Việc 4 doanh nghiệp (DN) điện ảnh gồm CGV, BHD Star, Galaxy và Lotte Cinema mới đây đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ kiến nghị bãi bỏ quy định xử phạt hành chính từ 5-10 triệu đồng với hoạt động chiếu phim sau 0 giờ đêm đang nhận được sự tâm của dư luận. Theo lý giải của các DN này, quy định xử phạt hoạt động chiếu phim sau 0 giờ là không phù hợp với tình hình thực tế.
Doanh nghiệp lo bị phạt
Đại diện một trong 4 DN trên, ông Nguyễn Hoàng Hải, Giám đốc nội dung của CJ CGV Việt Nam, chia sẻ trước truyền thông rằng, các DN điện ảnh rất vui mừng vì Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển kinh tế ban đêm ở Việt Nam (năm 2020), tạo điều kiện cho DN phát triển thông qua các chính sách cởi mở, thông thoáng hơn. Tuy nhiên, trên thực tế, DN đang gặp khó khăn khi vận hành các suất chiếu sau 0 giờ do quy định tại Nghị định 38 chưa phù hợp với xu hướng và thực tế phát triển hiện nay.
Phát triển kinh tế ban đêm cần tư duy đổi mới. |
“Quy định này chưa phù hợp với mong muốn của DN, cũng như nhu cầu thực tế của khán giả và với chủ trương phát triển và đa dạng các dịch vụ văn hóa giải trí lành mạnh về đêm của Chính phủ”, ông Hải nói. Đồng thời chia sẻ, nếu rạp không muốn bị xử phạt, các suất chiếu cuối ngày rơi vào lúc 21 giờ - thời điểm còn rất sớm để vui chơi ban đêm ở các thành phối lớn như Hà Nội, TP.HCM hay Đà Nẵng.
Trong văn bản góp ý Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 38/2021/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo (phần về điện ảnh), Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng cho rằng, quy định xử phạt vi phạm hành chính với hành vi phổ biến phim ngoài khoảng thời gian từ 8 giờ đến 24 giờ hàng ngày tại rạp chiếu phim, địa điểm chiếu phim công cộng là chưa phù hợp với định hướng phát triển kinh tế ban đêm.
Cụ thể, VCCI nhìn nhận việc giới hạn hoạt động chiếu phim đến 24 giờ khiến các DN buộc phải bố trí các suất chiếu tương đối sớm, nhiều khi không phù hợp với nhu cầu sinh hoạt của một bộ phận người dân thành thị, khiến DN mất đi một khoản thu nhất định. Trong khi đó, Quyết định 1129/QĐ-TTg năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển kinh tế ban đêm ở Việt Nam đã đặt ra yêu cầu chủ động phát triển kinh tế ban đêm để tận dụng tối đa thời gian, phục vụ tốt hơn đời sống vật chất và tinh thần của người dân, người nước ngoài.
Về quy định cần cân nhắc đến thời gian tối đa mở cửa, VCCI lưu ý, việc đầu tư rạp chiếu phim tốn rất nhiều chi phí, các DN cần có kế hoạch kinh doanh bài bản, đúng pháp luật để đảm bảo bài toán doanh thu. Trong khi đó, việc duy trì các suất chiếu ban đêm thường tốn chi phí duy trì nhiều hơn so với ban ngày. Vì vậy, DN buộc phải tự tính bài toán kinh doanh vào ban đêm cho phù hợp, trong đó có việc mở suất chiếu đến mấy giờ và mở bao nhiêu suất. Cơ quan nhà nước có thể không cần can thiệp sâu vào hoạt động này của DN. Do vậy, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo bỏ quy định trên.
Không thể "bắt" du khách đi ngủ từ 9 giờ tối
Cục trưởng Cục Điện ảnh Vi Kiến Thành cũng cho biết, đã có văn bản tham mưu cho lãnh đạo Bộ VH-TT&DL về vấn đề này, và nêu quan điểm: Đối với các tỉnh, thành phố triển khai thực hiện “phát triển kinh tế về đêm” thì nên ủng hộ việc điều chỉnh khung giờ chiếu phim buổi tối. Tuy nhiên, nhìn rộng ra vấn đề khung giờ chiếu phim tại rạp còn là câu chuyện phát triển kinh tế ban đêm.
Tháng 7/2020, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án phát triển kinh tế ban đêm ở Việt Nam, nhưng đến nay, hoạt động kinh tế ban đêm của Việt Nam dường như vẫn chưa được kích hoạt.
Chia sẻ với VnBusiness, TS. Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế trung ương nêu quan điểm, Việt Nam không nên chậm trễ trong việc phát triển kinh tế ban đêm. Ông dẫn chứng như ngành du lịch, khách quốc tế không thể bỏ tiền ra chỉ để du lịch ban ngày ở Việt Nam, "mà chúng ta cũng không thể bắt họ 9 giờ là phải đi ngủ theo mình". Vì vậy, nên có quy định rộng mở đối với kinh tế ban đêm để tạo điều kiện cho các dịch vụ ban đêm đáp ứng yêu cầu của du khách.
