Tiếp sau hai công ty vận tải biển Falcon và Vinashinlines bị cho phá sản, dư luận cũng đặt câu hỏi về trường hợp thua lỗ âm vốn nghìn tỷ như NOSCO liệu có thể tiếp tục tồn tại hay không?
“Chìm” sâu trong thua lỗ
Trong ngành vận tải biển, NOSCO - thành viên của Tổng công ty hàng hải Việt Nam (Vinalines) từng là công ty vận tải có tiếng, quy mô vốn điều lệ hơn 200 tỷ đồng. Khi thị trường vận tải biển gặp khủng hoảng, không riêng NOSCO mà rất nhiều công ty vận tải biển trong nước khác, như Vinalines, VOSCO, Vinaship… đều lao đao, lâm vào cảnh thua lỗ nặng, nợ nần chồng chất.
Giai đoạn 2012 - 2015, Vinalines đã tiến hành tái cơ cấu toàn tổng công ty và các đơn vị thành viên nhằm khắc phục tình trạng thua lỗ, trang trải nợ nần, ổn định hoạt động sản xuất, kinh doanh. Thế nhưng, dường như thực tế hoạt động tại một số DN vận tải biển lại vẫn rất “lênh đênh”.
Tại công ty CP vận tải Biển Bắc, báo cáo tài chính hợp nhất quý I/2016 cho thấy, tình trạng thua lỗ vẫn đeo bám DN này, chưa khắc phục được. Cụ thể, trong quý I/2016, NOSCO tiếp tục báo lỗ sau thuế gần 95 tỷ đồng, nâng tổng số lỗ lũy kế lên tới 3.163,5 tỷ đồng. Lỗ quá lớn khiến vốn chủ sở hữu đã bị âm tới 2.903,6 tỷ đồng, trong khi vốn điều lệ NOSCO chỉ có hơn 200 tỷ đồng.
Nguyên nhân thua lỗ là do hoạt động kinh doanh dưới giá vốn bán hàng (96 tỷ đồng) mà doanh thu chỉ đạt 69,5 tỷ đồng, doanh thu hoạt động tài chính đạt vỏn vẹn… 38 triệu đồng.
Trong khi đó, công ty vẫn nặng gánh chi phí các loại, nhất là chi phí lãi vay đã “ngốn” gần hết (trả lãi vay 40,6 tỷ đồng), chi phí quản lý DN tới 5,5 tỷ đồng… Lợi nhuận trước thuế và thuế quý I tiếp tục lỗ tới 94,7 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế của cổ đông công ty mẹ tiếp tục lỗ 94,7 tỷ đồng.
Kết quả thua lỗ của NOSCO không hề lạ, bởi trong suốt thời gian qua, công ty này liên tục báo lỗ “khủng” trong 4 năm gần đây mà chưa có giải pháp khắc phục khả dĩ. Năm 2012, NOSCO ghi nhận số lỗ 958 tỷ đồng, năm 2014 báo lỗ 476,7 tỷ đồng và năm 2015 tiếp tục lỗ 578 tỷ đồng…
Với kết quả kinh doanh bết bát, thua lỗ, NOSCO đã không thể chi trả lương đầy đủ cho thuyền viên, người lao động, phải cắt giảm lương, chậm lương…
Trên thị trường Upcom, giá cổ phiếu phiếu NOS cũng ảm đạm, được xếp vào nhóm “cổ phiếu trà đá” với giá giao dịch luôn dưới 1.000 đồng/cổ phiếu. Thanh khoản yếu ớt, giá giảm sâu khiến cho nhà đầu tư, cổ đông cũng chán nản.
Âm vốn nghìn tỷ, “con tàu” NOSCO liệu có thể tiếp tục tồn tại?
Lấy đâu tiền trả nợ?
Theo ông Trịnh Hữu Lương - Tổng Giám đốc NOSCO, từ tháng 5/2015 đến năm 2016, công ty đã thanh toán lương đúng kỳ hạn cho người lao động, điều chỉnh tăng mức lương sỹ quan, thuyền viên, khắc phục tình trạng cắt giảm lương, chậm lương của các năm trước…
Ban điều hành sẽ cố gắng trong năm 2016, tìm kiếm các đối tác có nguồn hàng ổn định, giá cước cao, kiểm soát tiết giảm chi phí, vật tư phụ tùng nhằm tăng hiệu quả kinh doanh. Từ đó, có nguồn để tăng lương cho sỹ quan, thuyền viên. Tình cảnh khó khăn của công ty kéo dài suốt 5 năm qua khiến cho nhiều sĩ quan, thuyền viên bỏ NOSCO đi tìm đến những đội tàu khác.
Một thách thức đáng ngại mà NOSCO đang đối mặt, là tái cơ cấu các khoản nợ, xin các chủ nợ ngân hàng xem xét giãn nợ, giảm lãi vay… Theo báo cáo tài chính, tại ngày 31/3/2016, NOSCO có 1.491 tỷ đồng nợ vay và nợ thuê tài chính ngắn hạn, 2.134 tỷ đồng nợ vay và thuê tài chính dài hạn. Tổng số nợ lên tới 3.625 tỷ đồng này sẽ là gánh nặng rất lớn cho công ty trong lúc khó khăn vẫn “bủa vây”.
Trong số nợ ngắn hạn, khoản nợ dài hạn đến hạn phải trả chiếm hơn 1.380 tỷ đồng, chủ yếu là trả nợ cho ngân hàng như Seabank (895 tỷ đồng), Agribank (180,7 tỷ đồng), Vietcombank (144 tỷ đồng)…
Còn nợ vay dài hạn 2.134 tỷ đồng chủ yếu tại các ngân hàng Vietcombank, Seabank, Agribank, VDB… Được biết, nhiều khoản vay nợ và nợ thuê tài chính của NOSCO là bằng ngoại tệ, nên việc tỷ giá USD biến động mạnh thời gian qua đã khiến cho chi phí vay vốn của công ty cũng bị đội lên đáng kể, càng tăng thêm gánh nặng chi phí lãi vay.
Đến hết 31/3/2016, tổng nợ phải trả của NOSCO tiếp tục “phình” lên thêm 26 tỷ đồng so với đầu năm 2016, cuối kỳ tăng lên mức 5.383 tỷ đồng.
Trong khi đó, công nợ phải thu cuối kỳ của công ty cũng ở mức khá lớn, lên tới 91 tỷ đồng (phải thu về cho vay ngắn hạn, phải thu khác). NOSCO đã phải trích lập dự phòng phải thu khó đòi tới 95,5 tỷ đồng, cho thấy khả năng thu hồi tiền là rất “mong manh”.
Về hoạt động đầu tư tài chính, NOSCO đã đầu tư 118 tỷ đồng vào các công ty liên kết, liên doanh, song đến cuối kỳ đã phải thực hiện trích lập dự phòng đầu tư này lên tới 14 tỷ đồng.
Với bức tranh kết quả kinh doanh bết bát, thua lỗ lũy kế hơn 3.162 tỷ đồng và âm vốn chủ sở hữu, liệu NOSCO sẽ làm thế nào để trả nợ cho các ngân hàng? Gánh nặng nợ này liệu có được các chủ nợ san sẻ, chấp thuận cơ cấu lại nợ như đối với công ty mẹ Vinalines hay không?
Thu Hằng