Nói về điểm hạn chế trong bao bì của hàng Việt xuất khẩu, ông Phạm Thiết Hoà, Giám đốc Trung tâm xúc tiến thương mại và đầu tư Tp.HCM (ITPC), kể lại rằng khi sang tìm hiểu thị trường Campuchia có hỏi một số người tiêu dùng (NTD) là thấy hàng Việt thì có mua hay không?
Điểm yếu "cốt tử"
NTD đầu tiên trả lời ngay rằng: Chưa nói đến mẫu mã, màu sắc bao bì, nội cách ghi chữ trên bao bì của hàng Việt xuất sang đây đã không đạt.
Hỏi tại sao không đạt? NTD này nói: "Sản phẩm có ghi tiếng Campuchia đâu mà đạt, chỉ thấy ghi toàn là tiếng Anh với tiếng Việt. Mà chúng tôi thì không biết hai ngôn ngữ này".
Trong khi đó, với hàng Thái Lan, đi đến nhiều địa phương ở Campuchia thấy bao bì của doanh nghiệp (DN) Thái Lan đều vừa có tiếng Thái vừa có tiếng Campuchia. NTD cầm sản phẩm lên sẽ biết có cái gì, chất bổ gì trong sản phẩm.
"Đó là tôi chỉ nêu một góc nhỏ trong những điểm hạn chế về bao bì của DN Việt đã là không đạt khi XK", ông Hoà lưu ý.
Ngoài câu chuyện bất cập về ngôn ngữ, có thể thấy rằng khi so sánh với bao bì của hàng ngoại, nhiều NTD vẫn đánh giá bao bì của hàng Việt còn quá xấu, loè loẹt hoặc… ăn cắp mẫu mã! Mặc dù đây là một trong những yếu tố quan trọng để chinh phục khách hàng nhưng đến nay vẫn là điểm yếu "cốt tử" của hàng Việt.
Vấn đề hạn chế trong bao bì của hàng Việt cũng được đề cập đến trong buổi họp báo ở Tp.HCM mới đây về Triển lãm quốc tế hàng đầu ngành công nghiệp chế biến và đóng gói bao bì tại Việt Nam – Propak Vietnam 2019 (diễn ra từ 19 đến 21/3). Giới chuyên gia cho rằng thách thức lớn với các DN bao bì Việt là việc đầu tư công nghệ để có thể đáp ứng về chất lượng lẫn số lượng ngày càng cao của khách hàng.
Trong khi đó, triển vọng phát triển của ngành bao bì ở Việt Nam là rất lớn. Theo báo cáo của Hiệp hội In ấn Việt Nam (VPA), thị trường in ấn và đóng gói bao bì tại Việt Nam trong năm 2018 vừa qua đã đạt mức tăng trưởng 15 – 20%. Riêng tại Tp.HCM, ngành đóng gói và in ấn chiếm 60 – 65% thị phần toàn ngành, với tốc độ tăng trưởng hàng năm ở mức 15%.
Sức tăng trưởng mạnh của ngành bao bì tại Việt Nam được cho là đang hấp dẫn vốn đầu tư ngoại và gia tăng thêm áp lực cạnh tranh lên các DN bao bì Việt. Mới đây nhất, Nhà máy Artpresto Việt Nam, 100% vốn Nhật Bản, thuộc công ty Artpresto Việt Nam (Tập đoàn Bandai Namco) là chủ đầu tư đã được khởi công xây dựng tại Khu công nghiệp Châu Sơn, tỉnh Hà Nam với vốn đầu tư 5 triệu USD.
Mục tiêu của nhà máy này (công suất gần 40 triệu sản phẩm/năm) là sản xuất các sản phẩm bao bì chất lượng cao, góp phần hoàn thiện chuỗi cung ứng các sản phẩm bao bì chất lượng cao cho thị trường Nhật Bản và Việt Nam.
 |
|
Bao bì vẫn là điểm yếu "cốt tử" của hàng Việt |
Thay đổi theo xu thế
Hồi giữa năm ngoái, một công ty thuộc tập đoàn của Nhật là Oji Holdings Corporation cũng đã đầu tư 15 triệu USD để xây dựng nhà máy sản xuất bao bì quy mô lớn ở huyện Củ Chi, Tp.HCM với diện tích 5ha. Nhà máy này chuyên sản xuất các sản phẩm từ giấy như các loại bao bì cao cấp dùng trong công nghiệp thực phẩm và nhãn hàng hóa.
Theo kỹ sư Hoàng Quang Huy, Thư ký Hiệp hội Nghiên cứu & Phát triển phục vụ đổi mới sáng tạo (RDI Việt Nam), khách hàng ngày càng quan tâm nhiều đến bao bì sản phẩm – một trong những yếu tố quan trọng dẫn đến quyết định có mua sản phẩm đó hay không.
Đặc biệt là với giới trẻ, tiếp cận sớm với công nghệ nên thích những điều mới, dễ dàng tiếp cận với các thiết kế bao bì ưu việt từ nước ngoài, dẫn đến xu hướng bao bì công nghệ.
"Khi mua sắm, giác quan của khách hàng cũng là nhìn thấy đầu tiên, đập vào mắt họ chính là bao bì sản phẩm, nên sẽ có những quyết định quan trọng là chọn những sản phẩm nào. Hơn nữa, bao bì còn đóng vai trò bảo quản, vận chuyển và chứa đựng những thông tin hữu hiệu cho DN", ông Huy nhấn mạnh.
Ông Huy cho rằng hàng Việt hiện nay không chỉ cung cấp cho các thị trường nhỏ mà đã vươn ra tầm thế giới. Vì vậy, ngành công nghiệp và chế biến bao bì để phục vụ cho hàng Việt đòi hỏi cần đáp ứng thị hiếu của thị trường tốt hơn, nâng lên tầm quan trọng hơn nữa trong chuỗi cung ứng sản phẩm.
Ngoài ra, hiện nay, một số công ty bao bì của Việt Nam cho biết để có được hợp đồng với đối tác ở EU, họ phải đảm bảo trong khối lượng hàng xuất khẩu có một tỷ lệ phần trăm nhất định là bao bì sinh học.
Trao đổi với Thời báo Kinh Doanh về việc này, Gs.Ts Lưu Dzuẩn, nguyên Phó chủ tịch Hội Khoa học và Công nghệ thực phẩm Việt Nam (VAFost), cho rằng tỷ lệ phần trăm đó vừa là yêu cầu vừa là xu thế tất yếu đòi hỏi DN bao bì Việt phải tiến tới là chú trọng sản xuất các bao bì sinh học.
"Các nhà sản xuất bao bì Việt cần phải thay đổi để đáp ứng xu hướng "sống xanh" trên thị trường thế giới. Các nhà sản xuất bao bì cũng cần kết hợp với việc nghiên cứu phát triển (R&D) và khâu tiếp thị để phát triển đa dạng sản phẩm bao bì trong xu thế hội nhập, phải coi đây là việc làm thường xuyên", ông Dzuẩn lưu ý.
Thanh Loan
