Trước tình trạng các loại vật liệu xây dựng cơ bản tăng giá mạnh, các nhà thầu xây lắp, đặc biệt là các dự án hạ tầng giao thông ký hợp đồng trọn gói như "ngồi trên đống lửa”.
Chậm tiến độ
Ông Nguyễn Minh Khiêm, Tổng giám đốc Tổng công ty 319 (đơn vị đang thi công 3 dự án trọng điểm là Mai Sơn - Quốc lộ 45, Cam Lộ - La Sơn và Mỹ Thuận - Cần Thơ) cho biết, do giá vật liệu tăng, nhất là phần xây lắp khi giá thép tăng, trong khi là hợp đồng trọn gói không thể điều chỉnh, nên rất khó khăn.
Bên cạnh đó, dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết do Ban Quản lý Dự án 7 (Bộ GTVT) quản lý được khởi công ngày 30/9/2020 với tổng mức đầu tư khoảng gần 11.000 tỷ đồng. Dự án có chiều dài 100,8km, đi qua địa phận 4 huyện: Tuy Phong, Bắc Bình, Hàm Thuận Bắc và Hàm Thuận Nam của tỉnh Bình Thuận, dự kiến cơ bản hoàn thành cuối năm 2022, nhưng do giá vật liệu tăng chóng mặt khiến các nhà thầu không thể xoay xở và dự án khó có thể về đích đúng kế hoạch.
Theo ông Trần Quang Tuyến, đại diện Công ty Xây dựng Vạn Cường (đơn vị thi công Dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Phan Thiết - Dầu Giây), doanh nghiệp này tham gia bỏ thầu hồi tháng 10/2020, giá thép xây dựng được chủ đầu tư cập nhật trong dự toán chỉ khoảng 11.000 - 12.000 đồng/kg. Hiện nay, giá thép tăng 40% so với thời điểm đó, nên giá thực tế phải mua vào đang tồn tại một khoảng cách lớn.
Ghi nhận của phóng viên cho thấy, do nhu cầu xây dựng tăng, không chỉ thép mà giá nhiều chủng loại vật liệu cơ bản phục vụ thi công tại dự án đường cao tốc Bắc - Nam như xăng dầu, xi măng cũng đang có dấu hiệu tăng.
Cùng với đó, vấn đề đất đắp nền cũng đang khiến các nhà thầu “đau đầu”. Đơn cử như Ban Quản lý dự án Thăng Long thực hiện dự án Mai Sơn - Quốc lộ 45 có tổng khối lượng vật liệu dự kiến khoảng 8,2 triệu m3, trong đó đoạn đi qua Thanh Hóa có nhu cầu khoảng 5,9 triệu m3 đất đắp nền, 1,8 triệu m3 đá và 1,7 triệu m3 cát.
Theo Ban Quản lý dự án Thăng Long, nhiều mỏ dù nằm trong quy hoạch nhưng đến nay vẫn bị “treo” do chưa được cấp phép, trong khi các mỏ đang khai thác trữ lượng ít, công suất nhỏ, khiến nguồn cung thiếu trầm trọng, dẫn đến khó khăn cho nhà thầu thi công về vật liệu đất đắp và ảnh hưởng tới tiến độ. Các nhà thầu muốn đẩy nhanh tiến độ thi công cũng rất khó khi các mỏ đất được địa phương cấp phép do tư nhân quản lý đang đẩy giá vật liệu lên cao gấp 2-3 lần so với giá khảo sát ban đầu.
 |
|
Trước tình trạng vật liệu xây dựng tăng cao, các nhà thầu có nguy cơ chậm tiến độ và lỗ (Ảnh: Int) |
Không dám làm… vì lỗ
Theo một số nhà thầu, không chỉ giá thép tăng mà lượng thép cũng không đủ để cung ứng, nhiều gói thầu lượng thép chỉ cung cấp được 50 - 60% so với nhu cầu, mặc dù các nhà thầu đã đặt tiền trước cả tháng. Tình trạng này khiến các nhà thầu thi công hạng mục cầu vượt sông đứng trước nguy cơ chậm tiến độ và lỗ nặng.
Hiện, giá thép tăng từng ngày, lên tới 18.000 - 19.000 đồng/kg so với trước kia chỉ 12.000 - 13.000 đồng/kg. Do đó, các nhà thầu mong mỏi các bộ, ngành tham mưu cho Chính phủ làm sao bình ổn đơn giá của vật liệu, vì nguy cơ không chỉ là thép mà tất cả các loại vật liệu khác cũng tăng theo khi giá xăng dầu tăng. Đây là bài toán khó đối với các nhà thầu xây lắp.
Một vấn đề nữa gây khó khăn cho nhà thầu là chỉ số giá xây dựng do cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố vừa chậm, vừa không phản ánh chính xác biến động giá của từng loại vật liệu. Đặc biệt, thép và xi măng thường có biên độ biến động lớn khiến một số gói đang chuẩn bị đấu thầu nhưng doanh nghiệp cũng không dám tham gia. Trong khi đó, các dự toán theo đơn giá của Nhà nước, đơn giá báo giá của địa phương, nhưng hiện mới có báo giá quý I/2021 (khi đó giá thép rất thấp).
“Doanh nghiệp không dám tham gia và nếu gói nào đã tham gia rồi có nguy cơ lỗ lớn vì thông báo giá luôn không theo kịp giá thị trường”, ông Trần Quang Tuyến nói.
Ông Nguyễn Minh Khiêm cho rằng, Công ty 319 là doanh nghiệp nhà nước, đã ký hợp đồng là phải làm nhưng với giá vật liệu tăng chóng mặt như hiện nay, biết chắc làm là lỗ. Tiếp đến, nhiều địa phương cũng chưa cấp phép cho doanh nghiệp khai thác mỏ đất và nơi đổ thải, đồng thời yêu cầu phải trả tiền cho việc đổ thải, nên rất khó khăn.
“Chúng tôi rất mong các cơ quan chức năng cần phải có tham mưu cho Chính phủ có những giải pháp để hỗ trợ các doanh nghiệp”, ông Khiêm bày tỏ.
Hồi đầu tháng 5, trước thông tin báo chí phản ánh về việc thiếu nguồn vật liệu phục vụ dự án, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chỉ đạo các bộ, địa phương liên quan bảo đảm đủ nguồn cung vật liệu xây dựng phục vụ thi công dự án đầu tư xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020; nghiêm cấm tình trạng trục lợi, đầu cơ, nâng giá vật liệu xây dựng.
Được biết, đây là dự án đang được Bộ GTVT triển khai thực hiện có tổng chiều dài 654 km, đi qua địa bàn 13 tỉnh. Nhu cầu sử dụng các loại vật liệu để phục vụ thi công cho toàn dự án có khối lượng rất lớn: đất đắp khoảng 60,7 triệu m3, đá các loại khoảng 21,5 triệu m3, cát các loại khoảng 10,8 triệu m3.
Phạm Minh
