Tuyến xe buýt điện đầu tiên tại Tp.HCM với lộ trình dài khoảng 29km từ công viên Vinhome Grand Park (Tp.Thủ Đức) đến bến xe buýt Sài Gòn (quận 1) và ngược lại, đã hoạt động được nửa tháng nay và thu hút nhiều hành khách trải nghiệm.
Mở ra triển vọng từ xe buýt điện
Dự kiến, trong năm 2022 thành phố sẽ tiếp tục vận hành thêm 4 tuyến với tổng số 77 xe buýt điện. Theo Trung tâm Quản lý giao thông công cộng Tp.HCM, sau gần 10 ngày vận hành (bắt đầu từ ngày 9/3), tuyến xe buýt điện đầu tiên đã chạy 752 chuyến (bình quân 94 chuyến/ngày) với tổng số lượng hành khách là hơn 10.000 người. Bình quân đạt hơn 1.200 hành khách/ngày và 12,8 hành khách/chuyến.
Tuyến xe buýt điện đầu tiên ở Tp.HCM mở ra những triển vọng cho phát triển giao thông điện. |
Việc đưa vào vận hành tuyến xe buýt điện nêu trên là nỗ lực đáng ghi nhận khi mà việc chuyển đổi giao thông điện không chỉ đơn thuần là thay xe xăng bằng xe điện, mà cần cả hệ thống nguồn phát sạch, trạm sạc, bến bãi... một cách đồng bộ.
Giới chuyên gia nhận định Tp.HCM là nơi có nhiều tiềm năng để phát triển giao thông điện cũng như chuyển đổi sang phương tiện vận chuyển bằng điện, từ đó sẽ mở rộng ra các địa phương khác. Tuy vậy, để phát triển giao thông điện thì vẫn còn rất nhiều bài toán mà Tp.HCM cần có lời giải, nhất là hạ tầng lưới điện, các trang thiết bị phụ trợ cho hoạt động giao thông điện, cơ chế tài chính…
Xét về việc chuyển đổi sang phương tiện vận chuyển bằng điện, một cuộc khảo sát hồi năm 2021 thuộc dự án nghiên cứu phát triển giao thông điện ở Việt Nam của Tổ chức Hợp tác phát triển Đức GIZ, khi được hỏi về thời gian dự kiến mua phương tiện giao thông điện đối với các chủ phương tiện thì có đến 48,1% các chủ phương tiện cho biết, có dự định sẽ mua phương tiện giao thông điện trong vòng 1 năm tới, 51,9% các chủ phương tiện sẽ có ý định chuyển sang phương tiện giao thông điện sau 1 năm.
Tuy nhiên, đối với câu trả lời mua phương tiện giao thông điện trong thời gian 1 năm tới chủ yếu tập trung vào xe đạp điện và xe máy điện. Đối với ô tô điện, câu trả lời phổ biến là sau 5 năm.
Theo kết quả phỏng vấn của các chủ phương tiện đồng ý mua phương tiện giao thông điện, có 44,3% mục đích sử dụng phương tiện giao thông điện dự kiến để đi học, 27% cho mục đích cá nhân (đi chợ, đi chơi…), 22,9% cho mục đích đi làm và 5,8% cho mục đích công việc (nghề nghiệp lái xe, giao hàng…).
Như vậy, phương tiện giao thông điện chủ yếu sẽ được sử dụng cho mục đích đi học của học sinh, sinh viên là chính, tiếp theo là cho mục đích cá nhân (đi chợ, đi chơi…) và đi làm. Việc sử dụng phương tiện giao thông điện cho mục đích công việc (nghề nghiệp lại xe, giao hàng…) chưa phổ biến tại thời điểm hiện tại và tương lai.
Cần giải quyết những thách thức lớn
Tại hội thảo trực tuyến bàn về chủ đề “Làm sao để đón đầu xu hướng giao thông điện” được tổ chức mới đây bởi Đại sứ quán Hà Lan tại Việt Nam và Informa Markets Vietnam, quy tụ nhiều doanh nghiệp, nhà lãnh đạo, nhà hoạch định chiến lược và các chuyên gia trong lĩnh vực giao thông điện của Việt Nam và Hà Lan, đã nhận định sẽ có những bước phát triển đầy hứa hẹn của giao thông điện tại Việt Nam.
Theo đó, các lĩnh vực được quan tâm nhiều nhất cho giao thông điện ở Việt Nam bao gồm phần cứng, phần mềm và dịch vụ cho hạ tầng trạm sạc; và linh kiện và công nghệ sản xuất xe điện. Những lĩnh vực khác bao gồm xe điện nguyên chiếc; và các dịch vụ tư vấn và nghiên cứu.
Ông Filippo Bortoletti, Giám đốc phụ trách Việt Nam của Dezan Shira & Associates, cho biết xe máy là hình thức giao thông phổ biến ở Việt Nam, tuy nhiên trong những năm trở lại đây, nhận thức người tiêu dùng đã thay đổi và người tiêu dùng ngày càng hướng đến việc sử dụng những phương tiện giao thông điện thân thiện với môi trường.
Theo ông Bortoletti, để thị trường xe điện ở Việt Nam phát triển nhanh, một số thách thức lớn cần được giải quyết, như mức đầu tư vào sản xuất xe điện còn thấp, giá xe điện và pin cao, ít trạm sạc và thiếu nhân lực đào tạo.
Một kết quả khảo sát được đưa ra từ hội thảo cho thấy có 59% người được hỏi cho rằng mạng lưới trạm sạc phổ biến hơn là điều kiện tiên quyết cho sự phát triển của giao thông điện tại Việt Nam. Trong khi đó 33% cho rằng hỗ trợ của Chính phủ cho việc sở hữu xe điện là điều quan trọng nhất.
Lấy thực tế về câu chuyện phát triển xe điện của VinFast, ông Emiel Hendriksen, Phó chủ tịch, Kinh doanh B2B, VinFast Châu Âu, cho biết sau khi ra mắt tại Mỹ trong LA Auto Show 2021, VinFast đang thực hiện những bước tiến quan trọng hướng tới tương lai bền vững của di chuyển thông minh, tập trung nỗ lực R&D (nghiên cứu và phát triển) vào hệ thống truyền động hoàn toàn bằng điện.
Bước đi táo bạo này đưa VinFast trở thành một trong những nhà sản xuất ô tô đầu tiên trên thế giới dịch chuyển hoàn toàn sang vận hành bằng điện thuần túy, khẳng định vị thế dẫn đầu trong cuộc cách mạng xe điện toàn cầu.
Dẫn kinh nghiệm từ việc phát triển giao thông điện hàng đầu thế giới ở Hà Lan, ông Baerte de Brey, Phó Chủ tịch Hiệp hội Giao thông điện Châu Âu, Giám đốc Quốc tế Tổ chức ElaadNL Hà Lan, cho biết Hà Lan nằm trong top 5 quốc gia có xe điện chiếm tỷ lệ cao nhất trong các phương tiện chở khách. Ngoài ra, nước này đang dẫn đầu về mật độ trạm sạc điện với số lượng trạm sạc công cộng cao nhất châu Âu, có sẵn 1 điểm sạc cho mỗi 2km đường.
Từ thực tiễn thành công trong giao thông điện của Hà Lan, ông Baerte de Brey nhấn mạnh yếu tố quan trọng để phát triển giao thông điện là cần có cách triển khai thông minh, xây dựng cơ sở hạ tầng sạc thông minh, khả năng dùng chung trạm sạc giữa các hãng xe, và đầu tư cho hoạt động R&D.
Thanh Loan