Mới đây, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) công bố mức thuế chống bán phá giá sơ bộ đối với mặt hàng mật ong Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Mỹ. Theo đó, mức thuế chung dành cho tất cả doanh nghiệp xuất khẩu mật ong của Việt Nam là 412,49%. Mức thuế này cao hơn gấp đôi so với mức thuế mà Hiệp hội các nhà sản xuất mật ong Mỹ đề xuất ban đầu là 207%.
Cùng với Việt Nam, 4 nước khác gồm: Brazil, Ấn Độ, Ukraine, Argentina cũng nằm trong danh sách các nước bị áp thuế xuất khẩu mật ong lần này. Trong đó, mật ong Việt Nam bị áp thuế cao nhất.
Sản phẩm thu về 1 đồng, không thể đóng thuế 4 đồng
Liên quan tới câu chuyện này, tại Diễn đàn Thương mại Việt Nam - Mỹ sáng ngày 7/12, ông Đinh Quyết Tâm, Chủ tịch Hội Nuôi ong Việt Nam, chia sẻ thông tin rằng mức thuế bị Mỹ áp đã rất bất ngờ với người nuôi ong Việt Nam.
 |
|
Thị trường Mỹ chiếm 90% sản lượng mật ong xuất khẩu của Việt Nam. |
Trong khi Việt Nam bị áp thuế 412,49% thì Ấn Độ - quốc gia có điều kiện môi trường nuôi ong tương đồng Việt Nam chỉ bị áp thuế tượng trưng là 6,4%.
"Khi nhận tin này, tất cả người nuôi ong Việt Nam choáng váng. Chúng tôi biết ơn sự ủng hộ của người tiêu dùng Mỹ, đồng hành cùng với Việt Nam suốt 30 năm qua kể từ khi những giọt mật ong đầu tiên của Việt Nam đến thị trường Mỹ vào năm 1992. Mật ong Việt Nam sang Mỹ ban đầu từ 40 tấn đến nay lên 50 nghìn tấn mỗi năm. Thị trường Mỹ chiếm hơn 90% sản lượng xuất khẩu của Việt Nam - đây là thị trường tối quan trọng", ông Tâm chia sẻ.
Với mức thuế quá cao như vậy, Chủ tịch Hội Nuôi ong Việt Nam, cho biết sẽ không ai có thể kinh doanh, xuất khẩu được mật ong sang Mỹ vì sản phẩm thu về 1 đồng không thể đóng thuế đến 4 đồng.
"Thông tin trên đúng vào thời điểm bắt đầu vụ mật ong mới của Việt Nam, điều này ảnh hưởng tới đời sống cả cộng đồng người nuôi ong Việt Nam, có gia đình đến nay đã đến 3 thế hệ nuôi ong không biết rồi tương lai sẽ ra sao", ông Tâm trăn trở.
Theo ông Tâm, những năm qua Hội cũng đã phối hợp với các tổ chức quốc tế tổ chức các lớp tập huấn về nuôi ong gắn với bảo vệ môi trường, hệ sinh thái. Do vậy, việc áp thuế ảnh hưởng trực tiếp tới nghề nuôi ong Việt Nam, giá trị không chỉ ở mật ong mà còn thụ phấn cây trồng với hệ sinh thái tự nhiên.
Về phía cơ quan quản lý, bà Phạm Châu Giang, Phó Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương), đánh giá đây là vụ việc đầu tiên ngành nông sản Việt Nam bị áp thuế cao như vây. "Tôi theo dõi nhiều vụ việc về phòng vệ thương mại và thấy riêng trong vụ mật ong thì các doanh nghiệp, người sản xuất Việt Nam đã cung cấp rất đầy đủ thông tin cho phía cơ quan liên quan bên Mỹ".
