Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã đánh giá rằng việc quản lý tài sản công, đất công hiện vẫn còn đang lãng phí và vẫn có lợi ích nhóm làm phép, thu lợi khổng lồ trên tài sản công, khiến Nhà nước mất đi một nguồn lực giá trị.
Thất thoát tài sản đất đai lớn
Theo PGs.Ts, Ngô Trí Long, việc thất thoát lớn nhất đối với tài sản quốc gia là tài sản về đất đai. Đây có thể nói là một tệ nạn quốc gia. Vấn đề này không phải là hiện tượng phổ biến nhưng có một số nhóm thân hữu, có chức có quyền lợi dụng quan hệ thân hữu mà bất chấp.
Thực tế, qua kết luận của Thanh tra Chính phủ, trong 15 dự án BT của Hà Nội, chỉ có 1 dự án đấu thầu.
Tại Đà Nẵng, một hiện tượng phổ biến là đổi đất lấy hạ tầng. Bí thư Thành uỷ Đà Nẵng, ông Trương Quang Nghĩa, cũng phải sửng sốt khi nghe báo cáo có dự án hàng trăm hecta mà chỉ phải đền bù 800 tỷ đồng, thực chất mới thu trên 600 tỷ đồng, âm 170 tỷ đồng.
Theo quan điểm của PGs.Ts, Ngô Trí Long, khi đổi đất lấy hạ tầng, có nghĩa_là doanh nghiệp_xây dựng một công trình hạ tầng và Nhà nước phải đổi lại một diện tích đất nhất định cho doanh nghiệp. Lẽ ra, mảnh đất đó phải được mang ra đấu thầu. Tiền bán được sẽ dùng_để trả lại cho_doanh nghiệp. Còn cách thức đất lấy hạ tầng như hiện nay đang là một khiếm khuyết, một lỗ hổng rất lớn mà luật cần sửa đổi.
Ông Nguyễn Tân Thịnh, Phó Cục trưởng Cục Quản lý công sản (Bộ Tài chính), cho rằng việc bán,_chuyển nhượng đối với nhà đất công, từ trước đến nay, đều quy định là phải thực hiện đấu giá công khai. Việc bán chỉ định chỉ diễn ra trong một số trường hợp nhất định hoặc trường hợp đặc biệt.
Về cơ bản, những trường hợp đó khi muốn bán, phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định mới được làm.
Quản lý sử dụng_tài sản công không giống như chi tiêu ngân sách hàng ngày. Việc quản lý tài sản công, bán, thanh lý, chuyển nhượng hay mua tài sản công có khi một năm chỉ diễn ra một vài lần hoặc thậm chí có những việc cả một nhiệm kỳ của người lãnh đạo đơn vị chỉ làm một lần.
Cho nên, Luật Tài sản công đợt này sẽ có một bước chuyển là từng bước giao cho một đơn vị chuyên nghiệp để xử lý tài sản. Họ sẽ nắm chắc luật pháp và cập nhật thường xuyên nên việc xử lý sẽ hiệu quả hơn.
 |
|
Luật Tài sản công tới đây khi được Quốc hội thông qua quy định xây dựng một hệ thống giao dịch điện tử về tài sản công, để các giao dịch về tài sản công sẽ được thực hiện trên hệ thống đó mà con người không thể can thiệp vào. |
Sử dụng công nghệ, mua bán công khai
Trong Luật Tài sản công tới đây được thông qua kỳ họp lần thứ 5, Quốc hội khoá XIV này có quy định rất mới, đó là xây dựng một hệ thống giao dịch điện tử về tài sản công, để các giao dịch về tài sản công sẽ được thực hiện trên hệ thống đó mà con người không thể can thiệp vào.
Bên cạnh đó, công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán và xử lý vi phạm là công cụ rất hiệu quả. Trong Luật mới quy định rõ hơn theo hướng sẽ kiểm tra thường xuyên và ngay từ đầu để kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hành vi vi phạm, đặc biệt là bổ sung thêm giám sát của cộng đồng đối với tài sản công.
Theo ông Nguyễn Tân Thịnh, quá trình xây dựng Luật Tài sản công và các văn bản quy định chi tiết thi hành đã phát hiện những vấn đề, những lỗ hổng trong hệ thống pháp luật hiện hành. Những vấn đề gì có thể xảy ra, trong luật và các văn bản quy định chi tiết đã được giải quyết căn bản.
Việc bán tài sản công là nhà, đất, xe ô tô của các cơ quan đơn vị hành chính sự nghiệp, những tài sản thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Tài chính và Cục Quản lý công sản hiện nay bắt buộc phải thông qua đấu giá.
Những tài sản khác, có giá trị từ 50 triệu đồng trở lên đều phải đấu giá, tài sản có giá trị thấp hơn 50 triệu đồng thì áp dụng các hình thức niêm yết giá hoặc bán chỉ định; bán chỉ định chỉ áp dụng với những tài sản có giá trị dưới 10 triệu đồng.
Để triển khai sàn giao dịch điện tử mua bán đất công, ông Nguyễn Tân Thịnh cho biết Thủ tướng đã chỉ đạo tại Chỉ thị số 31 cuối năm 2016, giao cho Bộ Tài chính nghiên cứu, đưa vào thành quy định pháp luật và tổ chức triển khai xây dựng hệ_thống giao dịch điện tử này.
Thủ tướng Chính phủ sẽ quyết định lộ trình áp dụng hệ thống giao dịch điện tử về tài sản công. Hiện Bộ Tài chính đang xây dựng đề bài để lựa chọn các nhà đầu tư, các doanh nghiệp phần mềm xây dựng hệ thống.
Phần mềm này hiện nay nhiều nước đã áp dụng để thực hiện bán tài sản, Nhà nước là người quản lý, vận hành hệ thống này.
Sắp tới, Tp. Hồ Chí Minh sẽ đấu giá 9 lô đất ở khu đô thị mới Thủ Thiêm. 9 lô đất này sẽ đấu giá một gói nên chưa thể đưa sàn giao dịch điện tử đất công vào hoạt động, nhưng tin chắc địa phương này sẽ phải lựa chọn những nhà đầu tư hùng mạnh tham gia.
Minh Sơn
