Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Kế hoạch đẩy mạnh xuất khẩu nông lâm nghiệp và thủy sản năm 2025 để đạt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu 65 tỉ USD.
 |
|
Bộ Nông nghiệp và Môi trường yêu cầu duy trì thúc đẩy xuất khẩu vào các thị trường lớn, ưu tiên lựa chọn các thị trường mà Việt Nam đã ký kết hiệp định thương mại tự do như Nhật Bản, Hàn Quốc, EU, Trung Quốc... |
Mặc dù gặp nhiều khó khăn nhưng với sự nỗ lực của toàn ngành, trong 6 tháng đầu năm, giá trị xuất khẩu nông sản đạt 33,5 tỉ USD, tăng 14,3% so với cùng kỳ 2024. Trong đó, nông sản đạt 18,3 tỉ USD, thủy sản 5 tỉ USD, lâm sản 8,7 tỉ USD. Tuy nhiên, một số mặt hàng chủ lực như gạo và rau quả sụt giảm kim ngạch.
Để cán đích mục tiêu 65 tỉ USD đã đề ra trong năm nay, các địa phương và DN cần duy trì ổn định chuỗi cung ứng của các ngành hàng, phát triển mạnh mẽ các ngành hàng có lợi thế, còn dư địa phát triển. Tận dụng tối đa thời gian giãn thuế, cân bằng thâm hụt thương mại từ thị trường Hoa Kỳ; tận dụng mọi cơ hội đẩy mạnh xuất khẩu ngắn hạn trong quý II và đầu quý III, tăng tốc tối đa giá trị xuất khẩu 6 tháng cuối năm.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy, giai đoạn 6 tháng cuối năm 2025, tổng kim ngạch xuất khẩu có thể đạt 31,6 tỷ USD, giảm 4,8% so với cùng kỳ năm 2024, lượng giá trị sụt giảm ước tính khoảng 1,6 tỷ USD trong trường hợp duy trì mức thuế đối ứng như hiện nay.
Do vậy, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy yêu cầu, trong giai đoạn này cần có hành động quyết liệt để tiếp tục duy trì xuất khẩu tại thị trường truyền thống và bổ sung các dòng sản phẩm phù hợp, bổ sung một số nhóm hàng có thể gia tăng giá trị xuất khẩu ở thị trường tiềm năng, như hàng thủy sản sang Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, ASEAN; gỗ và sản phẩm gỗ sang thị trường Trung Quốc, Nhật Bản, EU; mặt hàng rau gia vị, trái cây tươi sang Hàn Quốc, Nhật Bản, ASEAN; cà phê sang Trung Quốc, Nhật Bản, ASEAN.
Cụ thể, theo kế hoạch của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, gỗ và sản phẩm gỗ là mặt hàng chịu áp lực lớn nhất từ thuế suất của thị trường Hoa Kỳ do thị phần lớn. Mục tiêu kế hoạch xuất khẩu năm 2025 ước đạt 18,5 tỷ USD, tăng 7% so với cùng kỳ 2024 (trong đó 6 tháng đầu năm cần đạt 8,4 tỷ USD, 6 tháng cuối năm cần đạt khoảng 10,1 tỷ USD). Để đạt mục tiêu kế hoạch, cần tận dụng ưu thế đồ gỗ Việt Nam với sản phẩm đa dạng, chi phí cạnh tranh, năng lực sản xuất lớn, khả năng sản xuất theo hình thức OEM/ODM linh hoạt và tuân thủ tốt tiêu chuẩn gỗ hợp pháp. Tiếp tục tìm kiếm, duy trì các dòng sản phẩm phù hợp để xuất khẩu vào Hoa Kỳ. Giảm thâm hụt cán cân thương mại giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Đặc biệt, cần chuẩn bị kỹ lưỡng cho các vấn đề điều tra phòng vệ thương mại.
Ngoài thị trường Hoa Kỳ, theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, cần tiếp tục thúc đẩy gia tăng thị phần xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc; mở rộng thị trường xuất khẩu sang châu Âu, Nhật Bản, Úc, Canada, Trung Đông; xem xét chuyển hướng sản phẩm và tiêu thụ tại thị trường trong nước.
Với mặt hàng thủy sản, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đánh giá đây là mặt hàng thứ 2 chịu áp lực lớn từ thuế suất tại thị trường Hoa Kỳ.
Để đạt mục tiêu 10,5 tỷ USD năm 2025, tăng 4,3% so với cùng kỳ 2024, các địa phương cần thúc đẩy gia tăng thị phần cá tra tại thị trường Hoa Kỳ; rà soát hoàn thiện khung pháp lý, nâng cao năng lực giám sát và hỗ trợ ngư dân tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế để giải quyết vấn đề Hoa Kỳ áp dụng Đạo luật bảo vệ động vật có vú ở biển (MMPA).
Duy trì thị phần và thúc đẩy thủy sản tươi sống tại thị trường Trung Quốc: mặt hàng tôm thẻ chân trắng và cá tra xuất khẩu có thể chững lại do cạnh tranh với sản phẩm tại thị trường nội địa. Tuy nhiên, các nhóm sản phẩm như cá các loại khác, mực và bạch tuộc, nhuyễn thể có vỏ và cua ghẹ có tiềm năng lớn xuất khẩu sang Trung Quốc do nhu cầu tăng mạnh; phối hợp với các cơ quan hữu quan của Trung Quốc nhằm khơi thông thị trường nhập khẩu tôm hùm bông.
