Việt Nam mở cửa thị trường Trung Đông: Ký Hiệp định Thương mại tự do với UAE

Tại buổi hội đàm chiều ngày 28/10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phó Tổng thống kiêm Thủ tướng UAE Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoum đã cùng chứng kiến lễ ký kết hiệp định CEPA. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã bày tỏ niềm vui khi trở lại thăm UAE, trung tâm kinh tế hàng đầu khu vực, và chúc mừng nước này đã tổ chức thành công Hội nghị Liên Hợp Quốc về Biến đổi Khí hậu (COP28) vào tháng 12/2023.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Phó Tổng thống kiêm Thủ tướng UAE Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoum chứng kiến lễ ký kết Hiệp định CEPA, hiệp định thương mại tự do đầu tiên của Việt Nam với một nước Arab- Ảnh: VGP

Hiệp định CEPA không chỉ tạo ra bước đột phá trong hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư giữa hai nước mà còn là cầu nối để hàng hóa Việt Nam tiến sâu vào các thị trường tiềm năng của UAE và Trung Đông. Với các nội dung đàm phán toàn diện, CEPA cam kết sẽ mang lại lợi ích song phương bền vững, phù hợp với mong muốn tăng cường hợp tác trên nhiều lĩnh vực của cả Việt Nam và UAE. Đồng thời, đây là hiệp định thương mại tự do có thời gian đàm phán nhanh nhất của Việt Nam, thể hiện quyết tâm cao độ từ các nhà lãnh đạo, bộ, ngành hai nước.

Trong tinh thần hợp tác, hai nhà lãnh đạo đã thảo luận và thống nhất 5 lĩnh vực hợp tác trọng điểm. Thứ nhất là tăng cường trao đổi đoàn cấp cao, xây dựng lòng tin chính trị, và thành lập các nhóm công tác chung để thực hiện quan hệ Đối tác Toàn diện. Thứ hai là triển khai hiệu quả Hiệp định CEPA nhằm đẩy mạnh thương mại, tạo điều kiện để các doanh nghiệp hai nước hợp tác và hướng tới mục tiêu đạt kim ngạch thương mại song phương trên 10 tỷ USD. Thứ ba là tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và đổi mới sáng tạo, khuyến khích UAE đầu tư vào các lĩnh vực tiềm năng của Việt Nam như hạ tầng chuyển đổi xanh, tài chính số, trí tuệ nhân tạo và điện toán đám mây.

Một điểm nổi bật khác là thúc đẩy hợp tác về giao lưu nhân dân, văn hóa và du lịch. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng cho biết sẽ chỉ đạo mở đường bay thẳng giữa hai nước, nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho nhân dân hai bên tăng cường kết nối, hiểu biết lẫn nhau. Cuối cùng, hai nước cam kết tăng cường hợp tác và ủng hộ nhau trên các diễn đàn đa phương, với nhiều quan điểm chung về các vấn đề khu vực và quốc tế.

Cũng trong khuôn khổ chuyến thăm, hai nhà lãnh đạo đã chứng kiến lễ ký kết 6 văn kiện hợp tác quan trọng khác. Trong đó, có Bản ghi nhớ về Đầu tư, Đổi mới sáng tạo và Trung tâm tài chính, Bản ghi nhớ về trao đổi kinh nghiệm phát triển Chính phủ, hợp tác giáo dục đại học và nghiên cứu khoa học, cũng như các thỏa thuận giữa Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Ngân hàng Trung ương UAE, Tổng cục Hải quan Việt Nam và Cảng Abu Dhabi, Liên đoàn Công nghiệp và Thương mại Việt Nam (VCCI) và Phòng Thương mại và Công nghiệp Abu Dhabi. Đây là những nền tảng quan trọng, hỗ trợ trực tiếp cho quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và UAE.

Nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sẽ 'rộng cửa' vào thị trường UAE và Trung Đông.

Về lĩnh vực nông sản, CEPA sẽ giúp các sản phẩm chủ lực của Việt Nam như hạt điều, tiêu và mật ong có cơ hội thâm nhập mạnh hơn vào thị trường Trung Đông. Đây là khu vực có nhu cầu lớn về nông sản chất lượng cao, đặc biệt là các sản phẩm sạch, hữu cơ và có chứng nhận Halal. Hàng tiêu dùng như dệt may, da giày, và điện tử cũng sẽ được hưởng lợi từ việc cắt giảm thuế quan, giúp các sản phẩm này cạnh tranh tốt hơn về giá cả và mở rộng thị phần tại UAE, nơi có nhu cầu cao về thời trang và hàng tiêu dùng chất lượng.

Ngành thủy sản của Việt Nam cũng được hưởng lợi lớn từ hiệp định này. Với nhu cầu tiêu thụ thủy sản cao cấp như tôm và cá tại UAE, các sản phẩm thủy sản Việt Nam sẽ có cơ hội mở rộng thị trường, nâng cao giá trị sản phẩm nhờ vào ưu đãi thuế quan. Các sản phẩm gỗ và đồ nội thất cũng được kỳ vọng sẽ dễ dàng tiếp cận UAE, đáp ứng nhu cầu lớn từ các dự án đô thị hóa nhanh và bất động sản cao cấp ở đây.

