 |
|
Tổng cục Hải quan đã phát hiện nhiều hành vi mới về gian lận, giả mạo xuất xứ, ghi nhãn không đúng quy định (Ảnh minh hoạ: Internet) |
Đây là thông tin được ông Nguyễn Hùng Anh, Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan cho biết tại họp báo chuyên đề hoạt động kiểm tra, điều tra phòng chốmg gian lận xuất xứ hàng Việt Nam xuất khẩu của ngành hải quan, được tổ chức chiều ngày 6/7.
Chưa hoàn thành dây chuyền lắp ráp đã có sản phẩm XK
Trong thời gian qua, việc Mỹ chính thức áp đặt bổ sung các mức thuế lên nhiều mặt hàng nhập khẩu Trung Quốc (thuế suất 7,5 - 28,5%, tùy theo từng mặt hàng), dẫn đến sự chênh lệch về thuế giữa hàng hóa từ Trung Quốc với hàng hóa từ Việt Nam sang thị trường Mỹ.
Để trốn tránh hàng rào thuế quan và hàng rào kỹ thuật ở các thị trường nêu trên, một số doanh nghiệp đã “hô biến” hàng Trung Quốc thành "made in Việt Nam" để tìm đường xuất khẩu sang Mỹ.
Thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy, trong số các ngành hàng của Trung Quốc bị áp đặt bổ sung thuế có nhiều ngành hàng thuộc nhóm ngành hàng Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ có kim ngạch tăng đột biến như: đồ điện tử, hàng may mặc, da giày, xe đạp, đồ gỗ nội thất, sắt thép, tấm pin năng lượng mặt trời.
Từ thực tế trên, quá trình kiểm tra cũng cho thấy, trong số 76 vụ việc được điều tra, xác minh, phát hiện 24 vụ việc vi phạm về xuất xứ hàng xuất khẩu.
Đặc biệt, Tổng cục Hải quan đã phối hợp với Bộ Công an điều tra 01 vụ việc có dấu hiệu làm giả giấy chứng nhận xuất xứ. Cụ thể, một doanh nghiệp đã tự ý phát hành C/O cho nhiều doanh nghiệp thuộc nhiều tỉnh, TP trên cả nước không được Bộ Công Thương, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cấp ủy quyền để thực hiện việc thẩm định, cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa.
“Doanh nghiệp lợi dụng danh nghĩa là thành viên của VCCI, tự thiết kế mẫu C/O, cấp cho hơn 30 doanh nghiệp trên cả nước để xuất khẩu hàng hóa ra nước ngoài. Tổng trị giá hàng hóa xuất khẩu trên 600 tỷ đồng”, ông Hùng Anh nói.
Qua đó, đã thực hiện tịch thu 3.590 xe đạp nguyên chiếc, hơn 4.000 bộ linh kiện xe đạp và hơn 12 nghìn bộ linh phụ kiện lắp ráp tủ bếp là tang vật vi phạm. Đồng thời, đã thu hơn 33 tỷ đồng (bao gồm số tiền thu lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm; xử phạt vi phạm hành chính và trị giá tang vật vi phạm bị tịch thu).
Hiện Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo Cục Điều tra chống buôn lậu khẩn trương tiến hành làm rõ, phối hợp với cơ quan Cảnh sát điều tra (C03) - Bộ Công an thực hiện các hoạt động điều tra, làm rõ sai phạm của đối tượng để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Được biết, doanh nghiệp vi phạm được thành lập năm 2018, có trụ sở tại TP.HCM.
Cần có chế tài mạnh
Cùng với đó, rà soát, mở rộng điều tra để xử lý đối với các trường hợp tương tự.Từ kết quả kiểm tra, xác minh, thấy nổi lên một số phương thức gian lận phổ biến như: doanh nghiệp đầu tư dây chuyền sản xuất sơ sài, thực hiện các công đoạn lắp ráp, chế biến giản đơn.
Ngoài ra, các doanh nghiệp giai đoạn đầu chưa hoàn thành đầu tư lắp ráp dây chuyền máy móc nhưng đã có sản phẩm xuất khẩu (doanh nghiệp thực hiện nhập khẩu dưới dạng bán thành phẩm về chỉ thực hiện lắp ráp giản đơn hoặc nhập khẩu dưới dạng sản phẩm hoàn chỉnh về chỉ thay đổi bao bì, nhãn mác).
Các doanh nghiệp đã có dây chuyền máy móc nhưng sản phẩm xuất khẩu không đủ điều kiện đáp ứng tiêu chuẩn xuất xứ Việt Nam theo quy định của pháp luật.
Theo ông Trần Mạnh Cường, Cục phó Cục Kiểm tra sau thông quan, với những giải pháp quyết liệt, bước đầu Việt Nam đã kịp thời ngăn chặn tình trạng lợi dụng ưu đãi của các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam ký kết với các nước, đặc biệt là Mỹ để thực hiện hành vi vi phạm xuất xứ làm ảnh hưởng đến các cam kết của Việt Nam với các nước.
Kết quả đấu tranh vừa qua đã lan tỏa trong cộng đồng doanh nghiệp, nâng cao nhận thức, ý thức tuân thủ pháp luật của cộng đồng doanh nghiệp xuất nhập khẩu để ngăn chặn từ xa các hành vi vi phạm; cộng đồng doanh nghiệp được cảnh báo về các nguy cơ vi phạm dễ mắc phải để chủ động phòng tránh, bảo đảm tuân thủ các quy định của Việt Nam thể hiện qua việc sau khi phát hiện sai phạm, doanh nghiệp đã đầu tư đầy đủ hệ thống máy móc, trang thiết bị phục vụ sản xuất để đáp ứng tiêu chí xuất xứ Việt Nam.
Đối với hoạt động đối ngoại, từ các kết quả đấu tranh chống gian lận xuất xứ của cơ quan hải quan, Phó Tùy viên kinh tế Đại sứ quán Hoa kỳ cũng đã đề nghị làm việc với cơ quan hải quan để trao đổi về việc thực hiện các bước tiếp theo trong kế hoạch hành động về thương mại Việt Nam với Hoa Kỳ.
Về giải pháp chống gian lận xuất xứ hàng hóa trong thời gian tới, Tổng cục Hải quan kiến nghị Bộ Tài chính cần bổ sung quy định cách tính thu lợi bất hợp pháp đối với doanh nghiệp hoạt động theo loại hình gia công do chủ thể của hàng hóa thường ở ngoài lãnh thổ Việt Nam nhưng hành vi vi phạm xảy ra tại Việt Nam.
Đề nghị Bộ Công Thương phải có hướng dẫn cụ thể về việc ghi nhãn hàng mác, khai báo xuất xứ hàng hóa xuất khẩu trong trường hợp hàng hóa không đủ điều kiện hưởng xuất xứ Việt Nam. Bộ Công Thương cũng cần có văn bản hướng dẫn cụ thể về tự chứng nhận xuất xứ.
Đồng thời, yêu cầu nghiên cứu, quy định cụ thể về phương pháp xác định xuất xứ, hành vi vi phạm tự chứng nhận xuất xứ để đảm bảo tính khả thi trong xử phạt và phòng ngừa gian lận.
Thanh Hoa