Theo đó, ông Doanh cho biết, nhiều nước trên thế giới đang phát triển kinh tế ban đêm rất mạnh mẽ. Việt Nam nên nhanh chóng triển khai thí điểm các mô hình kinh tế ban đêm như xây dựng khu phố hoạt động xuyên đêm ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, TP. Đà Nẵng. Từ các mô hình này sau đó phát triển rộng ra.
“Kinh nghiệm trên thế giới cho thấy, người ta đã áp dụng kinh tế đêm từ lâu rồi. Ở Việt Nam hiện nay đâu đó vẫn còn tư duy kìm hãm, tại sao không cho phép quán cà phê, rạp chiếu phim… hoạt động sau 24 giờ?”, ông Doanh đặt vấn đề.
Tương tự, PGS.TS. Phạm Trương Hoàng, Trưởng Khoa Du lịch và Khách sạn, Trường Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội nhìn nhận, tiềm năng của Việt Nam trong phát triển kinh tế đêm là rất lớn. Khách du lịch quốc tế đến Việt Nam không chỉ có nhu cầu vui chơi giải trí ban ngày mà 12 tiếng ban đêm vẫn có nhu cầu... tiêu tiền.
Thực tế là nhiều khách du lịch đến Việt Nam vẫn than phiền rằng không biết tiêu tiền ở đâu. Thống kê cho thấy, chi tiêu du lịch ban ngày chỉ chiếm 30%, trong khi đó ban đêm chiếm tới 70%. Do vậy, phát triển kinh tế ban đêm không chỉ giúp người dân tăng thu nhập, mà dịch vụ vui chơi giải trí cũng "cất cánh".
Để "thắp sáng" kinh tế ban đêm, ông Hoàng gợi mở: ngay từ cụm từ “ban đêm” đã cho thấy sự khác biệt với “ban ngày”. Điều mà chúng ta cần là chính sách cởi mở, thay đổi suy nghĩ ban đêm là lúc nghỉ ngơi, ban ngày là hoạt động kinh tế. Theo đó, chuyên gia này cho rằng cần tạo cú hích về phát triển kinh tế ban đêm. Việt Nam cần tập trung vào xây dựng mô hình thí điểm về phát triển kinh tế ban đêm.. Những mô hình thí điểm sẽ giải quyết được những băn khoăn làm ra sao và làm như thế nào?
Về lo ngại rủi ro gia tăng tệ nạn xã hội, ông Hoàng chia sẻ, bất kể mô hình phát triển kinh tế ban đêm nào cũng cần buộc phải tính đến yếu tố này và cơ quan chức năng cũng sẽ có giải pháp để ngăn chặn, nhất là khi Việt Nam là quốc gia được biết đến với sự đảm bảo an ninh trật tự xã hội khá tốt.
GS.TS. Võ Đại Lược Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế và Chính trị thế giới "Thắp sáng" kinh tế ban đêm sẽ giúp kích cầu tiêu dùng nội địa. Do vậy, cần có sự hỗ trợ, tạo điều kiện cần thiết để phát triển hoạt động này. Theo đó, Việt Nam có thể học tập mô hình phát triển kinh tế ban đêm của Trung Quốc, các nước châu Âu, Mỹ về kinh nghiệm thành công, cũng như thất bại. Đồng thời, muốn phát triển kinh tế ban đêm cần phải có những đầu tư nhất định về hạ tầng, tăng cường đảm bảo an ninh trật tự ở những nơi tập trung hoạt động kinh tế ban đêm. Ông Nguyễn Ngọc An, Phó Tổng Giám đốc Công ty Lữ hành Fiditour - Vietluxtour Từ quan sát thực tế, DN thấy rằng nhu cầu sản phẩm du lịch về đêm rất lớn. Trong mỗi hành trình, điểm đến, du khách thường hỏi có sản phẩm về đêm không, ban đêm ở điểm đến có gì hấp dẫn, mua sắm hay vui chơi, giải trí ở đâu… Tuy nhiên, thực tế kinh tế ban đêm ở Việt Nam chưa phát triển. Trong khi đó, nhiều thành phố du lịch lớn ở Thái Lan, Malaysia, Singapore…, sản phẩm du lịch về đêm đã phát triển từ nhiều năm qua. PGS.TS. Trần Đình Thiên Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam Kinh tế đêm hiện đang chiếm tỷ trọng ngày càng lớn trong cơ cấu kinh tế của nhiều quốc gia. Trong khi đó, Việt Nam chưa thực sự có kinh tế ban đêm và chưa có cơ quan nào thống kê, định lượng đầy đủ các hoạt động kinh tế ban đêm cũng như mức đóng góp vào kinh tế nói chung, dù dư địa phát triển rất lớn. Vì vậy, cần có cơ chế, chính sách khác biệt, phù hợp với kinh tế ban đêm, chứ không phải chỉ là những luật lệ có sẵn liên quan đến các vấn đề đất đai, nhân lực, công nghệ… như đối với kinh tế thông thường. |
Nhật Linh