Gần một tháng qua, trong khi giá vàng thế giới quay đầu giảm, thì giá vàng miếng trong nước liên tiếp duy trì đà tăng, khiến chênh lệch giữa hai thị trường có thời điểm lên tới gần 10 triệu đồng/lượng. Theo tính toán của các chuyên gia, mức chênh lệch giữa hai thị trường chỉ nên duy trì khoảng 1 triệu đồng/lượng là hợp lý, sẽ không dẫn đến gia tăng vàng lậu.
Giá vàng trong nước có thời điểm cao hơn giá vàng thế giới gần 10 triệu đồng/lượng. |
Đến nay, mặc dù khoảng cách này đã được co hẹp, nhưng vẫn vượt xa kỳ vọng của các chuyên gia. Cụ thể, lúc 9h44 ngày 19/10, giá vàng trong nước và thế giới cùng tăng, nhưng do giá vàng SJC đang ở mức cao 57,9 triệu đồng/lượng, trong khi giá vàng thế giới giao dịch ở ngưỡng 1.771 USD/ouce, theo tỷ giá tại Vietcombank, giá vàng thế giới đang được giao dịch ở mức 48,79 triệu đồng/lượng, thấp hơn giá vàng trong nước 8,4 triệu đồng/lượng.
Do khoảng cách rất rộng giữa giá vàng trong nước và thế giới, một số chuyên gia nhìn nhận sẽ khó tránh nguy cơ buôn lậu vàng. Mới đây, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia cho biết, sau một thời gian im ắng, vàng lậu lại nóng trở lại, nhất là ở biên giới Tây Nam, khi lực lượng chức năng liên tục phát hiện nhiều vụ buôn lậu vàng khối lượng lớn.
Cụ thể, ngày 27/9, cơ quan chức năng tỉnh An Giang thực hiện kiểm soát tại khu vực cửa khẩu đường bộ phát hiện Nguyễn Văn Nghiệp (thường trú ấp 5, xã Vĩnh Xương, TX. Tân Châu, tỉnh An Giang), điều khiển môtô không biển kiểm soát, phía sau chở 2 giỏ xách chứa hơn 2,2 kg trang sức màu vàng (nghi là vàng), ước trị giá khoảng 2,7 tỷ đồng.
Hồi tháng 5/2021, Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Tịnh Biên phối hợp Chi cục Hải quan cửa khẩu Tịnh Biên (Cục Hải quan An Giang) kiểm tra một xe ô tô tải đi từ hướng cổng nhập số 1 (hướng từ Campuchia về Việt Nam) phát hiện cất giấu hơn 2,8 kg vàng trang sức các loại.
Trên tuyến biên giới Tây Nguyên, ngày 21/9, Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Bờ Y đã phát hiện, bắt giữ một vụ vận chuyển trái phép 0,65kg vàng từ Lào về Việt Nam. Vào tháng 8, tại cửa khẩu này cũng đã phát hiện một người đàn ông vận chuyển trái phép 1,7kg vàng từ Lào về Việt Nam…
Theo nhận định của Tổng cục Hải quan, tình trạng buôn lậu vàng và ngoại tệ sẽ gia tăng trong những tháng cuối năm. Vì vậy, cơ quan chức năng tăng cường các biện pháp quản lý và thực hiện kiểm soát tại các khu vực đường biên, lối mở. Tuy nhiên, chuyên gia vàng Trần Thanh Hải cho rằng, các vụ bắt được vàng lậu ở các tỉnh từ Bắc đến Nam là những vụ “sờ” được. Còn những vụ không phát hiện, thì vàng lậu cứ tuồn thẳng vào Việt Nam.
Khi giá vàng trong nước cao hơn thế giới quá nhiều, sẽ khó tránh nguy cơ buôn lậu vàng bởi nguyên tắc "nước chảy đến chỗ trũng", ông Hải cảnh báo: "Đặc biệt, trong giai đoạn cuối năm, nhu cầu vàng trang sức tăng cao hơn sẽ càng kích thích các đối tượng buôn lậu vàng để kiếm lời, khi vàng trang sức 24K các loại đang cao hơn giá thế giới từ 3 triệu đồng/lượng".
Hơn nữa, theo TS. Cấn Văn Lực, chuyên tài chính - ngân hàng, chênh lệch giá vàng giữa hai thị trường cao không chỉ làm tăng nguy cơ buộn lậu vàng, mà còn gây “nóng” thị trường USD, khiến giá mua và bán trên thị trường tự do tăng mạnh trong những phiên gần đây, tăng thêm từ 30 - 70 VND/USD.
Trong bối cảnh đó, có ý kiến cho rằng, Ngân hàng Nhà nước nên có chính sách huy động vàng trong dân để “trung hoà” nhu cầu trên thị trường, giúp giảm nhiệt giá vàng.
Tuy nhiên, TS. Nguyễn Đức Thành, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chiến lược Việt Nam cho rằng, đề xuất huy động vàng trong dân kể cả để tạo thêm vốn, thêm nguồn lực dù dưới bất kỳ hình thức nào... là chính sách thiếu khôn ngoan và kém chuyên nghiệp, làm tăng bất ổn vĩ mô. Việc huy động nguồn lực trong xã hội cần thống nhất thông qua công cụ tiền tệ, thông qua thị trường tài chính và lấy đối tượng là đồng tiền nội tệ của Việt Nam.
Tại họp báo thông tin về hoạt động ngành ngân hàng quý III mới đây, phóng viên VnBusiness cũng đã nêu câu hỏi về việc có nên huy động vàng trong dân để tăng nguồn lực cho nền kinh tế với lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước. Tuy nhiên, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú chưa có câu trả lời.
Thanh Hoa