Ngoài ra, CEPA còn thúc đẩy mở cửa thị trường dịch vụ, tạo thuận lợi cho các hoạt động đầu tư giữa hai quốc gia. Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cho biết UAE cam kết xóa bỏ thuế quan ngay khi CEPA có hiệu lực đối với nhiều ngành hàng chủ lực của Việt Nam, từ đó tạo cơ hội lớn cho các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường này và các nước Trung Đông. Đây là bước khởi đầu cho quan hệ hợp tác không chỉ với UAE mà còn với cả khu vực Trung Đông và châu Phi.

CEPA không chỉ là công cụ quan trọng trong việc tăng cường hợp tác thương mại mà còn là động lực thu hút đầu tư mạnh mẽ từ UAE vào Việt Nam trong các lĩnh vực tiềm năng như năng lượng, công nghệ cao và phát triển chuỗi cung ứng. Với những lợi ích mà CEPA mang lại, các doanh nghiệp Việt Nam có thể tận dụng cơ hội để mở rộng xuất khẩu và tăng cường khả năng cạnh tranh tại thị trường này.

Hiệp định CEPA hứa hẹn mang lại lợi ích cân bằng cho cả hai nước và phù hợp với mong muốn tăng cường hợp tác trên nhiều lĩnh vực của Việt Nam và UAE - Ảnh: VGP

Trước đó, trong cuộc gặp cùng ngày với Bộ trưởng Đầu tư UAE Mohammed Bin Hassan Al Suwaidi tại Abu Dhabi, Thủ tướng đề xuất UAE hỗ trợ Việt Nam xây dựng khuôn khổ chính sách và mô hình phát triển cho các trung tâm tài chính. Ngoài ra, ông cũng kêu gọi UAE thúc đẩy đầu tư vào Việt Nam, nhất là trong các lĩnh vực tài chính, công nghệ cao và phát triển bền vững.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, Thủ tướng đã tiếp xúc với Yusuff Ali, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc điều hành của LuLu Group International, và đề nghị Tập đoàn này mở chuỗi siêu thị tại Việt Nam để khai thác thị trường 100 triệu dân. Ông cũng mong muốn LuLu, với mạng lưới chi nhánh rộng khắp, có thể đóng vai trò là cầu nối thu hút các nhà đầu tư tiềm năng vào Việt Nam và phát triển các cơ sở chế biến nông sản tại đây. Ông Yusuff Ali đã đáp lại với thông báo rằng LuLu đã thành lập văn phòng tại Thành phố Hồ Chí Minh và đang mua các sản phẩm Việt Nam để cung ứng cho hệ thống 265 siêu thị trên toàn thế giới.

Ngoài ra, Thủ tướng đã có cuộc gặp với các tập đoàn lớn của UAE, bao gồm Prime Group, Abu Dhabi Ports Group (ADPG), NMDC Dredging & Marine, và Emirates Driving, để kêu gọi đầu tư vào phát triển cơ sở hạ tầng chiến lược tại Việt Nam. Những tập đoàn này đang quan tâm đến các lĩnh vực như sân bay, cảng biển và đường cao tốc – những hạng mục hạ tầng mà Việt Nam đang tập trung phát triển. Đại diện các tập đoàn này đã đánh giá cao tiềm năng của Việt Nam và thông báo kế hoạch mở rộng đầu tư vào quốc gia Đông Nam Á này. Abu Dhabi Ports Group, chẳng hạn, sẽ mở văn phòng đại diện tại Việt Nam, thể hiện sự cam kết dài hạn.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng khuyến khích các tập đoàn nghiên cứu và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, và công nghệ mới, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo và Internet vạn vật. Ông nhấn mạnh rằng Chính phủ Việt Nam cam kết tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư UAE kinh doanh hiệu quả và bền vững.

Quan hệ giữa Việt Nam và UAE đã phát triển mạnh mẽ từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1993, và UAE hiện là đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam tại Trung Đông, chỉ sau Kuwait. Kim ngạch thương mại giữa hai nước đã đạt khoảng 4,8 tỷ USD mỗi năm trong giai đoạn từ 2019 đến 2023, và trong nửa đầu năm 2024, thương mại song phương đạt 3,2 tỷ USD, tăng 43% so với cùng kỳ năm trước.

Chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh Chính được kỳ vọng sẽ mở ra những cơ hội hợp tác mới giữa hai nước, đặc biệt là khi Việt Nam và UAE đang tiến hành đàm phán Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện (CEPA). Được biết, UAE là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam tại khu vực và là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất thế giới. Thủ tướng cũng khẳng định Việt Nam đang hướng tới các mục tiêu phát triển bền vững và cam kết hợp tác với UAE để thúc đẩy tăng trưởng xanh, đồng thời nhấn mạnh lợi thế vị trí địa lý và hệ thống logistics thuận lợi của Việt Nam – điều kiện lý tưởng để kết nối với các thị trường lớn trong khu vực và toàn cầu.

Những nỗ lực của Thủ tướng trong chuyến thăm lần này nhấn mạnh tầm nhìn chiến lược của Việt Nam trong việc thu hút đầu tư nước ngoài, đặc biệt là từ các quốc gia phát triển nhanh như UAE, để thúc đẩy phát triển bền vững và đưa nền kinh tế Việt Nam tiến xa hơn trên trường quốc tế.

Hồng Hương