Trong một diễn đàn về bán lẻ cuối năm ngoái, khi nói về những thay đổi để thích ứng với bối cảnh Covid-19 tác động tới các doanh nghiệp bán lẻ, Chủ tịch danh dự Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam - Đinh Thị Mỹ Loan nói rằng, để duy trì và tiếp tục tăng trưởng, các doanh nghiệp bán lẻ cần phải nắm bắt được các xu hướng bán lẻ mới, thay đổi chiến lược kinh doanh theo tín hiệu thị trường.
Mở hàng trăm điểm bán lẻ nhỏ để chiếm lĩnh thị phần
Có lẽ, những nhắn nhủ của bà Loan đang được các doanh nghiệp bán lẻ âm thầm thực hiện trong thời gian qua. Theo quan sát của Vnbusiness, kể từ đầu năm 2022 đến nay, nhiều doanh nghiệp lớn bắt đầu tìm cách mở rộng thêm các điểm bán lẻ nhỏ, thay vì chỉ tập trung phát triển các đại siêu thị, hay chỉ mở ở các trung tâm mua sắm có mặt bằng lớn. Điều này cho thấy đã đến một giai đoạn mới trong câu chuyện kinh doanh của các nhà bán lẻ.
 |
|
Các "đại gia" bán lẻ ngoài việc củng cố phát triển các đại siêu thị cũng đang tập trung mở thêm hàng trăm điểm bán lẻ nhỏ nhằm thu hút thêm lượng khách hàng. |
Đơn cử như Saigon Co.op, một trong những “đại gia” trong ngành bán lẻ của Việt Nam, bên cạnh đưa ra mục tiêu kinh doanh chính gồm phấn đấu tăng doanh số 4,5% so với năm 2021, mở mới từ 3-5 trung tâm thương mại, đại siêu thị trên cơ sở cân nhắc kỹ thời điểm khai trương và hiệu quả đầu tư… Đơn vị này đang lên kế hoạch mở từ 80 - 100 điểm bán lẻ nhỏ và kiên quyết đóng cửa hoặc chuyển đổi mô hình các điểm bán không hiệu quả.
Đại diện Saigon Co.op nói rằng, để đạt được những mục tiêu trên, Saigon Co.op sẽ tập trung vào việc số hóa - điện toán hóa; Kho bãi và logistics; Thương mại điện tử; Tinh chuyển, chấn chỉnh các hoạt động... Ngoài ra, mạng lưới hệ thống của Saigon Co.op cũng có những thay đổi khi các chuỗi mô hình bán lẻ nhỏ cũng tập trung rà soát, đóng cửa những điểm bán không hiệu quả.
Còn với Tập đoàn AEON của Nhật Bản, vốn dĩ tập đoàn này xem Việt Nam là thị trường trọng điểm thứ 2 chỉ sau Nhật Bản để phát triển chiến lược kinh doanh nên việc điều chỉnh chiến lược kinh doanh, trong đó có việc tập trung mở thêm các cửa hàng nhỏ cũng được lãnh đạo tập đoàn này rất quan tâm.
Ông Furusawa Yasuyuki, Tổng giám đốc AEON Việt Nam cho biết, trong năm 2022, mục tiêu lớn nhất của nhà bán lẻ Nhật Bản này là làm sao quay lại đà tăng trưởng như thời gian trước dịch.
Do vậy, AEON Việt Nam sẽ tập trung mở rộng thêm chuỗi siêu thị vừa và nhỏ AEON MaxValu ở Hà Nội. Hiện đã có 7 siêu thị, sẽ cố gắng đạt được 20 siêu thị trong năm nay. Thứ 2 là sẽ lấy lại số lượng khách hàng và doanh thu cho các Trung tâm mua sắm, Trung tâm Bách hóa tổng hợp và Siêu thị lớn. Hệ thống AEON Citimart đang nâng cấp, đổi mới cũng như sẽ mở thêm điểm mới.
“Chúng tôi cũng sẽ phát triển hệ thống cửa hàng chuyên doanh, như cửa hàng kinh doanh xe đạp và mỹ phẩm. Chúng tôi sẽ cố gắng mở rộng hệ thống địa điểm kinh doanh để phục vụ nhu cầu người dân tại các khu dân cư”, Tổng giám đốc AEON Việt Nam nói.
Masan cũng dự kiến chuyển đổi ít nhất 50% điểm bán WinMart+ thành các cửa hàng theo mô hình mini-mall – tích hợp phục vụ nhu yếu phẩm (WinMart+), trà và café (kiosk Phúc Long), dược phẩm, dịch vụ tài chính (Techcombank) và viễn thông (Reddi) – trong năm 2022.
