Ông Thang Văn Thông, Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Hào Hưng, cho biết giá thành sản xuất của sản phẩm dăm gỗ bây giờ rất khác với năm ngoái. Năm ngoái một tàu xuất đi giá thành khoảng 60 tỷ đồng, còn hiện nay 1 tàu xuất đi vào khoảng 100 tỷ đồng. Cùng một tàu hàng đó, trọng lượng đó nhưng giá thành khác đi, lượng vốn sử dụng nhiều hơn.
Lợi nhuận doanh nghiệp bị ảnh hưởng
Trong khi đó, với ngành dệt may, ông Cao Hữu Hiếu, Tổng Giám đốc Tập đoàn Dệt may Việt Nam, cho hay, ngay từ đầu năm, khi cuộc xung đột Nga – Ukraine xảy ra khiến tình hình thế giới bất ổn, giá dầu tăng đột biến thì giá bông nguyên liệu và giá sợi thành phẩm đã có những diễn biến trái chiều. Giá bông nhập khẩu tại thị trường Việt Nam liên tục tăng, giá bông tháng 9 tăng khoảng 46% so với thời điểm đầu năm 2022. Trong khi giá sợi xuất khẩu trung bình của Việt Nam có xu hướng giảm mạnh từ cuối tháng 5/2022, hiện ở quanh mức 2,8 USD/kg sợi, giảm 15% so với thời điểm đầu năm 2022.
Doanh nghiệp vẫn đang chịu tác động nặng nề bởi các chi phí đè nặng. |
Đỉnh điểm là tháng 9/2022, giá bông đưa vào sản xuất tại các đơn vị trong tập đoàn và giá bán sợi trung bình đã ngang bằng nhau, DN lỗ toàn bộ phần biến phí. Dự báo, trong các tháng cuối năm 2022, giá bông đưa vào sản xuất tại các đơn vị vẫn tiếp tục cao do đã mua tại thời điểm giá bông đang đạt đỉnh, trong khi tình hình thị trường sợi vẫn ảm đạm. Các đơn vị sản xuất sợi gần như chắc chắn phải lường trước khả năng lượng sợi tồn kho tăng cao, lỗ rất sâu, các đơn vị phải cân nhắc giảm sản xuất hoặc dừng sản xuất có lựa chọn.
Theo Bộ Công Thương, hoạt động sản xuất, kinh doanh tuy đã phục hồi nhưng DN còn gặp nhiều khó khăn chủ yếu do giá xăng dầu, vật tư đầu vào, chi phí sản xuất tăng cao. Đặc biệt, đồng USD tăng giá gây tác động bất lợi đến nhập khẩu do hiện nay nước ta nhập khẩu nhiều nguyên vật liệu sản xuất để phục vụ cho xuất khẩu.
“Tỷ lệ mất giá của đồng VND so với đồng USD trong xu hướng mất giá chung làm giảm khả năng cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam so với các nước khác như Bangladesh, Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia...”, Bộ Công Thương cho hay, đồng thời cho rằng việc tỷ giá USD tăng cao đã ảnh hưởng trực tiếp đến các DN sản xuất thuộc các ngành nhập khẩu nhiều nguyên vật liệu để gia công xuất khẩu (dệt may, da giày, điện tử, nhựa…) gây sức ép giảm lợi nhuận của các DN.
Thêm vào đó, các đơn đặt hàng từ phía nhà nhập khẩu có xu hướng giảm do tác động tiêu cực của lạm phát cao ở các thị trường xuất khẩu chủ lực của nước ta như Mỹ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc... kết hợp với lượng hàng tồn kho cao tại các hệ thống bán lẻ sẽ làm giảm hoạt động sản xuất và xuất khẩu.
Chẳng hạn, đối với ngành dệt may, Bộ Công Thương cho rằng, triển vọng đơn hàng cho quý IV/2022 và 6 tháng đầu năm 2023 của ngành dệt may không mấy khả quan, do lo ngại lạm phát và lượng hàng tồn kho ở mức cao của khách hàng. Số lượng đơn đặt hàng trong quý IV/2022 thấp hơn 25-50% so với quý II/2022 tương đương với mức giảm doanh thu 15-20% so với cùng kỳ theo ước tính, do lượng hàng tồn kho tại các thị trường nhập khẩu hiện ở mức cao.
Cần sự linh hoạt thích ứng của doanh nghiệp
Bà Bùi Thu Thủy, Phó Cục trưởng Cục Phát triển DN (Bộ KH&ĐT), đánh giá biến động về giá đang tạo nên sức ép lớn đối với nhiều DN. Giá cả nguyên liệu đầu vào tăng ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí sản xuất của DN. Có những gói thầu tăng giá từ 18-30%, giá logistics tăng 3-5 lần, thậm chí có những thị trường tăng giá gấp 10 lần. Hơn nữa, chủ DN cũng phải gặp phải các vấn đề về tăng chi phí trả lương nhân viên theo chính sách tăng lương tối thiểu. Vì vậy, mức tăng doanh thu của DN không đủ bù đắp mức tăng chi phí.
