Nhìn vào báo cáo tài chính soát xét bán niên 2022 của CTCP Đầu tư Nam Long hẳn sẽ làm cho các DN nhỏ và vừa phải ganh tị về các khoản vay “khủng” với tổng nợ vay lên đến hơn 12.000 tỷ đồng.
“Người ăn không hết, kẻ lần không ra”
Đáng chú ý là các khoản vay ngắn hạn từ ngân hàng nhằm hỗ trợ nhu cầu vốn lưu động. Chẳng hạn như Nam Long có một khoản vay 90 tỷ đồng từ Ngân hàng TMCP Ngoại Thương - chi nhánh Tp.HCM và ngày đáo hạn là 24/9/2022 với lãi suất 5,5%/năm, hình thức đảm bảo là tín chấp.
![]() |
Giữa "cơn khát vốn" để phục hồi sản xuất kinh doanh, các DN nhỏ và vừa mong muốn được ngân hàng cho vay tín chấp, nhưng cánh cửa với họ quá hẹp. |
Hoặc như ở khoản vay bằng trái phiếu, Nam Long đã vay số tiền 950 tỷ đồng từ trái chủ là CTCP chứng khoán Kỹ Thương với lãi suất 9,5%/năm, ngày đáo hạn là 6/9/2024, mục đích nhằm tài trợ mua vốn của Đồng Nai Waterfront (một dự án bất động sản lớn), tài sản thế chấp cũng là tín chấp.
Hay như CTCP Đầu tư Thế Giới Di Động (MWG), trong báo cáo tài chính hợp nhất quý II/2022 cũng cho thấy họ có khoản nợ vay trái phiếu ngắn hạn hơn 1.133 tỷ đồng nhằm bổ sung nhu cầu vốn kinh doanh với tài sản đảm bảo là tín chấp.
Trái chủ cho khoản vay trái phiếu của MWG là các công ty bảo hiểm quốc tế có văn phòng ở Việt Nam như Manulife, Prudential, AIA, Chubb, Sun Life. Lãi suất của các khoản vay trái phiếu này là 6,55%/năm, kỳ hạn trả gốc là vào ngày 17/11/2022.
Không chỉ vậy, MWG có các khoản vay ngắn hạn từ phía ngân hàng với tổng nợ tính đến 30/6/2022 là hơn 21,2 nghìn tỷ đồng. Và trong thuyết minh cho thấy nhóm công ty của MWG đã thực hiện các khoản vay tín chấp ngắn hạn với lãi suất thả nổi nhằm mục đích bổ sung cho nhu cầu vốn lưu động.
Các ngân hàng là chủ nợ cho các khoản vay của MWG có thể kể đến như HSBC (Việt Nam) với hơn 3.500 tỷ đồng; HSBC (Singapore) với hơn 2.144 tỷ đồng; ngân hàng Mizuho Bank - chi nhánh Hà Nội với hơn 1.900 tỷ đồng; ngân hàng BNP Parias - chi nhánh Singapore với hơn 1.770 tỷ đồng…
Việc vay vốn với hình thức đảm bảo tín chấp như 2 DN lớn nêu trên là niềm ao ước của biết bao DN vừa và nhỏ giữa "cơn khát vốn" để đẩy nhanh việc phục hồi sau Covid-19 và mở rộng sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, nhiều DN đã phản ánh việc vay tín chấp đối với họ gần như quá hẹp từ “cửa” ngân hàng.
Như chia sẻ của bà Phạm Phương Anh, Phó tổng giám đốc CTCP Du Lịch Việt, đa phần tài sản đảm bảo của các DN vừa và nhỏ tương đối khó khăn, nhưng để chứng minh năng lực hoạt động thì họ luôn sẵn sàng. Cho nên, điều mong mỏi từ phía các DN nhỏ là liệu có những gói hỗ trợ vốn vay nào có thể ưu đãi hơn dành cho DN không có tài sản đảm bảo?
Còn khó hơn cho vay có tài sản đảm bảo
Hoặc như băn khoăn của ông Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Long Biên: Sau khi các DN đã thế chấp hết các tài sản có giá trị cho ngân hàng để vay vốn làm ăn, bây giờ muốn vay tiếp để phục vụ cho sản xuất kinh doanh thì họ không biết dựa vào đâu để có tài sản đảm bảo?
Còn theo ông Phan Nguyễn Quyền, Giám đốc điều hành Công ty Lasenta (Tp.HCM), với những DN làm thật và làm ăn chân chính mà đang "khát vốn" thì các ngân hàng cần có niềm tin để cho DN tiếp cận nguồn vốn vay tín chấp.
Ông Quyền cho rằng, để giúp các DN nhỏ và vừa phục hồi tốt sau đại dịch Covid-19 đòi hỏi các tổ chức tín dụng và những DN có nhu cầu vốn nên ngồi lại với nhau thường xuyên, để từ đó có niềm tin và hỗ trợ cho DN khắc phục những mặt hạn chế của họ. Còn nếu cứ khăng khăng theo các quy định như hiện giờ thì rất khó cho DN.
“Về phía DN, nếu xác định đã vay vốn ở ngân hàng thì nên trao đổi, gặp gỡ thường xuyên với cán bộ tín dụng ở đó, để cho họ thấy mình có thực lực, còn xét về mặt pháp lý của DN muốn có dòng tiền chạy ra chạy vào để ngân hàng thẩm định cho vay thì 10 DN chắc chỉ có 1 DN đáp ứng được như thế”, ông Quyền chia sẻ.
Trong "cơn khát vốn" như hiện nay của các DN nhỏ và vừa, theo giới chuyên gia, có khoảng 70% DN nhỏ và vừa vẫn còn hạn chế trong việc tiếp cận được tài chính. Nếu xét ở khía cạnh cho vay tín chấp thì DN càng khó có thể đáp ứng khi thói quen quản trị chưa được chuyên nghiệp, bài bản, không có phương án kinh doanh một cách rõ ràng, báo cáo tài chính chưa rõ ràng, chính xác…
Dưới góc độ quản lý, khi nói về việc cho vay không có tài sản đảm bảo (tức cho vay tín chấp), ông Nguyễn Đức Lệnh - Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh Tp.HCM, cho rằng vấn đề này thuộc về quyền của tổ chức tín dụng, quyền của các ngân hàng TMCP. Các ngân hàng trên cơ sở đánh giá, thẩm định khách hàng để quyết định lựa chọn phương thức bảo đảm tiền vay.
Tuy nhiên, theo ông Lệnh, khi cho vay tín chấp, về mặt lý thuyết, các ngân hàng phải thẩm định DN có đủ năng lực tài chính, kinh doanh hiệu quả, rồi dựa trên đánh giá xếp hạng tín dụng của DN. Điều này gần như có điều kiện bắt buộc là DN phải hoạt động rất tốt, rất hiệu quả, thường xuyên kinh doanh có lãi, tình hình tài chính tốt, sổ sách, giấy tờ kế toán minh bạch công khai, hiệu quả của dự án…
“Với những điều kiện đó thì gần như là khó hơn cả cho vay có tài sản đảm bảo. Trên thực tế là gần như những DN nhỏ và vừa mà xin vay tín chấp đều rất nan giải”, ông Lệnh phân trần.
Thế Vinh