đã giảm rất nhiều thuốc bảo vệ thực vật độc hại. Bởi vì nếu họ còn sử dụng nhiều những loại thuốc này thì chắc chắn họ sẽ không XK được. Con số XK rau quả càng ngày càng tăng, điều đó đã nói lên rằng các DN, HTX trong ngành hàng này đã bắt đầu đi vào xu hướng “xanh hóa” và biết cách sản xuất theo tiêu chuẩn xanh, đáp ứng được nhu cầu của thế giới”, vị tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam chia sẻ.
Thế Vinh
