Ngày 12/12, tại hội thảo "Đầu tư 2025: Giải mã biến số - nhận diện cơ hội", các chuyên gia cho rằng năm 2024 biến động toàn cầu tác động không nhỏ đến kinh tế Việt Nam. Dẫu vậy, Việt Nam vẫn giữ được một số điểm sáng, như kiểm soát được lạm phát ở mức khả quan, đầu tư nước ngoài và xuất nhập khẩu tiếp tục tăng.
Chính phủ cũng đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế cao, và đến thời điểm này, tăng trưởng GDP cả năm dự kiến đạt khoảng 6,5 - 7%.
Tuy nhiên, ông Lương Văn Khôi, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung Ương (CIEM), cho rằng Việt Nam vẫn phải đối mặt với một số thách thức. Một điểm yếu quan trọng là khu vực kinh tế trong nước chưa đóng vai trò lớn trong tăng trưởng, trong khi các địa phương kinh tế đầu tàu (TP.HCM, Hà Nội, Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu) đang giảm dần tỷ trọng GDP. Nguyên nhân xuất phát từ việc các địa phương này đã đạt tới mức phát triển tối đa, trong khi các tỉnh thành khác đang dần vươn lên.
 |
|
VNDIRECT dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2025 có thể đạt 6,9%. |
Về hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, dù có sự cải thiện đáng kể so với 10 năm trước, nhưng mức độ hiệu quả chung vẫn chưa đáp ứng kỳ vọng. Các ngành xuất khẩu chủ lực như da giày, may mặc và điện tử dù mang lại giá trị ngoại hối lớn nhưng hiệu quả chỉ đạt khoảng 50%, chủ yếu do doanh nghiệp vẫn dựa vào mô hình gia công.
Ông Khôi nhấn mạnh: "Việt Nam đang hướng đến tăng trưởng GDP hai con số và không có nhiều hoài nghi về câu chuyện này. Trong đó, yếu tố cốt lõi nằm ở việc nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp". Do đó, nếu khai thông được hiệu quả doanh nghiệp, tăng trưởng hai con số không phải là điều khó khăn.
Bước sang năm 2025, theo các chuyên gia kinh tế, chính sách thương mại tới đây của Hoa Kỳ có thể tác động đến xuất khẩu hàng hoá của Việt Nam.
Ở góc nhìn của chuyên gia tài chính - ngân hàng, TS Nguyễn Trí Hiếu dự báo 2025 có thể là năm đầy thử thách cho kinh tế Việt Nam.
Cụ thể, chính sách bảo hộ thương mại của Hoa Kỳ sẽ tác động gián tiếp tới Việt Nam. Điều này đặt ra yêu cầu phải chuẩn bị kỹ lưỡng. Theo đó dưới khẩu hiệu "Nước Mỹ trước tiên" (America First), ông Trump có thể sẽ áp thuế nhập khẩu cao với các quốc gia xuất siêu vào Mỹ, trong đó có Việt Nam (Việt Nam là một trong 10 quốc gia xuất siêu lớn nhất vào Mỹ). Nếu Mỹ tăng thuế lên đến 60% đối với Trung Quốc và mức thấp hơn với các nước khác (ít nhất 25%), xuất khẩu của Việt Nam vào Mỹ sẽ chịu tác động lớn, ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Việt Nam phụ thuộc lớn vào thị trường Mỹ - đối tác xuất khẩu số một. Những chính sách bảo hộ mậu dịch của ông Trump nếu thực hiện sẽ rất bất lợi cho Việt Nam.
"Ngoại thương Việt Nam phát triển mạnh trong những năm qua, với kim ngạch xuất nhập khẩu gần gấp đôi GDP. Tuy nhiên, việc phụ thuộc lớn vào thị trường Mỹ cũng là một rủi ro. Các chính sách bảo hộ của ông Trump sẽ tạo ra thách thức lớn, đặc biệt nếu Việt Nam bị đưa vào danh sách thao túng tiền tệ như giai đoạn trước", ông Hiếu lưu ý.
