Nền kinh tế lớn nhất châu Mỹ Latinh đang phải gồng mình hết sức để trụ vững trong hoàn cảnh suy thoái bi đát, mà theo các chuyên gia, là sẽ “dò đáy” sâu chưa từng có.
Những con số biết nói
Số liệu thống kê mới được Viện Địa lý và Thống kê Brazil (IBGE) công bố cho thấy, GDP nước này đã giảm 0,3% trong quý đầu tiên của năm 2016 so với 3 tháng trước đó, cho dù không tệ như các chuyên gia dự đoán. Như vậy, so với quý I/2015, GDP của Brazil giảm 5,4%.
Tính chung cả năm 2016, dự kiến tổng sản lượng của Brazil giảm 3,8% , giống năm 2015. Goldman Sachs ước tính GDP bình quân đầu người của Brazil sẽ giảm ít nhất 9% trong giai đoạn 2014 - 2016, nhiều hơn cả “thập kỷ mất mát” những năm 1980.
Chưa dừng lại ở đó, một số chuyên gia còn đánh giá “quý II sẽ tồi tệ hơn nữa” và những gì diễn ra trong 3 tháng qua chỉ là khởi đầu cho sự kiệt quệ của hệ thống trợ cấp thất nghiệp.
Không khí u ám bao trùm nền kinh tế Brazil giờ không chỉ tác động tới mỗi khối doanh nghiệp nữa, mà còn đến từng người dân. Theo dữ liệu của IBGE, tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt lên 11,2% từ tháng 2 - 4, so với 9,5% trong khoảng thời gian 3 tháng trước đó, trong khi thu nhập bình quân hàng tháng của người lao động bị sụt giảm. Hệ quả là mức chi tiêu dùng giảm 1,7% trong quý I/2016 so với quý IV/2015, lẽ ra phải là lực kéo thì lại trở thành lực cản đối với tăng trưởng.
Một trong số ít những chỉ tiêu vượt dự kiến trong quý I/2016 là đầu tư công, tăng 1,1%. Ông Neil Shearing, kinh tế trưởng chuyên nghiên cứu các thị trường mới nổi tại Capital Economics, cho rằng việc đẩy mạnh đầu tư công có thể là nỗ lực cuối cùng của cựu Tổng thống Dilma Rousseff, nhằm vớt vát sự ủng hộ của dư luận trước khi diễn ra cuộc bỏ phiếu đình chỉ chức vụ của bà.
Bà Rousseff buộc phải tạm thời rời ghế Tổng thống, để đối mặt với phiên xét xử tại Thượng viện với cáo buộc tham nhũng. Và người thay thế bà, Phó Tổng thống Michel Temer, quyết tâm thu hẹp lỗ hổng ngân sách của Brazil càng nhanh càng tốt. “Chúng ta phải đánh đổi. Nhưng tôi tin chắc rằng chúng ta có thể đảo ngược tình hình, lấy lại lòng tin và quay lại nhịp tăng trưởng”, ông Temer tuyên bố.
|
Kinh tế Brazil sẽ lấy lại lòng tin và quay lại nhịp tăng trưởng
Cần lòng tin và sự tự tin
Thâm hụt trong khu vực công của Brazil đã vượt quá 10% của GDP trong vòng có 12 tháng, kể từ tháng 4/2015, trong khi nợ công tăng mạnh còn định mức tín nhiệm thì bị đánh tụt xuống nhóm C.
Giới quan sát dự đoán nội các của ông Temer, vốn có xu hướng ủng hộ doanh nghiệp, có thể khôi phục được phần nào nhu cầu tiêu dùng của người dân và sự tự tin của doanh nghiệp trong ngắn hạn, cùng một loạt cải tổ cần thiết đối với hệ thống lương hưu và thuế của Brazil trong tương lai.
Tuy nhiên, vẫn có nhiều ý kiến băn khoăn rằng, liệu vị tổng thống tạm quyền có duy trì đủ sự ủng hộ chính trị mà ông đang cần để thuyết phục quốc hội khó tính, thông qua các biện pháp thắt lưng buộc bụng vốn không được lòng dân.
Chưa đầy 3 tuần sau khi ông Temer đảm nhiệm vị trí thay cho bà Rousseff, 2 trong số 24 Bộ trưởng thuộc nội các mới đã phải từ chức, vì bị cáo buộc âm mưu cản trở cuộc điều tra tham nhũng, liên quan tới tập đoàn dầu khí Petrobas.
Ngay cả khi chính phủ của ông Temer “cầm máu” được cho nền tài chính công, thì các biện pháp như cắt giảm chi tiêu công và tăng thuế có khi lại cản trở tăng trưởng, thay vì hỗ trợ.
Mặc dù vậy, kinh tế trưởng Ngân hàng Banco de Tokyo ở São Paulo, Carlos Pedroso cho rằng nếu ông Temer thành công trong việc khôi phục niềm tin của công chúng Brazil vào chính sách kinh tế, tác động tiêu cực từ các biện pháp thắt lưng buộc bụng có thể được xoa dịu phần nào. Người dân sẽ mạnh dạn chi tiêu hơn và doanh nghiệp cũng chủ động đầu tư, mở rộng sản xuất kinh doanh hơn.
Hải Châu