Trước khi DOC ban hành quyết định sơ bộ, bà Giang cho hay Bộ Công Thương đã họp bàn với Bộ NN&PTNT và các bộ ngành liên quan để tính đến các kịch bản có thể xảy ra. "Tuy nhiên, chúng tôi chưa bao giờ tính đến DOC sẽ áp một mức thuế mang tính "hủy diệt" với nghề nuôi của Việt Nam như vậy", bà Giang chia sẻ.
Mong muốn được đối thoại trực tiếp
Theo lãnh đạo Cục Phòng vệ thương mại, trong vụ điều tra này, DOC sử dụng dữ liệu không khách quan, không công bằng với doanh nghiệp Việt Nam. Trước tình thế này, Bộ Công Thương đã tổ chức cuộc họp để bàn bàn thảo phương án giải quyết, trong đó xác định việc làm ưu tiên là trao đổi trực tiếp với cơ quan điều tra của Mỹ, cũng như các cơ quan liên quan để đưa ra lập luận, dữ liệu chứng minh ngành ong Việt Nam không bán phá giá vào Mỹ.
"Sản phẩm mật ong Việt Nam khác với người nuôi ong Mỹ đang sản xuất, do vậy không gây thiệt hại cho ngành nuôi ong của họ. Hy vọng sự đối thoại tích cực này sẽ giúp Mỹ xem xét sử dụng dữ liệu công bằng, đem tới lợi ích thúc đẩy thương mại giữa Việt Nam - Mỹ", bà Châu Giang nêu quan điểm.
Trước câu hỏi có quyết tâm theo đuổi vụ kiện, tìm lại công bằng cho ngành ong? Chủ tịch Hội Nuôi ong Việt Nam - ông Đinh Quyết Tâm phân trần mỗi năm Việt Nam xuất khẩu 40-50 nghìn tấn mật ong sang Mỹ, do vậy DOC không thể lấy số liệu tham chiếu từ một doanh nghiệp chỉ xuất khẩu 200 tấn một năm để điều tra phá giá từ Việt Nam. Đây là điều bất hợp lý.
Hơn nữa, Việt Nam nuôi ong hoàn toàn lấy mật ong để tiêu thụ trong nước và xuất khẩu, trong khi người nuôi của Mỹ chỉ thu 30% sản lượng lấy mật, 70% nguồn thu còn lại từ dịch vụ cho thuê đàn ong để thụ phấn. "Tôi biết dịch vụ cho thuê một đàn ong vào lúc cao điểm nhất với giá gần 200 USD", ông nói.
Theo đó, Chủ tịch Hội Nuôi ong Việt Nam bày tỏ mong muốn phía Chính phủ Mỹ, DOC... xem xét lại quyết định áp thuế sơ bộ.
Được biết, sau khi DOC công bố kết quả sơ bộ, từ nay đến 08/04/2022 là thời gian để DOC tiếp tục xem xét, tiếp nhận ý kiến phản ánh của các bên liên quan và ra kết luận cuối cùng.
Theo ông Tạ Hoàng Linh, Vụ trưởng Vụ Thị trờng châu Âu - châu Mỹ (Bộ Công Thương), trong bối cảnh đại dịch COVID-19 tiếp diễn phức tạp, quan hệ 2 nước Việt Nam - Mỹ không phải lúc nào cũng bằng phẳng, tần suất áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại của Mỹ với Việt Nam ngày càng tăng lên.
Đến nay, Mỹ khởi xướng điều tra 41 vụ việc phòng vệ thương mại, trong đó 31 vụ việc về chống bán phá, chống trợ cấp; và 10 vụ việc chống lẩn tránh thuế với hàng hoá xuất khẩu của Việt Nam.
Mỹ là quốc gia có biện pháp phòng vệ thương mại nhiều nhất với Việt Nam, chiếm 20% trong tổng số vụ việc phòng vệ thương mại với các mặt hàng rất đa dạng từ nông lâm thủy sản như tôm, cá basa đến thép, đồng, nhôm, đệm mút, sợi... gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp Việt Nam.
Thy Lê
