Mới đây, Bộ Công an có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về các bất cập trong quy định pháp luật liên quan đến căn hộ du lịch (condotel), biệt thự du lịch và văn phòng kết hợp lưu trú (officetel). Trong đó, Bộ Công an đã chỉ ra nhiều vấn đề trong quản lý, kinh doanh các loại hình này, dẫn đến nguy cơ mất an ninh, trật tự.
Bộ Công an đề xuất không hợp thức hoá condotel thành nhà ở |
Chưa cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu
Dẫn số liệu từ Hiệp hội bất động sản Việt Nam, Bộ Công an cho biết, hiện cả nước có khoảng 83.000 condotel, hơn 28.000 biệt thự du lịch, hơn 12.600 phòng khách sạn, hơn 15.600 căn shophouse… tập trung chủ yếu tại Hà Nội, TP. HCM, Quy Nhơn, Bình Thuận, Khánh Hòa, Đà Nẵng, Kiên Giang, Quảng Ninh…Ngoài ra có khoảng 16.523 căn hộ văn phòng kết hợp lưu trú, tập trung chủ yếu tại Hà Nội và TP. HCM.
Bộ Công an cho rằng, tại văn bản số 703 ngày 14/2/2020 của Bộ TNMT hướng dẫn xác định xây dựng condotel, biệt thự du lịch là đất thương mại, dịch vụ. Loại hình các căn hộ này có đủ điều kiện được chuyển nhượng theo quy định của Luật Kinh doanh bất động sản.
Tuy nhiên, theo Bộ Công an, Bộ TNMT chưa hướng dẫn rõ việc cấp chứng nhận quyền sở hữu condotel, officetel sẽ được cấp cho chủ đầu tư hay cho từng người mua căn hộ.
Trường hợp cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản cho từng người mua căn hộ trong dự án sẽ phát sinh nhiều vấn đề phức tạp về an ninh trật tự trong quản lý vận hành toà nhà, quản lý hoạt động đầu tư kinh doanh căn hộ; quản lý thu hồi dự án khi hết thời hạn sử dụng đất dự án.
Nêu thực trạng hiện nay tại các địa phương, Bộ Công an cũng cho biết, hiện nay, Đà Nẵng, Bà Rịa – Vũng Tàu đang rà soát, đề xuất chuyển đổi mục đích sử dụng đất, cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản condotel cho người mua, dần hợp thức các condotel, biệt thự du lịch thành nhà ở, gây áp lực hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội sẽ phát sinh nhiều vấn đề phức tạp về an ninh kinh tế, an ninh trật tự.
Ngoài ra, theo Bộ Công an, việc chưa rõ ràng trong cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu loại hình này ảnh hưởng tới việc thế chấp tài sản vay vốn ngân hàng, nguy cơ mất an toàn hệ thống tín dụng do hầu hết các dự án condotel đều được chủ đầu tư thế chấp quyền sử dụng đất của dự án vay vốn ngân hàng.
Trường hợp cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản cho từng căn hộ phát sinh việc thế chấp quyền sở hữu tài sản để vay vốn tại các ngân hàng khác nhau, như vậy sẽ có tình trạng một tài sản sử dụng làm tài sản đảm bảo nhiều lần tại nhiều ngân hàng.
Bộ Công an khẳng định, văn bản của Bộ TNMT chưa đề cập việc xác định chế độ sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất và việc cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu đối với loại hình officetel.
Bộ Công an "điểm mặt" các dự án condotel sai phạm |
Kiểm soát chặt các dự án condotel
Bộ Công an cũng chỉ ra là quy định về kinh doanh condotel, officetel còn nhiều bất cập, chưa cụ thể dẫn đến rủi ro cho người mua. Theo đó, quy định điều kiện kinh doanh bất động sản hình thành trong tương lai còn lỏng lẻo, chưa rõ vai trò của cơ quan quản lý Nhà nước.
Nhiều chủ đầu tư mở bán condotel, biệt thự du lịch khi chưa đủ điều kiện, rủi ro cho người mua, nhất là không thực hiện được cam kết với người mua đã phát sinh tranh chấp, phức tạp về an ninh trật tự.
Hiện chưa có quy định về hồ sơ dự án, giấy tờ về nghiệm thu hoàn toàn xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật. Quy định về quản lý, vận hành căn hộ, tòa nhà hỗn hợp thiếu chặt chẽ, chưa có vai trò của chủ đầu tư, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.
Bộ Công an đơn cử như trường hợp tòa nhà Our City (Hải Phòng) do Công ty TNHH Hiệp Phong Việt Nam (100% vốn Hong Kong - Trung Quốc) đã có hàng trăm người Trung Quốc nhập cảnh qua đường du lịch, thuê căn hộ để tổ chức đánh bạc quy mô lớn.
Hay vừa qua một số doanh nghiệp bất động sản đã thông báo tạm dừng chi trả lợi nhuận cho khách hàng mua căn hộ condotel theo cam kết như CTCP đầu tư phát triển và xây dựng Thành Đô ra thông báo chấm dứt cho người mua condotel tại dự án Cocobay Đà Nẵng.
Từ thực trạng trên, Bộ Công an kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng khẩn trương nghiên cứu, sửa đổi Luật Kinh doanh bất động sản. Trong đó quy định tên gọi, hình thức quản lý, kinh doanh, cho thuê đối với condotel, biệt thự du lịch, officetel… Phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch hoàn thiện quy định về quản lý, vận hành các tòa nhà hỗn hợp.
Bộ Công an kiến nghị Thanh tra Chính phủ vào cuộc thanh tra việc triển khai các dự án condotel, biệt thự du lịch, officetel tại một số địa phương phát triển ồ ạt loại hình bất động sản này, phát hiện sai phạm đề xuất xử lý.
Bộ TNMT nghiên cứu sửa đổi quy định về phân loại đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Đặc biệt, Bộ Công an đề xuất không hợp thức hóa các dự án loại hình condotel, biệt thự du lịch thành nhà ở.
UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương không tăng cường quản lý Nhà nước từ khâu quy hoạch, cấp phép sử dụng đật, cấp phép xây dựng đến việc quản lý linh doanh, vận hành… Trước mắt, không phát triển thêm dự án condotel, biệt thự du lịch, không hợp thức các loại hình này thành nhà ở.
Minh Sơn