Có thể nói, 2023 là một năm “giông bão” đối với nền kinh tế Việt Nam. Trong bối cảnh nhiều rủi ro gia tăng làm chậm tăng trưởng, từ đầu năm đến nay, lãi suất điều hành đã được điều chỉnh giảm 4 lần liên tiếp, cho thấy Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã liên tục "rộng tay" nới lỏng chính sách tiền tệ.
Theo TS. Cấn Văn Lực và nhóm chuyên gia Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV, một trong số những tác động của quyết định giảm lãi suất điều hành chính thức có hiệu lực từ ngày 19/6 vừa qua đối với nền kinh tế và doanh nghiệp chính là tiếp tục cho thấy sự thay đổi trong chính sách tiền tệ từ thận trọng sang linh hoạt, nới lỏng.
HSBC Việt Nam kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước sẽ tiến hành thêm một đợt cắt giảm lãi suất 0,5% trong quý III/2023. |
“Doanh nghiệp và người dân có kỳ vọng lãi suất tiếp tục giảm, khiến họ có thể quyết định đầu tư, tiêu dùng nhiều hơn, góp phần hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội năm nay và năm tới”, chuyên gia kinh tế này cho hay.
Ở khía cạnh khác, chuyên gia của HSBC đánh giá động thái mới từ NHNN đã phản ánh rõ ràng sự cấp thiết của cơ quan này trong việc hỗ trợ tăng trưởng thông qua kênh tín dụng. Đây là chính sách tiếp theo nhằm giảm chi phí tài trợ vốn cho doanh nghiệp và hộ gia đình, từ đó khuyến khích môi trường kinh doanh và hỗ trợ tâm lý người tiêu dùng.
Thêm vào đó, HSBC còn cho rằng việc giảm lãi suất điều hành lần thứ 4 này cũng phản ánh 2 cân nhắc của NHNN. Thứ nhất, NHNN vẫn duy trì tâm thế tích cực về triển vọng lạm phát, một lần nữa khẳng định “lạm phát vẫn trong tầm kiểm soát”. Thứ hai, NHNN cân nhắc về vấn đề ổn định tiền tệ.
Cụ thể, HSBC cho biết, lạm phát đã liên tục dịu xuống và gần đây đã xuống dưới 3% so với cùng kỳ năm trước. Mức này thấp hơn nhiều so với "trần" 4,5% nhờ giá năng lượng thế giới hỗ trợ và lạm phát lương thực trong nước được xoa dịu.
Theo đó, ngày 19/6 vừa qua, Ngân hàng Thế giới công bố Báo cáo cập nhật tình hình kinh tế vĩ mô Việt Nam, cũng ghi nhận lạm phát có dấu hiệu giảm dần.
Trong khi đó, về vấn đề ổn định tiền tệ, bất chấp đồng USD mạnh lên gần đây thì đồng VND vẫn duy trì tương đối ổn định nhờ tình hình tài khoản vãng lai được cải thiện. Năm 2023, thặng dư thương mại bình quân một tháng đã tăng gấp đôi lên 2 tỷ USD. Tuy nhiên, HSBC khuyến cáo diễn biến của cặp tỷ giá USD - VND vẫn cần theo dõi kỹ lưỡng. Lý do là bởi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) nhiều khả năng chưa hoàn tất chu kỳ thắt chặt.
Sau khi xem xét mức độ suy giảm thương mại kéo dài và ảnh hưởng sâu rộng hơn kỳ vọng, HSBC giảm nhẹ dự báo tăng trưởng năm 2023 xuống 5% (con số trước đây là 5,2%). Đồng thời, HSBC cũng cho biết kỳ vọng nền kinh tế sẽ phục hồi đáng kể từ quý IV/2023 với sự hỗ trợ hơn nữa về chính sách tiền tệ.
Về dư địa giảm lãi suất, sau khi giảm tổng cộng 150 điểm cơ bản (1,5%) trong quý II/2023, HSBC kỳ vọng sẽ còn một đợt giảm 50 điểm cơ bản (0,5%) nữa trong quý III/2023.
“Động thái này nhiều khả năng sẽ đưa lãi suất điều hành của Việt Nam xuống 4,0%, đảo ngược những nỗ lực thắt chặt trong năm 2022. Đồng thời tương đương với mức giảm lãi suất trong suốt đại dịch”, chuyên gia HSBC dự báo.
Tuy nhiên, đội ngũ chuyên gia của HSBC cũng cảnh báo kịch bản ngược lại hoàn toàn có thể xảy ra. Đó là vẫn còn khả năng không có thêm đợt cắt giảm lãi suất nào trong 2 quý còn lại của năm nay, trong trường hợp tăng trưởng “chạm đáy” và bật trở lại sớm hơn kỳ vọng.
Hà Trang