Theo đề xuất của Hội đồng tiền lương quốc gia, mức lương tối thiểu vùng dự kiến tăng 6%, tức thêm 180.000-260.000 đồng so với hiện nay. Nếu được Chính phủ thông qua, lương tối thiểu vùng 1 sẽ là 4,68 triệu đồng; Vùng 2 lên 4,16 triệu; Vùng 3 đạt 3,64 triệu và vùng 4 là 3,25 triệu đồng.
Doanh nghiệp đang đứng trước nhiều bài toán khó
Cũng không phải ngẫu nhiên mà chỉ sau vài ngày Hội đồng tiền lương quốc gia họp và đưa ra đề xuất trên, có đến 8 hiệp hội gồm: Hiệp Hội DN Nhật Bản tại Việt Nam, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam, Hiệp hội Dệt May Việt Nam, Hiệp hội DN điện tử Việt Nam, Hội Lương thực Thực phẩm TP.HCM, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, Hiệp hội Nhựa Việt Nam, Hiệp hội các Nhà sản xuất xe máy Việt Nam đã cùng ký vào văn bản, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ áp dụng tăng lương tối thiểu vùng từ 1/1/2023, thay vì mốc đề xuất trên.
Theo quan điểm của các doanh nghiệp, nên bắt đầu tăng lương tối thiểu từ đầu năm 2023 thì phù hợp hơn với các kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp. |
Một trong những lý do chính mà các doanh nghiệp, Hiệp hội doanh nghiệp đưa ra là, sau hai năm dịch Covid-19 đã bào mòn “sức khỏe” của doanh nghiệp. Trong khi hiện nay, giá xăng liên tục leo thang, chi phí sản xuất, nguyên phụ liệu, chi phí vận chuyển hàng hóa đều tăng phi mã do ảnh hưởng của xung đột Nga- Ukraine khiến cho việc phục hồi sản xuất của doanh nghiệp gặp vô vàn khó khăn.
Đại diện Hiệp hội Gỗ và lâm sản Việt Nam nói rằng, các DN trong ngành đang chịu nhiều áp lực tăng giá đầu vào kể từ sau cuộc xung đột Nga – Ukraine và dự báo tình trạng vẫn còn tiếp diễn. Nên việc tăng lượng vào tháng 7 sẽ khiến cho các DN ngành này thêm khó khăn.
Cụ thể, giá nguyên liệu tăng 20-40%. Đơn cử, năm 2020-2021 giá gỗ sồi tăng 28%; Gỗ tròn và gỗ Dương tăng 40%, các loại gỗ khác đều tăng hơn 20%. Bên cạnh đó, chi phí logistics tăng gấp 10 lần, từ mức 1.000-3.000 USD/container 40 feet lên 14.000-15.000 USD/container.
Hiện nay, nhiều doanh nghiệp dệt may, da giầy đã ký hợp đồng sản xuất tới hết quý III và được ký kết từ đầu năm. Các doanh nghiệp đang gặp khó khăn vì giá nguyên liệu đầu vào tăng, chi phí Logistics cũng tăng… Doanh nghiệp đang phải “gồng mình” để đảm bảo không tăng giá thành sản phẩm, không chậm trễ thời gian giao hàng.
Nay, nếu các doanh nghiệp phải tăng lương vào tháng 7 sẽ khiến doanh nghiệp càng thêm khó khăn. Thậm chí phải bỏ ngang hợp đồng vì không thể gồng gánh chi phí. Điều này sẽ tác động trực tiếp tới công ăn việc làm và thu nhập của người lao động.
Do đó, nếu thực hiện tăng lương ngay từ 1/7/2022, áp lực với doanh nghiệp sẽ cực lớn. Doanh nghiệp ủng hộ quan điểm tăng lương nhưng mong muốn lùi thời gian để có sự chuẩn bị tốt hơn.
Đảm bảo lợi ích hài hòa cả người sử dụng lao động và người lao động
Đại diện cho giới sử dụng lao động, ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch VCCI nói rằng, cần cân nhắc kỹ lưỡng thời điểm điều chỉnh phù hợp. Cụ thể, nếu thời điểm điều chỉnh tăng lương từ ngày 1/1/2023, doanh nghiệp hoan nghênh hơn.
Ông Phòng lý giải, hiện nay kế hoạch sản xuất cũng như ngân sách tài chính cho năm 2022 đã được các doanh nghiệp lập từ đầu năm. Đối với các ngành thâm dụng lao động, sản xuất hàng xuất khẩu thì các đơn hàng trong tháng 7, tháng 8, thậm chí đến cuối năm 2022 đã được ký kết và chốt giá với khách hàng. Do đó, việc điều chỉnh lại sẽ vô cùng khó khăn với các doanh nghiệp.
"Đó cũng là lý do mà VCCI đã kiến nghị điều chỉnh mức tăng lương tối thiểu từ ngày 1/1/2023. Điều này sẽ đảm bảo sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và hài hòa lợi ích giữa người lao động và người sử dụng lao động", Phó Chủ tịch VCCI nói.
Hơn nữa, theo như thông lệ những lần tăng lương trước, việc điều chỉnh tăng lương đều thực hiện từ 1/1 của đầu năm sau, quyết định tăng thì có thể ra trước.
Đó là chưa kể, dù dịch Covid-19 đã được kiểm soát nhưng tình trạng người lao động là F0 vẫn tiếp tục xảy ra, các doanh nghiệp vẫn đang phải gồng mình đối phó với tình hình đó và kéo theo là tình trạng hậu Covid-19, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất của doanh nghiệp.
Đồng tình với quan điểm của các doanh nghiệp, ở góc độ là nhà nghiên cứu, TS Nguyễn Thị Lan Hương - nguyên viện trưởng Viện Khoa học lao động và xã hội (Bộ LĐTB&XH), nguyên ủy viên Hội đồng Tiền lương quốc gia chia sẻ rằng, việc tăng lương từ 1/1/2023 sẽ phù hợp hơn tăng lương tối thiểu vùng từ 1/7/2022.
“Nếu tăng lương tối thiểu vùng thì doanh nghiệp có thể khó khăn trong mở rộng sản xuất, nhiều lao động có nguy cơ mất việc do quỹ lương phình to.Việc cần làm hiện nay là Chính phủ tiếp tục phát huy các biện pháp kích cầu nền kinh tế, hỗ trợ doanh nghiệp và quan tâm đến nhóm lao động tự do, không có giao kết hợp đồng...”, chuyên gia Nguyễn Thị Lan Hương nói.
Suy cho cùng, cả người lao động và người sử dụng lao động đều cùng trên một con thuyền, do vậy việc chia sẻ khó khăn của cả người lao động và người sử dụng lao động là điều cần thiết lúc này. Người lao động cũng đang gặp rất nhiều khó khăn vì hai năm trở lại đây việc tăng lương đã phải tạm hoãn do dịch bệnh, nhưng doanh nghiệp cũng đang gặp đối diện với hàng loạt thách thức. Do đó, việc lùi thời hạn tăng lương tối thiểu đến đầu năm 2023 là điều hợp lý và cũng là điều mà các doanh nghiệp đang mong mỏi hiện nay.
Đức Anh