 |
|
Thương hiệu McKinsey 4,3 tỷ USD lung lay vì “hợp đồng phi pháp” ở Nam Phi |
Cuối năm 2015, bỏ qua sự phản đối từ ít nhất ba đối tác có sức ảnh hưởng, McKinsey quyết định mạo hiểm và ký vào hợp đồng, có thể lớn chưa từng có tại châu Phi, với giá trị tiềm năng là 700 triệu USD.
Đây cũng là sai lầm lớn nhất trong lịch sử 90 năm của McKinsey. Hợp đồng trên là phi pháp, vi phạm luật đấu thầu Nam Phi, với vài khoản thanh toán liên quan đến nhà Gupta - một gia đình gốc Ấn Độ, khi đó là tiêu điểm của bê bối tham nhũng ở Nam Phi.
Tiếp theo là quy mô khoản thanh toán, khoảng 85 triệu USD gây nên sự tức giận của người dân Nam Phi khi thấy một công ty lớn của Mỹ lấy đi quá nhiều ngân sách Nam Phi.
Vấn đề của Eskom hiện là một phần trong cuộc điều tra mở rộng do nhà chức trách Nam Phi triển khai để tìm hiểu cách thức nhà Gupta sử dụng mối quan hệ với tổng thống khi đó là Jacob Zuma cùng con trai ông, để thao túng các doanh nghiệp nhà nước phục vụ mục đích riêng. Ông Zuma đã bị phế truất sau đó.
Một cuộc điều tra do New York Times thực hiện, bao gồm các cuộc phỏng vấn với 16 đối tác từng và đang làm việc với McKinsey, cho thấy gốc rễ vấn đề là ở việc thay đổi văn hóa hợp tác của công ty này.
Các thay đổi trên mở đường cho công ty tư vấn chính quyền nhiều hơn và các cách thức bồi thường mới. Chúng giúp quy mô của McKinsey tăng gần gấp đôi trong 10 năm qua, nhưng lại mang đến nhiều rủi ro về danh tiếng.
McKinsey cũng bỏ qua lời cảnh báo về việc nhà Gupta có thể liên quan và chỉ nhận thấy rủi ro về quản lý trong các doanh nghiệp nhà nước. Những giám sát, người có thể phủ quyết hoặc điều chỉnh hợp đồng, lại không phải người Nam Phi và thiếu hiểu biết về nước này để dự đoán rắc rối.
Sau khi bê bối Eskom vỡ lở, phần lớn hoạt động kinh doanh của McKinsey tại Nam Phi bốc hơi.
Lê Minh
