Với 240.000 m3 đất có bùn nhiễm dioxin cần xử lý nhiều gấp hơn 3 lần lượng đất nhiễm dioxin đang được làm tại sân bay Đà Nẵng. Đây là thông tin được P.Gs, Ts. Lê Kế Sơn, Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục Môi trường (Bộ TN&MT) đưa ra tại Hội thảo Công bố số liệu bổ sung đánh giá về mức độ ô nhiễm dioxin tại sân bay Biên Hòa (Đồng Nai) diễn ra ngày 10/3.
Quy mô ô nhiễm phức tạp
Các nghiên cứu mới nhất do Dự án "Xử lý dioxin tại các điểm nóng ô nhiễm nặng tại Việt Nam" thực hiện trong năm 2013 ở bên ngoài về phía Tây sân bay và các hồ trong sân bay Biên Hòa đã phát hiện thêm một số ô nhiễm mới khẳng định quy mô ô nhiễm rất phức tạp ở đây.
Ths. Nghiêm Xuân Trường, Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga (đơn vị thực hiện Dự án) cho biết: Đánh giá bổ sung bên ngoài sân bay thuộc địa bàn phường Bửu Long (Tp. Biên Hòa, Đồng Nai) nhằm xác định lan tỏa của chất da cam (dioxin) từ khu vực phía Tây Nam sân bay (khu Pacer Ivy) ra khu dân cư lân cận từ đó ra sông Đồng Nai. Khoảng 110 mẫu đất và trầm tích được lấy theo các hướng thoát nước từ sân bay và theo chiều sâu trung bình 30cm. Kết quả cho thấy một số mẫu trầm tích có nồng độ cao hơn tiêu chuẩn cho phép chủ yếu nằm ở các mương thoát nước sát sân bay. Các mương này sẽ dẫn nước đổ ra sông Đồng Nai. Tuy nhiên không phát hiện thấy dioxin trong mẫu lấy từ sông Đồng Nai.
Đối với mẫu đất, hầu hết các mẫu đều dưới ngưỡng cho phép là 1.000 ppt TCVN 8183:2009. Tuy nhiên nếu căn cứ theo QCVN 45:2012/BTNMT về giới hạn cho phép của dioxin trong một số loại đất theo mục đích sử dụng thì một vài mẫu đã vượt ngưỡng cho phép. Cụ thể như: có 6/26 mẫu đất trồng cây hàng năm vượt ngưỡng 40 ppt (41-336 ppt); 1/13 mẫu đất ở thành thị vượt ngưỡng 300 ppt (730ppt); 1/14 mẫu đất khác vượt ngưỡng 1.000 ppt (1.208 ppt).
Các mẫu đất trong tổng số 55 mẫu đất và trầm tích lấy ở trong sân bay gần các hồ ở khu vực phía Bắc và Đông sân bay Biên Hòa đều dưới ngưỡng cho phép theo TCVN 8183:2009. Tuy nhiên, 20/35 mẫu trầm tích vượt ngưỡng cho phép. Có 16/28 hồ được khảo sát có nồng độ dioxin vượt ngưỡng cho phép.
|
Mẫu cao nhất đến hơn 8.000 ppt. Đặc biệt với các hồ mới đào hoặc hồ ở vị trí cao trong sân bay cũng bị phát hiện ô nhiễm. Ngoài ra, tỷ lệ 2,3-7,8 - TCDD/TEQ ở 53/55 mẫu trong khoảng 60-98% cho thấy nguồn gốc ô nhiễm chính dioxin ở đây là từ chất độc được sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam.