Bên cạnh đó, tình hình địa chính trị đang "nóng" tại Ukraine, Trung Đông... sẽ tạo ra những diễn biến khó lường, ảnh hưởng đến tiền tệ toàn cầu và chính sách kinh tế Việt Nam. Việt Nam với sự lệ thuộc vào ngoại thương với Mỹ và có tỷ lệ thanh toán bằng đồng USD trong các giao dịch ngoại thương lên tới khoảng 80-90%, sẽ chịu những tác động của sự biến động của USD và các chính sách kinh tế và đối ngoại của Mỹ.
Trong nước, ông Hiếu nêu thực tế, nhiều doanh nghiệp vẫn đang chật vật phục hồi sau Covid-19. Sự hỗ trợ từ Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước chưa đủ để giúp doanh nghiệp phục hồi hoàn toàn. Năm 2025 có thể chứng kiến số lượng doanh nghiệp phá sản gia tăng nếu không có biện pháp hỗ trợ mạnh mẽ hơn.
Bên cạnh những thách thức, các chuyên gia cho rằng Việt Nam vẫn có những thuận lợi như thị trường châu Âu cũng hứa hẹn mang lại tiềm năng lớn. Sau Hoa Kỳ, châu Âu là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam - cũng mang lại cơ hội lớn, nhiều hàng hóa tiêu dùng của Việt Nam đáp ứng thị hiếu và nhu cầu của người dân châu Âu và giá rẻ so với hàng sản xuất nội địa tại châu Âu.
Ngoài ra, Việt Nam có cơ hội lớn để thu hút dòng vốn từ Mỹ, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ cao và bán dẫn. Quyết định của Nvidia đặt trung tâm R&D tại Việt Nam là tín hiệu tích cực cho quá trình hiện đại hóa công nghiệp. Tuy nhiên, theo ông Hiếu, cuộc thương chiến Mỹ - Trung có thể là "con dao hai lưỡi", do đó Việt Nam cần cẩn trọng để tránh trở thành "trạm trung chuyển" hàng hóa của Trung Quốc, dẫn đến nguy cơ bị Mỹ giám sát chặt chẽ.
Bên cạnh đó, Việt Nam đang đẩy mạnh tái cơ cấu nền kinh tế để thích ứng với biến động toàn cầu. Một số chính sách mới được ban hành sẽ giúp hình thành khung thể chế tốt hơn cho phát triển kinh tế, nhất là các luật mới được ban hành trong năm 2023 và năm 2024 như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật kinh doanh bất động sản, Luật Đấu thầu có hiệu lực và được thể chế chi tiết. “Sự nỗ lực, quyết tâm của Chính phủ và các địa phương tiếp tục được nâng cao vì cách điều hành của Chính phủ một số năm gần đây luôn đặt sự nỗ lực và quyết tâm lên hàng đầu, nhất là 2025 lại là năm “về đích” của Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025, làm nền tảng cho xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2026 – 2030", ông Khôi nhận định.
Các biện pháp cải cách mạnh mẽ như sáp nhập, tinh giản bộ máy đã góp phần tạo lập một môi trường kinh doanh lành mạnh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và nâng cao khả năng ứng phó của nền kinh tế trước những biến động bất ngờ.
Cũng nhìn thấy những cơ hội tích cực cho kinh tế Việt Nam trong năm 2025, ông Barry Weiblatt David, Giám đốc Khối phân tích Công ty CP Chứng khoán VNDIRECT, dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2025 có thể đạt 6,9%. Tuy nhiên, nếu giải ngân đầu tư công có thể đạt 100%, mức tăng trưởng GDP có thể đạt mức tăng trưởng cao hơn 8%, thậm chí 9%. "Tuy vậy, để đạt kết quả trên, Chính phủ cần tiếp tục đẩy nhanh việc giải quyết những khó khăn cho khu vực doanh nghiệp", ông Barry Weiblatt David khuyến nghị.
Thanh Hoa