Mở rộng thúc đẩy một số nhóm sản phẩm giá trị gia tăng vào thị trường EU: Cá ngừ và thủy sản khai thác gặp khó khăn xuất khẩu vào EU do quy định về chống đánh bắt bất hợp pháp IUU. Tuy nhiên, EU có xu hướng ổn định dần dần với nhóm hàng thủy sản, nhu cầu nhập khẩu thường tăng sau kỳ nghỉ hè.
Bên cạnh đó, cần tiếp tục duy trì và tăng cường thúc đẩy giao thương, xuất khẩu thủy sản vào thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Đông, ASEAN, Châu Đại Dương (Úc và các khu vực lân cận) và Châu Mỹ La tinh...
Với mặt hàng gạo, theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, gạo không chịu áp lực lớn từ thuế suất tại thị trường Hoa Kỳ do thị phần nhỏ, tuy nhiên xuất khẩu gạo đang có xu hướng sụt giảm ngay từ đầu năm 2025 do nguồn cung trên thị trường lớn, giá xuất khẩu thấp và các thị trường nhập khẩu đang hạn chế mua vào để chờ giá xuống thấp.
Mục tiêu kế hoạch xuất khẩu gạo năm 2025 ước đạt 5,7 tỷ USD, giảm 0,9% so với cùng kỳ 2024 (trong đó 6 tháng đầu năm cần đạt 2,6 tỷ USD, 6 tháng cuối năm cần đạt 3,1 tỷ USD). Tuy nhiên, theo số liệu xuất khẩu ước tính vào thời điểm tháng 6/2025, khả năng kim ngạch xuất khẩu ngành hàng gạo có thể sụt giảm hơn so với mục tiêu đặt ra, ước tính chỉ đạt khoảng 5,5 tỷ USD giảm 4,4% so với cùng kỳ năm 2024.
Để đạt mục tiêu kế hoạch, ngành gạo cần tiếp tục duy trì các thị trường truyền thống có thị phần lớn như Philippines, Indonesia, Malaysia để giữ thị trường. Doanh nghiệp cần tìm kiếm thêm thị trường xuất khẩu và đa dạng hóa nguồn nguyên liệu đầu vào để giảm áp lực thuế. Nghiên cứu chuyển dịch mạnh sang các thị trường EU, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore (đối với các sản phẩm chế biến như bún, mì, nui, phở); tìm giải pháp giảm chi phí logistic để mở rộng sang các thị trường tiềm năng Ghana, Bờ Biển Ngà và UAE với chủng loại gạo thơm và gạo trắng.
Với mặt hàng rau quả không chịu áp lực lớn đối với thuế suất tại Hoa Kỳ do thị trường xuất khẩu rất đa dạng. Tuy nhiên, xuất khẩu vào Trung Quốc đang có xu hướng giảm mạnh so với năm 2024 đối với các mặt hàng sầu riêng, thanh long, chuối, mít.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường yêu cầu cần duy trì thúc đẩy xuất khẩu vào các thị trường lớn, ưu tiên lựa chọn các thị trường mà Việt Nam đã ký kết hiệp định thương mại tự do như Nhật Bản, Hàn Quốc, EU, Trung Quốc để giảm thiểu rủi ro và gia tăng giá trị xuất khẩu bền vững. Bên cạnh đó, tăng tốc thúc đẩy xuất khẩu vào Hoa Kỳ các sản phẩm trái cây tươi như dừa tươi, xoài, bưởi, chanh dây...
Đối với thị trường Trung Quốc (thị trường xuất khẩu rau quả lớn thứ nhất), hiện, Trung Quốc đã giảm thuế hơn 8.000 mặt hàng nhập khẩu từ Việt Nam (trong đó có trái cây tươi) trong khuôn khổ Hiệp định thương mại tự do ASEAN – Trung Quốc (ACFTA) mở ra nhiều cơ hội để các doanh nghiệp tiếp cận thị trường rộng lớn này.
"Ngành hàng rau quả cần tập trung triển khai các giải pháp nhằm tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy xuất khẩu sầu riêng sang thị trường Trung Quốc. Nâng cao mức độ tuân thủ quy định của nước nhập khẩu về kiểm dịch thực vật và an toàn thực phẩm để giữ vững thị trường, đặc biệt các mặt hàng có giá trị cao đang bị thị trường nhập khẩu kiểm soát chặt. Nắm bắt thông tin, theo dõi việc thông quan, xuất nhập khẩu nông sản qua khu vực cửa khẩu biên giới phía Bắc để kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh vào thời điểm thu hoạch chính vụ nông sản và dịp Tết nguyên đán"... Văn bản chỉ đạo nêu rõ.
Với đà phục hồi xuất khẩu nhiều nhóm hàng, cùng các giải pháp điều hành quyết liệt, ngành nông nghiệp kỳ vọng hoàn thành mục tiêu 65 tỉ USD kim ngạch xuất khẩu, góp phần giữ ổn định cán cân thương mại quốc gia và đảm bảo thu nhập bền vững cho nông dân.
Hồng Hương
