Đây là kết quả vừa được đưa ra từ Báo cáo PAPI 2017. Báo cáo này khuyến cáo, các cơ quan hữu quan vẫn còn nhiều việc phải làm để phòng ngừa tham nhũng.
Báo cáo Chỉ số PAPI 2017 phản ánh ý kiến đánh giá của 14.097 người dân được chọn ngẫu nhiên từ toàn bộ 63 tỉnh/thành phố. Chỉ số PAPI đo lường sáu lĩnh vực: tham gia của người dân ở cấp cơ sở; công khai, minh bạch; trách nhiệm giải trình với người dân; kiểm soát tham nhũng trong khu vực công, thủ tục hành chính công; và cung ứng dịch vụ công.
Cảm nhận và trải nghiệm tốt hơn
Ông Kamal Malhotra, Điều phối viên thường trú Liên Hợp Quốc và Đại diện thường trú của UNDP tại Việt Nam, cho biết: “Kết quả khảo sát PAPI 2017 cho thấy xu thế vừa đáng khích lệ vừa đáng lo ngại. Đặc biệt đáng chú ý là xu thế đảo chiều ở chỉ số Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công theo hướng khá hơn sau một thời gian dài trượt dốc từ năm 2013. Người dân có cảm nhận và trải nghiệm tốt hơn về hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng.
Trong sáu chỉ số nội dung được đo lường năm 2017, chỉ số “Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công” gia tăng đáng kể nhất. Người dân có cảm nhận và trải nghiệm tốt hơn về công tác phòng, chống tham nhũng: chỉ có 17% người trả lời cho biết họ đã phải đưa hối lộ khi làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giảm so với tỉ lệ 23% vào năm 2016; tỉ lệ người trả lời cho biết họ đã phải hối lộ nhân viên y tế tại bệnh viện công tuyến huyện/thành phố giảm từ 17% vào năm 2016 xuống còn 9% năm 2017.
Nhìn chung, 33 tỉnh có điểm chỉ số nội dung này tăng lên so với năm 2016, trong đó các tỉnh Quảng Ninh, Bạc Liêu, Bà Rịa – Vũng Tàu, Lào Cai và An Giang tăng 20% hoặc cao hơn so với năm trước. Trong đó có sáu tỉnh có điểm chỉ số nội dung này giảm sút nhất, ba tỉnh Đăk Nông, Hưng Yên và Hải Phòng có mức sụt giảm từ 9% điểm trở lên.
Mặc dù vậy, điểm trung bình toàn quốc của chỉ số Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công vẫn thấp hơn so với mức điểm của năm 2012. Điều này cho thấy, dù có những thay đổi theo hướng tích cực, các cơ quan hữu quan vẫn còn nhiều việc phải làm để phòng ngừa tham nhũng và đảm bảo rằng những phát hiện của khảo sát PAPI năm 2017 không chỉ là sự cải thiện tạm thời mà báo hiệu xu hướng đảo chiều có hệ thống và cơ bản sau một thời gian dài liên tục giảm đáng lo ngại.
Trong khi đó, mức độ chịu đựng tham nhũng lại có xu hướng tiếp tục gia tăng. Người dân cho biết, mức tiền bị vòi vĩnh trung bình của cán bộ, công chức địa phương năm 2017 từ 27,5 triệu đồng mới tố cáo, tăng 2 triệu so với năm 2016.
Khi được hỏi về vấn đề đáng quan ngại nhất cần Nhà nước ưu tiên giải quyết, 28% người trả lời chọn nghèo đói là vấn đề họ quan ngại nhất. Cao thứ nhì là tăng trưởng kinh tế và thứ ba là việc làm.
Vốn được chọn là vấn đề cấp thiết thứ hai trong năm 2016, đến năm 2017, môi trường xuống vị trí đáng quan ngại thứ tư. Nhưng số người trả lời quan ngại về môi trường tiếp tục gia tăng kể từ năm 2015.
 |
Những vấn đề người dân lưu tâm nhất trong năm 2017
Cải thiện thủ tục hành chính công
Khảo sát năm 2017 cũng nghiên cứu sự đánh đổi giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường. Kết quả cho thấy đa số người dân, đặc biệt là những người có trình độ học vấn cao, không muốn đánh đổi môi trường để lấy tăng trưởng kinh tế.
Người dân cũng cho biết nhìn chung trách nhiệm giải trình với người dân có cải thiện nhưng không đáng kể. Năm 2017, khoảng 25% người trả lời cho biết họ đã gặp trưởng thôn/tổ trưởng tổ dân phố khi có khúc mắc, tăng khoảng 3% so với năm 2016. Trong số những người đã gặp trưởng thôn/tổ trưởng tổ dân phố, 83% cho biết họ hài lòng với cuộc gặp, thấp hơn so với tỉ lệ 85% vào năm 2016.
Kết quả khảo sát PAPI 2017 cũng cho thấy tất cả các tỉnh đều có nhiều cải thiện về chỉ số Thủ tục hành chính công. Nhìn chung, người dân hài lòng hơn với dịch vụ hành chính ở các bộ phận tiếp nhận và trả kết quả ở ba trong bốn dịch vụ làm thủ tục hành chính PAPI đo lường (gồm dịch vụ chứng thực, xác nhận; cấp giấy phép xây dựng và thủ tục hành chính liên quan đến nhân thân được thực hiện ở cấp xã/phường).
Tỉ lệ người dân cho biết có điều kiện tiếp cận bộ phận “một cửa” cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cũng tăng từ 79% năm 2016 lên 86% năm 2017.
Đáng kể nhất là xu hướng thu hẹp khoảng cách giữa nam và nữ đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất: trong khi năm 2016, tỉ lệ phụ nữ ở khu vực nông thôn đứng tên trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ít hơn 18% so với nam giới, thì tỉ lệ này giảm xuống còn 9% vào năm 2017.
Tỉ lệ người dân phản ánh hộ gia đình bị thu hồi đất ở tiếp tục giảm: gần 7% số người trả lời cho biết gia đình họ bị thu hồi đất năm 2017, thấp hơn so với tỉ lệ 9% giai đoạn trước năm 2013. Tuy nhiên bồi thường thu hồi đất vẫn là vấn đề đáng quan ngại: năm 2014, 36% người dân bị thu hồi đất cho rằng mức bồi thường xấp xỉ giá thị trường, song đến năm 2017, tỉ lệ này giảm xuống còn 21%.
Thy Lê
