Đứng tần ngần giữa các bàn tuyển dụng, hết nhìn ra lại ngó vào, bồn chồn với tờ sơ yếu lý lịch trên tay, anh Vũ Duy Duẩn, quê ở Hải Dương, một tu nghiệp sinh ở Nhật Bản trong khoảng thời gian 2010 - 2012, phân vân không biết tính thế nào mới phải...
Thất nghiệp tại chỗ hơn... đi xa làm việc
Anh Duẩn cho biết với tay nghề cơ khí, trình độ tiếng Nhật đáp ứng được công việc, anh có khả năng vào làm cho công ty Nichirin Việt Nam và công ty Toyota Motor Việt Nam. Nhưng khổ nỗi, một công ty thì ở Bắc Giang, một ở Vĩnh Phúc. Anh còn vợ con, bố mẹ ở Hải Dương, nên không thể đi xa nhà được. Dù “đi xa” trong trường hợp này là “bắt xe ôtô đi lại giữa Hải Dương - Vĩnh Phúc, Hải Dương - Bắc Giang cũng chỉ từ 3 - 4 tiếng”.
Chia sẻ băn khoăn của anh Duẩn, nhiều thực tập sinh, tu nghiệp sinh khác cũng bày tỏ mong muốn được làm việc ở gần nhà, ngay tại địa phương, chứ cũng ngại phải đến các tỉnh khác làm việc. Một nữ thực tập sinh làm việc ở Nhật từ 2012 - 2015 với ngành đóng gói bao bì công nghiệp ở Mỹ Đức (Hà Nội), cho biết dù rất muốn làm việc cho công ty Nhật Bản, đúng ngành nghề, nhưng cũng buộc phải ở Hà Nội vì bố mẹ muốn con gái ở gần, còn lo chồng con…
Nhiều công ty tuyển dụng cũng rất lấy làm khó hiểu với tâm lý thích ở... gần bố mẹ, ngại đi xa lập nghiệp của một bộ phận lao động Việt Nam. Có vị chia sẻ: “Không hiểu được tại sao lại thế. Sao lại chọn thà thất nghiệp còn hơn đi xa mà có việc làm, lương cao, đời sống ổn định...”.
Dù không có ý chê trách lao động Việt Nam, nhưng vị này cũng tỏ ý nhiều lao động Việt Nam đang tự làm khó cho chính mình, khi được đào tạo bài bản, có cơ hội phát triển, cơ hội được làm việc và thăng tiến, nhưng vì ngại đi xa, ngại chuyển nơi sinh sống, mà đẩy bản thân vào cảnh thất nghiệp.
Một phần khác, vị này cũng cho rằng đây là hệ quả bởi Hà Nội và các thành phố vệ tinh, KCN chưa làm tốt việc kết nối hạ tầng giao thông, xây dựng cơ sở vật chất, nên người lao động vẫn còn tâm lý ngại cảnh sống và làm việc ở nơi khác.
|
Nhiều DN Nhật bản gặp khó trong tuyển dụng thực tập sinh, tu nghiệp sinh sau khi trở về Việt nam
“Im thin thít” và “lặn mất tăm”
Đại diện tuyển dụng công ty Nomura Fotranco (Hải Phòng - chuyên về thiết kế may mặc) cho biết các đối tượng lao động mà công ty nhắm tới ở đợt gặp mặt này là lực lượng thực tập sinh, tu nghiệp sinh ở Nhật Bản trở về. Tuy không hẳn nghĩ rằng người lao động trong nước không đủ trình độ chuyên môn, kỹ năng tay nghề, nhưng công ty vẫn chuộng những người lao động từ Nhật Bản về hơn. Một phần vì tin rằng những người này có ý thức nghề nghiệp cao, tác phong chuyên nghiệp, vì đã được trải nghiệm thực tế ở Nhật, nên sẽ biết cách làm việc trong DN Nhật Bản hơn là lao động trong nước.
Ngoài các vấn đề tay nghề, chuyên môn, kỹ năng, các DN Nhật Bản cũng rất đề cao các giá trị đạo đức nghề nghiệp, khả năng thích nghi, tinh thần làm việc cũng như khả năng xử lý vấn đề. Đây là điều mà nhiều lao động trong nước còn thiếu. Nhiều DN khác khi được phỏng vấn thì chia sẻ công ty đang “khát” nhân lực đến mức giờ chỉ mong có hồ sơ nộp vào đã, chưa quan trọng đó là ai, có chuyên môn hay kỹ năng như thế nào. Vị trí công việc, đào tạo con người thì cứ… “để mai tính”.
Trái ngược với sự rầu rĩ của nhiều DN khi đang “bói không ra” người để tuyển, công ty Kohsei Multipack Việt Nam lại khá hoan hỉ, khi hết buổi chiều đã “gom” được hơn chục hồ sơ ứng viên đầy tiềm năng. Ông Yasuji Saito - Giám đốc Kohsei, cho biết công ty tuyển dụng các vị trí ngành cơ khí, máy gia công, hàn cắt, giao bào. Giờ tuy vẫn còn thiếu lao động vận hành máy, nhưng qua tiếp xúc trực tiếp với các ứng viên, ông thấy tiếng Nhật của họ khá tốt, kinh nghiệm làm việc cũng rất phù hợp. Từ ngày 31/3, công ty sẽ tiến hành phỏng vấn lần hai và thử tay nghề.
Không được may mắn như Kohsei, đại diện tuyển dụng của công ty Toyota Motor Việt Nam cho biết DN đang rất thiếu người ở các vị trí sản xuất và phiên dịch tiếng Nhật. Dù Toyota là một thương hiệu mạnh, có chế độ lương thưởng, đãi ngộ tốt, nhưng vẫn khó khăn trong chuyện tuyển người, bởi các ứng cử viên ngại về Vĩnh Phúc làm việc, dù có xe đưa đón hàng ngày. Vị trí phiên dịch tiếng Nhật chỉ có lèo tèo vài hồ sơ nộp vào, thêm vào đó, các ứng viên khi phỏng vấn lại yêu cầu mức lương quá cao.
Cũng gặp phải vấn đề tương tự như Toyota Việt Nam, công ty Ricoh Imaging Products Việt Nam ở Hà Nội, chuyên sản xuất các sản phẩm quang học hiện đau đầu vì các vị trí hành chính, phiên dịch tiếng Nhật liên tục nhảy việc, làm được một thời gian là “im thin thít và lặn không sủi tăm” không hiểu vì lí do gì.
Chia sẻ với thắc mắc của Ricoh, đại diện tuyển dụng của Toyota cho rằng: “Giờ DN Nhật Bản cần người lao động hơn bản thân họ cần chúng tôi. Lực lượng học và nói được tiếng Nhật hiện quá ít so với nhu cầu từ thị trường. Trong đó, số lượng phiên dịch lành nghề còn ít hơn nữa, nên họ có nhiều sự lựa chọn”.
Phương Nguyên
