Với kinh nghiệm của một DN trong lĩnh vực công nghệ tài chính (Fintech), ông Nguyễn Bá Diệp, Phó Chủ tịch HĐQT CTCP Dịch vụ di động trực tuyến – Ví Momo, cho biết sau khi công ty đẩy mạnh phát triển thanh toán trực tuyến tất cả các loại dịch vụ ở Việt Nam trên kênh trực tuyến (online), có hiện tượng đối thủ cạnh tranh "copy" giống như những gì Momo đã làm.
Từ trực tuyến đến ngoại tuyến
Hiện nay, Momo lại đang có hướng đi kế tiếp là thanh toán ngoại tuyến (offline) ở trong nước. Trên thực tế, đây không phải do Momo tự nghĩ ra mà là xu hướng chung của các DN Fintech trên toàn cầu, nhất là khi đã chiếm xong thị phần online sẽ lập tức chuyển sang tấn công thị phần offline.
Nhấn mạnh về việc các DN Việt cần nắm bắt xu hướng mới của thị trường tại Diễn đàn lãnh đạo trẻ Việt Nam 2018 diễn ra ở Tp.HCM vào cuối tuần qua, ông Diệp cho rằng các DN (đặc biệt là trong lĩnh vực dịch vụ) nên xây dựng hệ sinh thái đáp ứng yêu cầu của khách hàng, với sự kết hợp xu hướng trực tuyến và ngoại tuyến.
"Sau trực tuyến, sau ngoại tuyến, rồi sẽ đến xu hướng gì nữa? Chúng tôi lại nghĩ đến "online to offline", tức là những khách hàng mua trực tuyến nhưng dùng ngoại tuyến. Đây là xu hướng rất lớn của các công ty Fintech – dùng các phương tiện online để đưa khách hàng đến với tiêu dùng sản phẩm offline. DN sẽ không thể tồn tại nếu không biết ngày mai nên làm gì", ông Diệp nói.
Trong xu hướng mua sắm trực tuyến, thống kê về hành vi sử dụng internet của Google đã chỉ ra mỗi người Việt Nam sử dụng trung bình một thiết bị có kết nối internet, trong đó smartphone chiếm 44%.
Đây chính là tiền đề tạo bước nhảy vọt của online marketing (hay internet marketing) nói riêng và digital marketing nói chung trong hoạt động kinh doanh. Và đó cũng là vấn đề mà DN Việt cần quan tâm cho chiến lược phát triển sản xuất kinh doanh.
Một cuộc khảo sát gần đây cũng cho thấy trong năm 2018 có tới 23% người tiêu dùng Việt Nam lựa chọn các kênh trực tuyến để tham khảo thông tin trước khi quyết định mua sản phẩm, tăng 5% so với năm ngoái ở tất cả các kênh thông tin online.
Trong đó, website công ty có tỷ lệ tham khảo tăng gấp đôi (từ 3,3% lên 6,7%), là kênh mà DN hoàn toàn chủ động tạo ra nội dung thông tin để tiếp cận, thu hút và chinh phục người tiêu dùng.
Giới chuyên gia nhận định, các nhà bán lẻ lớn từ nước ngoài với kinh nghiệm quốc tế dày dặn, quan sát thị trường đủ lâu, nên khi tham gia thị trường Việt bằng các mô hình, xu hướng kinh doanh mới khá thành công.
Gần đây nhất là các hệ thống cửa hàng tiện ích như Family Mart, Circle K, Bsmart, 7-Eleven… Điều này khiến cho nhiều nhà bán lẻ trong nước sốt ruột và tìm cách làm theo hướng tương tự.
 |
|
Trước nhiều xu hướng mới, DN Việt không thể mãi bán hàng theo kiểu cũ |
"Ăn cướp" ý tưởng
Vấn đề là DN nội khi bắt nhịp xu hướng mới nhằm tạo bước nhảy vọt về doanh thu cần sự vào cuộc của cách mạng công nghệ. Điều này thì DN ngoại có thừa. Đơn cử như gần đây có một DN Nhật là đối tác của rất nhiều DN lớn trên thế giới, đã thâm nhập thị trường Việt Nam qua hệ thống các máy bán hàng tự động.
Điểm đáng chú ý là DN này đã đầu tư phát triển kênh bán lẻ theo hình thức máy bán hàng tự động với các loại máy đa dạng và mới lạ so với thị trường Việt Nam, như máy bán trái cây, máy bán chè, máy bán thức ăn nóng, máy bán dừa tươi được "chặt" tự động, máy bán mì ly có nước sôi dùng tại chỗ.
Nhìn lại việc bắt nhịp xu hướng mới của DN Việt, từ kinh nghiệm điều hành, làm tư vấn tái cấu trúc ở những DN lớn trong nước, ông Hoàng Quốc Quyền, Tổng giám đốc công ty Vinfast Service, cho rằng vấn đề mà các DN lớn trong nước thường gặp phải là không biết làm sao để giải quyết những thị trường ngách hay "thị trường hẻm" – nơi mà các DN nhỏ có nhiều cơ hội để thâm nhập.
"Các DN lớn có thể đi nhanh, sáng tạo, đủ bản lĩnh, nhưng cái khó nhất của họ là đổi mới trong một khuôn khổ thì không thể thoát ra được. Họ đổi mới bằng những cái quá khứ đã thành công, đổi mới bằng những cái mà họ nghĩ rằng đúng", ông Quyền lưu ý.
Trong khi đó, với các DN nhỏ, mới khởi nghiệp, hôm nay có thể gặp vấn đề khó khăn này, nhưng đến ngày mai lại không biết chuyện gì xảy ra tiếp. Nếu như các DN này (nhất là các công ty công nghệ) làm ra được sản phẩm mà DN lớn mong muốn thì đến lúc đó có nguy cơ không trở thành đối tác mà đã là một bộ phận của DN lớn.
Điều mà các DN Việt cần lưu tâm ở đây, như khuyến cáo của ông Quyền, trên xu hướng thị trường hiện nay, trong khi những DN lớn bao trọn thị trường, giữa DN lớn với DN nhỏ không chỉ có tình trạng "ăn cắp" ý tưởng tràn lan mà còn nặng hơn, gọi nôm na là "ăn cướp" ý tưởng lẫn nhau một cách trắng trợn.
Dành lời khuyên cho các DN nhỏ, giới chuyên gia cho rằng nên vừa theo xu hướng mới vừa hướng mạnh về thị trường nông thôn và các cửa hàng bán lẻ truyền thống còn rất nhiều tiềm năng với 6 triệu điểm bán – vốn không phải là thế mạnh của DN lớn. Nếu thâm nhập sâu vào phân khúc thị trường này, DN nhỏ hoàn toàn có thể trở thành đối tác của các nhà bán lẻ lớn hay công ty thanh toán trực tuyến.
Thế Vinh
