Với 9 triệu dân, bình quân mỗi ngày thị trường Hà Nội có nhu cầu sử dụng khoảng 60 tấn nấm, tương đương 22.000 tấn/năm, giá trị khoảng hơn 1.100 tỷ đồng.
Nhiều cơ sở sản xuất nấm đã ra đời tại các huyện ngoại thành Hà Nội, tuy nhiên mới chỉ đáp ứng khoảng 35% nhu cầu thị trường thủ đô, khoảng 28% nấm nhập từ các tỉnh lân cận, 37% từ thị trường trôi nổi.
Bổ dưỡng, dễ sử dụng
Trong xu hướng phát triển chung, nấm không chỉ là sản phẩm phục vụ cho thị trường đô thị lớn mà còn được ưa dùng ở tất cả các khu vực, bởi tính bổ dưỡng, dễ sử dụng.
Kết quả khảo sát của Đại học Kinh tế Quốc dân mới đây cho thấy nấm kim châm là loại được nhiều người sử dụng nhất, sau đó là nấm rơm. Hiện trên thị trường, nấm kim châm được bày bán ở hầu khắp các chợ và siêu thị, được người tiêu dùng (NTD) ưa chuộng bởi được đóng gói nhỏ gọn (200gr), giá không cao, chỉ từ 12.000 - 15.000 đồng/gói. Nấm sò lại thường được đóng gói lớn 500gr, được bán với giá 25.000 -35.000 đồng/gói. Còn nấm rơm có giá cao hơn, khoảng 100.000 - 150.000 đồng/kg và thường chỉ sử dụng được trong ngày.
Ngoài ra, nấm rơm do được trồng thủ công không qua xử lý nên dù được đánh giá cao về chất lượng ngon bổ thơm nhưng phụ thuộc khá nhiều vào thời tiết, sản lượng thấp và dễ hỏng. Một số loại nấm khác được NTD đánh giá rất cao là nấm mỡ, với giá cả cũng tương đối cao, khoảng 80.000 - 120.000 đồng/kg, nên không phổ biến với đa số NTD.
Với tiềm năng như thế, nghề trồng nấm phát triển khá mạnh ở ngoại thành Hà Nội nói riêng và các địa phương lân cận nói chung. PGs.Ts. Phạm Thị Huyền - Khoa Marketting (Trường Đại học Kinh tế Quốc dân), cho biết hiện nghề trồng nấm rất phát triển ở Quốc Oai với sản phẩm nấm được trồng theo mùa. Hiện mỗi tháng, các hộ và HTX trồng nấm tại Quốc Oai cung cấp ra thị trường trên 7 tấn nấm tươi. Việc trồng nấm đã và đang được người dân quan tâm đầu tư bài bản, với thu nhập bình quân của nông dân trồng nấm ổn định ở mức 4 - 7 triệu đồng/tháng.
Đông Anh cũng là địa phương có sản lượng nấm tươi cung cấp ra thị trường Hà Nội tương đối lớn. Chỉ riêng công ty TNHH Đầu tư TM&SX Đông Giang cũng cung cấp ra thị trường tới trên dưới 2 tấn nấm tươi thương phẩm, tạo việc làm cho hàng chục lao động địa phương với thu nhập trên 5 triệu đồng/tháng.
![]() |
Một cơ sở trồng nấm rơm ở ngoại thành Hà Nội
Phát triển chuỗi cung ứng
Theo PGs.Ts. Phạm Thị Huyền, tiềm năng thị trường lớn, nhiều cơ sở sản xuất nấm mọc lên nhưng những cơ sở sản xuất nấm trên địa bàn Hà Nội hiện mới chỉ đáp ứng khoảng 35% nhu cầu thị trường; 28% nhu cầu được nhập từ các địa phương khác như Bắc Giang, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Ninh Bình; còn lại khoảng 37% là nấm nhập từ thị trường trôi nổi từ các cửa khẩu với Trung Quốc như Móng Cái, Lạng Sơn và Lào Cai. Đây chính là điều băn khoăn lớn của các cơ quan quản lý thị trường cũng như với NTD Hà Nội, bởi chất lượng sản phẩm chưa hoặc khó được kiểm soát.
PGs.Ts. Phạm Thị Huyền cho rằng nguyên nhân dẫn tới tình trạng này một phần là do hiện tại sản xuất nấm phần lớn vẫn ở quy mô hộ gia đình, nên chưa đạt tới sự chuyên nghiệp, cũng như chưa xây dựng được thương hiệu. Điều này không chỉ làm lãng phí tiềm năng, mà còn khiến nghề nấm phát triển thiếu bền vững.
Để khai thác tốt thị trường nội địa, theo Gs.Ts. Phạm Thị Huyền, cần xây dựng chuỗi cung ứng cho sản phẩm này từ sản xuất tới tiêu dùng, trong đó đặc biệt chú ý tới 3 khâu chủ chốt là: sản xuất, phân phối, tiêu dùng. Các cơ sở sản xuất cần bảo đảm nguồn cung ứng ổn định, chất lượng bảo đảm và VSATTP tốt; đầu tư nhiều hơn vào công nghệ, thiết bị nuôi trồng tạo nên năng suất, chất lượng và đảm bảo tính ổn định của sản lượng; quan tâm kiểm soát chi phí nhằm đảm bảo giá thành ổn định. Khâu phân phối cần thiết lập một chuỗi phân phối sản phẩm có sự hợp tác chặt chẽ giữa các thành viên.
Cần có sự tham gia của các đơn vị hỗ trợ liên quan tới thông tin sản xuất bao gói hay công nghệ chế biến, đông lạnh, vận tải để bảo đảm một kênh phân phối rộng khắp, ổn định.
Thu Hường