Ngoài ra, doanh nghiệp này cũng đang tập trung thay đổi các mặt hàng. Chẳng hạn ở phân khúc cửa hàng tiện ích. Nếu như “dưới thời” của Vingroup, các cửa hàng WinMart+ chủ yếu bán đồ khô, thì đến nay, Masan đã tối ưu hóa danh mục sản phẩm của chuỗi cửa hàng hàng này, tăng tỉ lệ hàng tươi sống. Chiến lược này giúp khách hàng chỉ cần đến WinMart+ là có thể mua đủ hàng hóa thiết yếu cho gia đình.
Còn với Nova Commerce - công ty con của Nova Group cho biết, kế hoạch năm 2022 sẽ mở khoảng 300 điểm bán, tấn công thị trường bán lẻ, cung cấp thực phẩm tươi sống và các mặt hàng tiêu dùng do chính tập đoàn sản xuất. Đây cũng là một trong những mục tiêu của doanh nghiệp khi quyết định đi theo hướng đa ngành, đa lĩnh vực. Mới đây, doanh nghiệp này đã khai trương một cửa hàng thực phẩm tiện lợi ngay trung tâm quận 1 cùng với 2 cửa hàng khác tại quận 7 và Tân Bình (TP HCM)
Thay đổi để khẳng định vị thế hay đón đầu cơ hội?
Thực tế, việc thay đổi “chiến thuật” mở thêm các cửa hàng, siêu thị nhỏ của các doanh nghiệp bán lẻ bước đầu đã mang lại những thành công, khỏa lấp những “khoảng trống” mà các đại siêu thị để lại do ảnh hưởng của việc thay đổi thói quen mua sắm của người tiêu dùng.
Chẳng hạn với AEON Việt Nam, những cải tiến, nâng cấp của chuỗi siêu thị Citimart gần đây đã giúp cho doanh thu chuỗi siêu thị này tại TP.HCM tăng khoảng 20% so với trước đó.
Cũng không phải ngẫu nhiên mà các nhà bán lẻ lớn ở Việt Nam lại sẵn sàng đầu tư để nâng cấp dịch vụ, mở rộng thêm nhiều cửa hàng nhỏ để thu hút thêm lượng khách hàng. Bởi, theo ông Mattthieu Francois, Giám đốc Hợp danh Mckinsey & Company Việt Nam, tầng lớp tiêu dùng Việt Nam có thể tăng thêm khoảng 36 triệu người vào năm 2030, chiếm gần 75% dân số Việt Nam - so với chưa đầy 10% ở năm 2000.Nhưng như thế không có nghĩa là các “ông lớn” bán lẻ này lại bỏ quên việc tiếp tục mở rộng các đại siêu thị vốn dĩ là thế mạnh của họ. Như với AEON, lãnh đạo doanh nghiệp này nói rằng, kế hoạch trung hạn tới năm 2025, sẽ đạt ít nhất 15 trung tâm mua sắm AEON. Trong khi đó hệ thống chuỗi siêu thị vừa và nhỏ MaxValu đạt 100 cửa hàng ở Hà Nội.
Hơn nữa, ngay trong bản thân tầng lớp tiêu dùng, người dân cùng đang trở nên giàu có hơn. Báo cáo gần đây của McKinsey với tiêu đề “Góc nhìn đa diện về người tiêu dùng Việt” cho thấy, người tiêu dùng Việt đang mua sắm ngày càng nhiều ở các cửa hàng hiện đại như siêu thị, cửa hàng tiện ích, đại siêu thị… cũng như qua kênh trực tuyến.
Năm ngoái, bất chấp nhiều ngành bị ảnh hưởng nặng nề do Covid-19 thì mảng bán lẻ hàng hóa vẫn có điểm sáng. Đây là mảng hiếm hoi ghi nhận tăng trưởng trong năm 2021. Cụ thể, năm 2021, mảng bán lẻ hàng hóa đạt doanh thu 3.950,9 nghìn tỷ đồng (tương đương 173,28 tỷ USD), tăng 0,2% so với kết quả đạt được năm 2020.
Rõ ràng, tiềm năng thị trường bán lẻ Việt Nam rất lớn, và với con mắt “tinh đời”, ngay từ bây giờ các đại gia bán lẻ đã bắt đầu có những chiến lược mới để đón đầu xu hướng cũng như nâng cao sức cạnh tranh của mình đối với các đối thủ.
Đức Anh
