Dự báo, năm 2020, nhân lực được đào tạo nghề nông nghiệp, lâm nghiệp và ngư nghiệp sẽ thiếu khoảng 3,2 triệu lao động. Trong khi đó, nguồn nhân lực trong nông nghiệp hiện nay chưa đáp ứng được yêu cầu ứng dụng các thành tựu khoa học công nghệ mới. Do vậy, một chiến lược về đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đã được đặt ra. Đó là tạo sự gắn kết giữa doanh nghiệp và cơ sở giáo dục, đào tạo gắn với nhu cầu thị trường lao động…
Doanh nghiệp “khát” nhân lực
Tại những ngày hội tuyển dụng việc làm, số doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp tuyển dụng nhân lực thấp, thậm chí nhiều doanh nghiệp chấp nhận tuyển dụng để đào tạo lại. Ông Đinh Cao Khuê, Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc CTCP Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao cho biết, doanh nghiệp đang tiến hành xây dựng nhà máy chế biến tại tỉnh Gia Lai, nhà máy được đầu tư hiện đại, bao gồm nhà xưởng, kho bãi… nhằm sản xuất tập trung sản phẩm khép kín.
“Để vận hành nhà máy trên, doanh nghiệp cần nguồn nhân lực có chuyên môn tốt, tay nghề cao, có tinh thần cầu tiến, đam mê để tiếp cận công nghệ sản xuất. Mặc dù công ty đã đưa ra mức đãi ngộ rất cao nhưng việc tìm kỹ sư có trình độ vẫn khó khăn vô cùng”, ông Khuê chia sẻ.
Vị lãnh đạo doanh nghiệp này còn chia sẻ ngay cả với những nhân lực đã được tuyển cũng còn nhiều hạn chế trong việc sử dụng ngoại ngữ, trình độ chuyên môn thực tế cũng như am hiểu các quy định pháp luật quốc tế và Việt Nam.
Không phải câu chuyện riêng của công ty Đồng Giao, ông Trần Mạnh Báo, Tổng giám đốc CTCP Giống cây trồng Thái Bình cũng cho biết: “Chúng tôi đang đầu tư phòng Lab công nghệ gen và rất cần người làm nhưng chưa có nhân lực, nếu các trường có thể đào tạo được nhân lực về công nghệ gen thì tôi sẽ đặt hàng với nhà trường. Lương sẵn sàng trả tới 1.000 USD/tháng”.
 |
|
Đào tạo nghề nông nghiệp phải gắn với nhu cầu của doanh nghiệp |
Trên thực tế, Việt Nam hiện có 54 cơ sở đào tạo nghề liên quan các ngành nông nghiệp, tốt nghiệp hàng vạn cử nhân. Nhưng theo Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ, so với cầu về số lượng qua đào tạo chưa đáp ứng được, đặc biệt là chất lượng chưa bảo đảm, có đến 25% số cử nhân được đào tạo lĩnh vực nông nghiệp thất nghiệp phải chuyển nghề.
Tạo mối liên kết bền vững
Trong quy hoạch phát triển nhân lực Việt Nam giai đoạn 2011-2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, sẽ phát triển tỷ lệ nhân lực qua đào tạo khối ngành nông, lâm, ngư nghiệp tăng từ mức 15,5% năm 2010 lên khoảng 50% vào năm 2020. Tuy nhiên, nguồn nhân lực khối ngành này vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế.
Trong đó, thiếu hụt lực lượng cán bộ khoa học trình độ chuyên môn cao, đặc biệt ở một số lĩnh vực mới, công nghệ cao là điều được các doanh nghiệp và chuyên gia trong ngành đặc biệt quan tâm.
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường cho rằng đây chính là sự bất cập, tác động không nhỏ đến sự phát triển đang có xu hướng chậm lại của nông nghiệp nước ta. Do đó, cần nhận thức rõ sức ảnh hưởng và tác động của việc gắn kết giữa cơ sở giáo dục đại học và doanh nghiệp, cần thay đổi chiến lược về đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực nông - lâm - ngư nghiệp để có thể thích ứng sự phát triển doanh nghiệp nông nghiệp.
Năm 2016, Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã thành lập Trung tâm cung ứng nguồn nhân lực, nhằm tăng cường hợp tác đào tạo không chỉ với doanh nghiệp trong nước mà còn hợp tác chặt chẽ với các đơn vị doanh nghiệp nước ngoài, nhất là thị trường Nhật Bản thông qua các dự án hợp tác, tu nghiệp sinh đối với người đã tốt nghiệp, hoặc người đang theo học tại Học viện theo diện trao đổi sinh viên (dưới 12 tháng)… Đây được coi là những nỗ lực của học viện nhằm trang bị cho sinh viên kỹ năng cần thiết trước khi chính thức “bước chân” vào thị trường lao động.
Không chỉ Học viện Nông nghiệp Việt Nam đổi mới chương trình đào tạo, Trường đại học Thủy lợi còn tìm kiếm đầu ra cho sinh viên tại các công ty nước ngoài ngay từ khi các em đang học, thông qua ký hợp tác các công ty đê đầu tư phòng Lab và xây dựng những chương trình đào tạo về ngôn ngữ, văn hóa và phong cách làm việc tại Nhật Bản và Hàn Quốc.
Để mối liên kết đào tạo bền vững, điểm đặc biệt quan trọng trong chiến lược đào tạo là phải gắn kết giữa cơ sở đào tạo và doanh nghiệp, nhất là xây dựng mô hình rèn nghề thực tập nông nghiệp 4.0 và đào tạo theo đặt hàng của doanh nghiệp.
Thu Huyền
