Tuy vấp phải một số phản ứng trái chiều, nhưng nhìn chung, động thái của Tổng thống Joko Widodo được công chúng đón nhận tích cực, đặc biệt là việc bổ nhiệm một lãnh đạo Ngân hàng Thế giới (WB) làm Bộ trưởng Tài chính.
Nhân tố chủ chốt
Trong tổng số hơn 30 ghế nội các, ông Widodo thay đổi 13 vị trí và nổi bật nhất là sự xuất hiện của bà Sri Mulyani Indrawati trên cương vị Bộ trưởng Tài chính. Được đánh giá là một trong những người có tư tưởng cải cách mạnh mẽ nhất của Indonesia, bà Sri Mulyani không cảm thấy lạ lẫm với chức danh Bộ trưởng Tài chính, bởi bà cũng từng là người đứng đầu cơ quan này từ năm 2005 đến 2010, trước khi từ chức vì những ồn ào chính trị xung quanh vụ tranh chấp liên quan đến một gói cứu trợ dành cho một ngân hàng nhỏ.
Dưới sự góp sức của bà, nền kinh tế Indonesia chính là một trong số ít các thị trường mới nổi bảo vệ được đà tăng trưởng qua cơn bão khủng hoảng tài chính toàn cầu. Người phụ nữ 54 tuổi này cũng có công giảm nợ công xuống còn một nửa và “đại tu” cả ngành thuế từng bị tham nhũng nhuốm bẩn.
Rời vị trí Giám đốc điều hành WB để “xắn tay áo” cùng ông Widodo, bà Sri Mulyani khẳng định sẽ nghiên cứu các chính sách tài khóa và tìm ra giải pháp đẩy mạnh tăng trưởng, tăng cường hiệu quả hoạt động của chính phủ để đất nước đủ sức chống đỡ những cú sốc từ bất ổn kinh tế toàn cầu.
Trong vai trò “mới mà cũ” của mình, bà Sri Mulyani được kỳ vọng sẽ cải thiện thu ngân sách của Indonesia - một yếu tố đầu vào vô cùng quan trọng đối với ông Widodo nếu muốn nghĩ đến chuyện tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng và hiện thực hóa kế hoạch cải cách kinh tế ấp ủ lâu nay nhưng chưa được khởi động.
Bà Sri Mulyani - người được kỳ vọng sẽ cải thiện thu ngân sách của Indonesia
Chủ tịch WB, ông Jim Yong Kim, tin tưởng những đóng góp của bà Sri Mulyani sẽ củng cố thêm niềm tin vào triển vọng của Indonesia và đóng vai trò rất quan trọng trong việc thúc đẩy tính minh bạch.
Trong thông báo rời nhiệm sở ở WB, bà Sri Mulyani có viết: “Tôi sẽ cống hiến toàn bộ công sức để đẩy nhanh tốc độ phát triển của Indonesia với mục tiêu mang lại nhiều dịch vụ hơn với chất lượng tốt hơn, đặc biệt là cho người nghèo và bảo đảm rằng mọi người dân sẽ được hưởng lợi từ một nền kinh tế phát triển mạnh mẽ”.
Các chuyên gia cho rằng lập trường chính sách theo hướng thân thiện thị trường của bà Sri Mulyani sẽ là một điểm nhấn quan trọng, trong lộ trình cải cách kinh tế của Tổng thống Widodo thời gian tới.
Phản ứng trái chiều
Một sự thay đổi khác lại gây nhiều tranh cãi trong lần xáo trộn nội các này của Indonesia, là việc tướng về hưu Wiranto thay thế ông Luhut Pandjaitan, cũng từng là một tướng quân đội, làm Bộ trưởng các vấn đề chính trị, pháp lý và an ninh.
Ngay lập tức, các tổ chức nhân quyền đã lên tiếng phản đối, với lý do năm 2003, ông Wiranto từng bị tòa án do Liên Hợp Quốc bảo trợ kết luận là phạm tội ác nhân đạo, bắt nguồn từ việc ông này tham gia chỉ đạo cuộc xung đột bạo lực khiến hơn 1.000 người dân Đông Timor thiệt mạng trong đợt bỏ phiếu đòi độc lập năm 1999.
Đây là lần cải tổ nội các thứ hai trong năm của Indonesia, khi Tổng thống Widodo muốn làm mới bộ máy chính phủ, nhằm thúc đẩy nền kinh tế của quốc gia đông dân thứ tư thế giới trong bối cảnh suy thoái toàn cầu.
Số liệu thống kê cho thấy, tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế 900 tỷ USD của Indonesia cải thiện chút xíu trong 6 tháng vừa qua sau khi chạm đáy 6 năm vào năm ngoái. Đồng rupiah dần ổn định trở lại và ngân hàng trung ương nước này đã hạ lãi suất cơ bản 1% xuống còn 6,5% kể từ đầu năm.
Tâm lý nhà đầu tư cũng được cải thiện, khi chính phủ bắt đầu quan tâm nhiều hơn đến cơ sở hạ tầng và ban hành nhiều gói chính sách nhằm cắt giảm thủ tục hành chính rườm rà và tệ quan liêu.
Tuy nhiên, Indonesia gặp phải vấn đề trong việc tăng thu ngân sách và giới phân tích cho rằng, chính phủ Indonesia cũng cần có thêm nhiều biện pháp để thu hút đầu tư, hoàn thiện hệ thống pháp luật cũng như giảm sự phụ thuộc vào xuất khẩu hàng hóa.
Hải Châu