Bà Võ Niệm Tường, Chi cục Trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường Đồng Nai (Sở TN&MT Đồng Nai) cho biết, căn cứ theo kết quả nghiên cứu sức khỏe con người tại sân bay Biên Hòa và các vùng phụ cận vào tháng 4/2011 của Văn phòng Ban Chỉ đạo 33 cho thấy nguồn gốc phơi nhiễm dioxin từ chất da cam là tương đối cao. Cho nên từ năm 2009 đến nay, tỉnh Đồng Nai đã tiến hành quan trắc Dioxin khu vực xung quanh sân bay Biên Hòa để đánh giá mức độ lan truyền ô nhiễm Dioxin. Kết quả cho thấy, từ năm 2009-2010 phát hiện 3/10 điểm ô nhiễm. Năm 2011, phát hiện thêm 7/23 điểm có hàm lượng dioxin vượt ngưỡng giới hạn cho phép. Nâng tổng số điểm ô nhiễm dioxin là 10/23 điểm. Năm 2012, phát hiện ô nhiễm tại 6/25 điểm khảo sát. Trong đó có 4 điểm đã từng được phát hiện trong năm 2011 và có 2 điểm mới phát hiện ô nhiễm trong năm 2012. Năm 2013, tiếp tục quan trắc đã phát hiện 6/22 điểm ô nhiễm dioxin.
Từ kết quả quan trắc dioxin cho thấy các hướng lan truyền ô nhiễm gồm: hướng Đông Nam sân bay, hướng Nam sân bay (qua khu phố 6 phường Trung Dũng và hồ Cổng 2), hướng Tây sân bay qua phường Bửu Long.
Xử lý trên 30% diện tích ô nhiễm nhất
Trước tình hình ô nhiễm dioxin tại sân bay Biên Hòa, Bộ TN&MT đã chỉ đạo các cơ quan liên quan tổ chức thực hiện Công trình ngăn chặn lan tỏa tạm thời sân bay Biên Hòa. Thời gian qua, Công trình chống lan tỏa đã thực hiện được một số việc như: chống lan tỏa được sự phát tán ô nhiễm dioxin ra khỏi sân bay tại 3 cống chính. Quản lý chống ô nhiễm lan tỏa khu vực Pacer Ivy (khu vực bị ô nhiễm nặng và phức tạp trong sân bay). Đào xúc, vận chuyển được gần 3.500 m3 đất nhiễm về khu vực được khoanh vùng chống lan tỏa. Cách ly và phủ mặt bằng đất sạch được trên 30% diện tích đất ô nhiễm trong khu vực Pacer Ivy. Cách ly và chống ô nhiễm lan tỏa tại 2 hồ có trầm tích bị ô nhiễm vượt xa tiêu chuẩn cho phép.
Sở TN&MT Đồng Nai kiến nghị Bộ TN&MT hỗ trợ Đồng Nai nhanh chóng tiến hành dự án điều tra tổng thể nhằm khoanh vùng ô nhiễm dioxin khu vực xung quanh sân bay Biên Hòa, đồng thời xử lý triệt để ô nhiễm cả trong và ngoài sân bay. Bộ TN&MT cần hỗ trợ Đồng Nai trong công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của cộng đồng nhân dân sống xung quanh sân bay Biên Hòa để tránh phơi nhiễm dioxin.
Đại diện Bộ TN&MT cho rằng trước mức độ phức tạp của tình trạng nhiễm dioxin tại sân bay Đà Nẵng UBND tỉnh Đồng Nai cần tiến hành ngay các biện pháp khuyến cáo để bảo vệ sức khỏe người dân. Đối với các hồ trong sân bay cần tuyệt đối không được tiếp xúc và phải dừng mọi hoạt động kinh doanh, đánh bắt thủy hải sản. Khu vực bên ngoài phía Tây sân bay theo kênh thoát nước, mặc dù nồng độ không cao nhưng cần khuyến khích người dân sử dụng nước máy. Dự kiến, Bộ TN&MT sẽ bàn giao số liệu điều tra khảo sát bổ sung về ô nhiễm dioxin tại Biên Hòa cho Bộ Quốc phòng để Bộ này hoàn thiện kế hoạch xử lý ô nhiễm dioxin tại sân bay bao gồm cả kế hoạch sử dụng đất.
Thu Hường