Bên cạnh đó, Phó Cục trưởng Cục Phát triển DN cho hay tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng và thiếu hụt lao động hiện vẫn còn tiếp diễn ở một số ngành. Nhiều DN trong lĩnh vực chế biến, chế tạo đang gặp khó do phụ thuộc vào nhập khẩu nguyên vật liệu, linh kiện, trong khi giá hàng hóa thế giới tăng kéo theo giá đầu vào cho sản xuất tăng.
“Có thể nói, thách thức đến với DN nói riêng, nền kinh tế nói chung nhanh đến mức không kịp dự báo. Thậm chí chính sách vừa được ban hành hôm trước, hôm sau đã phải sửa đổi hoặc có chính sách khác để theo kịp biến động”, bà Thủy chia sẻ.
Đồng thời, các chuyên gia cũng cho rằng việc đồng USD tăng giá sẽ tạo thuận lợi cho xuất khẩu. Tuy nhiên, các DN nhập khẩu sẽ bị ảnh hưởng lớn bởi nếu tăng giá sản phẩm sẽ mất thị phần, còn nếu không tăng giá thì DN bị giảm sút lợi nhuận. Do vậy, Chính phủ nên có những chính sách hỗ trợ thông qua các gói hỗ trợ tài khóa như giảm giãn thuế. Đồng thời, nếu xăng dầu thế giới có xu hướng tăng trở lại thì việc cắt giảm thuế phí cũng cần phải được tính toán.
Trong bối cảnh đó, Bộ Công Thương khuyến nghị DN cần chuyển tiếp cận thị trường sang các nước châu Á nơi ít bị ảnh hưởng bởi lạm phát hơn, đa dạng hóa thị trường, không phụ thuộc vào thị trường truyền thống; tranh thủ nhu cầu khi các nước EU cắt giảm sản xuất đối với một số mặt hàng công nghiệp nặng, hóa chất, phân bón, thép...; nhiều nước hạn chế xuất khẩu lương thực để ổn định trong nước... nhằm đẩy mạnh xuất khẩu các mặt hàng này.
Đồng thời, DN cũng cần tập trung phát triển mạnh thị trường trong nước để tiêu thụ hàng hóa cho các DN sản xuất trong nước khi thị trường thế giới có nhu cầu giảm nhằm giữ ổn định sản xuất cho DN và việc làm cho người lao động. Làm việc với các DN dịch vụ logistics hỗ trợ các DN kinh doanh nông, thủy sản và trái cây thông qua việc ưu tiên bảo quản các loại trái cây, giảm chi phí lưu kho, lưu bãi, giảm chi phí vận chuyển, bốc xếp hàng hóa.
Ông Phan Văn Mãi Chủ tịch UBND TP.HCM Hiện, xu hướng giảm tăng trưởng, lạm phát tăng, chi phí lãi suất tăng cao của thế giới bắt đầu ảnh hưởng tới nền kinh tế. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của TP.HCM thời điểm này là 4,81% ở mức cao. Điều này cộng với một số ngành sản xuất bị suy giảm, việc làm bị cắt giảm sẽ ảnh hưởng đến thu nhập, đời sống của người công nhân. Bên cạnh đó, tình huống về cung ứng xăng dầu cũng đang ra tâm lý không yên tâm, ảnh hưởng tới sinh hoạt, đời sống của người dân và hoạt động kinh tế - xã hội. TS.Giang Chấn Tây Chuyên gia Kinh tế Việc lãi suất cho vay tăng dần lên đã gây rất nhiều khó khăn cho DN. Dẫn tới, tất cả lãi suất tiền vay DN đều sẽ được hạch toán vào giá thành, đưa vào giá vốn và cân đối lại giá bán, tất nhiên là tăng giá bán, người dân cũng thiệt thòi. Việc này sẽ làm cho giá cả leo thang, đời sống người dân gặp khó khăn, lạm phát cũng có xu hướng tăng theo, DN khó tiêu thụ hàng hóa, sức mua giảm, hàng tồn kho tăng. Điều này có thể khiến DN sản xuất kinh doanh không hiệu quả, thu hẹp quy mô kinh doanh. Ông Nguyễn Chánh Phương Phó Chủ tịch Hiệp hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP.HCM Các DN ngành gỗ sẽ được hưởng lợi từ việc tăng giá USD khi bán được giá cao vào mùa xuất hàng tốt song thời điểm hiện tại, các DN đang khó khăn về xuất khẩu. Nguyên nhân là do USD tăng giá cao, DN bị ảnh hưởng khi nhập khẩu nguyên liệu từ thị trường nước ngoài. Hiện các DN ngành gỗ không dám nhập khẩu quá nhiều vì gặp tác động mạnh của giá đầu vào. Nếu đồng USD tăng giá cao, lãi suất ngân hàng cũng sẽ có xu hướng tăng, kéo theo các DN vốn đã khó tiếp cận nguồn tín dụng nay lại càng thêm khó khăn. Trong khi đó, giá bán không thể tăng do đã ký hợp đồng trước đó. |
Nhật Linh