Mới đây, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã có văn bản phản hồi Bộ Công Thương liên quan đến cơ chế đối với các dự án điện gió, điện mặt trời chuyển tiếp, trong đó đề xuất không giao cho EVN đàm phán giá điện, hợp đồng mua bán điện cũng như việc “xét lại” các hợp đồng phải dựa theo luật.
 |
|
EVN cho rằng nếu thực hiện cơ chế đàm phán giá với các dự án điện tái tạo thì thời gian sẽ kéo dài. |
Cụ thể, EVN cho rằng việc giao tập đoàn này đàm phán giá điện, hợp đồng mua bán điện với chủ đầu tư trong khung giá phát điện và hướng dẫn do Bộ Công Thương ban hành đối với các dự án chuyển tiếp và các dự án sẽ triển khai, là "không khả thi".
Lý do EVN nêu ra là do thời gian sẽ kéo dài và các dự án chuyển tiếp đã đầu tư ở nhiều giai đoạn khác nhau, đã thực hiện với khung giá điện không hồi tố lại được các năm trước khi đàm phán với số lượng lớn.
Theo EVN, các nước đều chuyển sang cơ chế đấu thầu sau khi kết thúc giai đoạn giá FIT (giá mua bán điện cố định), hầu hết các nước đều áp dụng giá FIT trong một giai đoạn nhất định, sau đó chuyển sang cơ chế đấu thầu.
Do vậy, EVN kiến nghị trước mắt cho phép các dự án điện gió, điện mặt trời chuyển tiếp tham gia thị trường điện, được thanh toán theo giá thị trường điện giao ngay và không vượt quá khung giá phát điện của loại hình nguồn điện tương ứng do Bộ Công Thương phê duyệt (việc chào giá và công bố công suất từng chu kỳ giao dịch tuân thủ quy định vận hành thị trường điện).
Đồng thời, EVN đề nghị Bộ Công Thương không giao EVN đàm phán giá điện, hợp đồng mua bán điện các dự án này.
Về dài hạn, EVN đề nghị áp dụng cơ chế đấu thầu theo 2 bước: lựa chọn chủ đầu tư theo đúng Luật đầu tư mới với quyết định chủ trương đầu tư có thời hạn nhất định.
Sau một thời gian quy định, nếu chủ đầu tư không triển khai dự án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền có quyền thu lại dự án để giao chủ đầu tư khác. Các chủ đầu tư được lựa chọn tham gia thị trường điện hoặc tham gia đấu thầu để ký PPA (hợp đồng mua bán điện) và phát triển dự án, đơn vị tổ chức đấu thầu là Bộ Công Thương.
Chia sẻ thêm về văn bản trên, một đại diện của EVN cho biết nếu thực hiện cơ chế đàm phán giá trực tiếp đối với các dự án điện gió, điện mặt trời chuyển tiếp thì thời gian đàm phán sẽ kéo dài. Các dự án năng lượng tái tạo, dù quy mô công suất nhỏ, nhưng trình tự và các bước thực hiện giống như các dự án năng lượng truyền thống. Hiện nay, các quốc gia trên thế giới cũng chưa áp dụng cơ chế đàm phán giá trực tiếp đối với các dự án điện gió, điện mặt trời sau khi kết thúc giai đoạn áp dụng giá FIT.
Cơ chế giá điện chính thức áp dụng cho đối tượng chuyển tiếp chưa được ban hành từ 1/11/2020 đến nay đối với điện gió, từ 1/1/2021 đến nay đối với điện mặt trời.
Trong giai đoạn chờ cơ chế giá điện chính thức được ban hành, EVN cho biết đã có văn bản đề nghị Bộ Công Thương, Thủ tướng Chính phủ cho phép các nhà máy điện trên sau khi hoàn thành công trình đưa vào sử dụng theo đúng quy định của pháp luật được phép tham gia thị trường điện và được thanh toán theo giá của thị trường điện giao ngay trong giai đoạn chờ Chính phủ có cơ chế chính thức.
"Về mặt pháp lý, cơ chế này phù hợp với Luật Điện lực và quy định tại Quyết định 13/2020/QĐ-TTg ngày 6/4/2020 về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời và Quyết định 39/QĐ-TTg về việc sửa đổi bổ sung một số điều của Quyết định số 37/2011/QĐ-TTG ngày 29/6/2011 về cơ chế khuyến khích điện gió tại Việt Nam. Giải pháp này đáp ứng ngay nhu cầu của hệ thống khi giá nhiên liệu như than nhập, than trộn và khí thiên nhiên tăng cao", EVN cho biết.
Trước đó, EVN đã cắt giảm 40% tỷ lệ sử dụng điện năng được sản xuất tại dự án điện mặt trời Trung Nam - Thuận Nam do thiếu cơ chế định giá. Trong văn bản gửi Chính phủ, Trung Nam đã yêu cầu Bộ Công Thương và EVN tiếp tục huy động công suất chưa có giá bán điện. Việc tiếp tục sử dụng đầy đủ công suất sẽ giúp nhà đầu tư trang trải chi phí đầu tư và "tránh phá sản".
Nhật Linh
