Những năm gần đây, ở huyện Định Hóa, nhiều hộ nông dân tuy đã thành lập trang trại, tham gia HTX, Tổ hợp tác và đạt những thành công nhất định, song họ vẫn mong được học nghề nông một cách bài bản để giảm tối đa những rủi ro trong sản xuất.
Học làm nông
Để công tác đào tạo nghề cho LĐNT phát huy hiệu quả, huyện Định Hóa đã tiến hành khảo sát, nắm bắt nguyện vọng của người lao động trên địa bàn, từ đó mở các lớp dạy nghề phù hợp với điều kiện thực tiễn của từng địa phương và nhu cầu của người học. Đồng thời, gắn đào tạo nghề với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của các xã, thị trấn.
![]() |
Giá trị kinh tế từ cây chè được nâng cao nhờ đào tạo nghề |
Huyện cũng ban hành các chính sách đặc thù như nâng độ tuổi cho đối tượng được hỗ trợ học nghề; quy định chế độ hỗ trợ đào tạo và sử dụng lao động đối với doanh nghiệp, HTX trên địa bàn huyện, tạo điều kiện thuận lợi, động viên, thu hút lao động nông thôn tham gia học nghề gắn với việc làm tại các doanh nghiệp, HTX.
Xã Điềm Mặc là địa phương có diện tích chè lớn nhất huyện, với trên 325ha chè các loại. Tuy nhiên, trước đây, do trình độ canh tác và kỹ thuật chế biến của người dân còn hạn chế nên chất lượng sản phẩm và giá trị kinh tế của cây chè đem lại chưa cao (1kg chè búp khô của người dân trong xã chỉ bán được với giá 60-100 nghìn đồng, thấp hơn nhiều so với các địa phương khác trong tỉnh). Thu nhập bình quân của người dân làm chè ở Điềm Mặc cũng chỉ đạt 1,4-1,8 triệu đồng/người/tháng. Vì vậy, năm 2013, tỷ lệ hộ nghèo của xã vẫn chiếm tới gần 29%.
Trước thực tế đó, từ năm 2014 đến nay, UBND xã đã phối hợp với các cơ quan chuyên môn của huyện mở nhiều lớp đào tạo nghề về sản xuất chè an toàn, sản xuất theo chuỗi giá trị, chú trọng chế biến nhằm nâng cao giá trị kinh tế và thu nhập cho người sản xuất chè tại địa phương.
Hàng năm, căn cứ vào nhu cầu thực tế của người dân, UBND xã đã đăng ký với Trạm Khuyến nông và Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên huyện mở 2-3 lớp đào tạo nghề trồng, chế biến chè ngay tại địa phương.
Qua khảo sát cho thấy, 100% số lao động sau học nghề đều có thể áp dụng kiến thức đã học vào thực tế sản xuất, góp phần nâng cao chất lượng và giá trị kinh tế của sản phẩm chè. Nhờ đó, thu nhập bình quân của người làm chè cũng tăng từ 30-50% so với trước. Hiện nay, nhiều gia đình trong xã đã áp dụng thành công kỹ thuật chế biến chè đặc sản với giá trị 250-300 nghìn đồng/kg chè búp khô. Tính đến hết năm 2018, tỷ lệ hộ nghèo của xã đã giảm xuống còn 17%, thu nhập bình quân của bà con tăng lên 25 triệu đồng/người/năm.
Vui liên kết
Hay tại xóm Phú Hội, xã Sơn Phú, các lớp sản xuất chè đã được chính quyền mở ra hàng năm. Việc này không chỉ bổ sung kiến thức cho người dân mà còn giúp mọi người gắn kết hơn. Chính vì vậy, Tổ hợp tác sản xuất chè thôn Phú Hội 2 đã được thành lập và đi vào hoạt động với 17 thành viên.
Các thành viên cùng nhau cam kết và đăng ký diện tích sản xuất chè an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP; được tham gia các lớp tập huấn quy trình chăm sóc, chế biến chè an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP; được hướng dẫn cách sử dụng phân bón vi sinh, phun thuốc trừ sâu đúng quy trình, cách thức hái và chế biến chè cũng có nhiều điểm khác so với trước đây. Đặc biệt, thành viên còn giúp nhau đổi công thu hái chè kịp thời vụ, sao sấy bằng tôn quay tại các xưởng chế biến tập trung nên sản phẩm chè làm ra đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng, giữ được hương thơm tự nhiên.
Theo các thành viên Tổ hợp tác Phú Hội 2, nếu con em các hộ dân ở địa phương có nhu cầu học nghề sản xuất chè, Tổ hợp tác cũng sẵn lòng vì đây là nghề truyền thống của địa phương nhưng cần ứng dụng khoa học công nghệ để phát triển lớn mạnh.
![]() |
Tổ hợp tác Phú Hội 2 thu hái chè |
Hiện nay, xóm Phú Hội 2 có 42 hộ gia đình thì 100% các hộ có đất trồng chè với diện tích trên 10ha đều tham gia các lớp đào tạo nghề trồng chè. Nhờ đó, người dân Phú Hội 2 đã đổi mới tư duy trong quy trình chăm sóc và chế biến chè theo hướng an toàn. Nhờ đó, sản phẩm chè Phú Hội 2 dần khẳng định được chất lượng và nhiều người biết đến. Hiện nay, giá bán chè khô ở xóm đã cao hơn những xóm khác của xã 10-15 nghìn đồng/kg và được quảng bá tiêu thụ ở nhiều nơi trong và ngoài tỉnh.
Được biết, thực hiện Đề án đào tạo nghề cho LĐNT, trong giai đoạn 2014-2018, huyện Định Hóa đã tổ chức được 32 lớp đào tạo nghề cho gần 1.000 lao động trên địa bàn huyện, với các nghề như: Sử dụng thuốc thú y trong chăn nuôi; sửa chữa máy móc nông nghiệp; sản xuất chè an toàn; trồng và nhân giống nấm…
Hầu hết các lao động sau khi được đào tạo nghề đều áp dụng có hiệu quả những kiến thức đã học vào phát triển sản xuất, chăn nuôi. Nhiều lao động sau học nghề đã xây dựng được mô hình kinh tế đem lại hiệu quả kinh tế cao, thu nhập 80-100 triệu đồng/năm.
Ông Lộc Kim Tuyết, Phó Chủ tịch UBND huyện Định Hóa, cho biết: Đề án đào tạo nghề cho LĐNT đã từng bước đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn của địa phương. Thời gian tới, huyện sẽ chú trọng các ngành nghề mới phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế của huyện để khai thác có hiệu quả tiềm năng sẵn có tại địa phương…
Huyền Trang