Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) thừa nhận chính sách của Fed nhằm tái khẳng định rằng cơ quan này vẫn "cam kết mạnh mẽ đưa lạm phát trở lại mục tiêu 2%" và dự kiến sẽ tiếp tục nâng lãi suất chủ chốt.
Fed công bố đợt tăng lãi suất lớn nhất kể từ năm 1994. |
Cho đến gần đây, ngân hàng trung ương dường như đã chấp thuận mức tăng chỉ là 0,5 điểm phần trăm, nhưng các nhà kinh tế cho rằng lạm phát tăng nhanh khiến Fed đi sau đường cong, có nghĩa là Fed cần phản ứng mạnh mẽ để chứng minh quyết tâm chống lạm phát.
Cuối cùng, thay vì 0,5% như dự kiến ban đầu, Fed đã hành động "siêu cao" khi tăng 75 điểm cơ bản kể từ lần đầu tiên tháng 11 năm 1994.
Các thành viên của ủy ban dự báo mức lãi suất sẽ ở mức 3,4% vào cuối năm nay, tăng từ mức 1,9% vào tháng 3, và lên 3,8% vào năm 2023.
Cơ quan này cũng dự báo chỉ số lạm phát sẽ tăng lên 5,2% vào cuối năm. Tăng trưởng GDP cũng sẽ chậm lại 1,7% vào năm 2022 so với dự báo 2,8% trước đó.
FOMC lưu ý rằng tác động của cuộc xung đột Nga - Ukraine đang "tạo thêm áp lực gia tăng đối với lạm phát và đang đè nặng lên hoạt động kinh tế toàn cầu."
Và các cuộc phong toả Covid-19 đang diễn ra ở Trung Quốc "có khả năng làm trầm trọng thêm tình trạng gián đoạn chuỗi cung ứng."
Chủ tịch Ngân hàng Dự trữ Liên bang Thành phố Kansas, Esther George không đồng ý mức tăng này trong cuộc bỏ phiếu của ủy ban, ông mong muốn một mức tăng nhỏ hơn, nửa điểm.
Mất cảnh giác
Các ngân hàng trung ương Hoa Kỳ đã bắt đầu tăng lãi suất bằng 0 vào tháng 3 khi nhu cầu gia tăng từ người tiêu dùng Mỹ đối với nhà cửa, ô tô và các hàng hóa khác xung đột với những khó khăn trong vận tải và chuỗi cung ứng trên thế giới ở những nơi vẫn bị Covid-19 - và đây vẫn là một thách thức.
Điều đó thúc đẩy lạm phát, vốn trở nên tồi tệ hơn sau khi chiến sự Nga - Ukraine nổ ra vào cuối tháng Hai và các quốc gia phương Tây áp đặt các biện pháp trừng phạt mạnh mẽ đối với Moscow, khiến giá thực phẩm và nhiên liệu tăng với tốc độ chóng mặt.
Giá xăng tại Mỹ lần đầu tiên đạt mức cao nhất là $ 5,00 / gallon và đang lập kỷ lục mới hàng ngày.
Các nhà kinh tế cho rằng tháng 3 là đỉnh điểm cho việc tăng giá tiêu dùng, nhưng tỷ lệ này lại tăng vọt vào tháng 5, tăng 8,6% trong 12 tháng gần nhất và giá bán buôn cũng tăng, gần như hoàn toàn do chi phí năng lượng, đặc biệt là xăng tăng cao.
Fed đã mất cảnh giác với tốc độ tăng giá và trong khi các nhà hoạch định chính sách thường muốn thông báo rõ ràng về bất kỳ sự thay đổi chính sách nào đối với thị trường tài chính, thì những diễn biến mới nhất đã thay đổi tính toán của Fed.
Ông Powell chỉ ra rằng các nhà hoạch định chính sách đã sẵn sàng thực hiện một đợt tăng thêm nửa điểm đối với lãi suất vay chuẩn trong tuần này và một động thái tương tự vào tháng tới, nhằm mục đích ngăn chặn lạm phát nóng đỏ mà không đẩy nền kinh tế vào suy thoái và tránh một đợt lạm phát đình trệ theo kiểu những năm 1970.
Tuy nhiên, ngân hàng trung ương không thể tác động đến vấn đề nguồn cung, và việc tăng lãi suất chỉ có tác dụng hạ nhiệt nhu cầu và làm nền kinh tế chậm lại - có nghĩa là các nhà hoạch định chính sách đang đi đúng ranh giới giữa tác động và làm quá nhiều.
Và tác động sẽ không ngay lập tức
Adam Posen, người đứng đầu Viện Kinh tế Quốc tế Peterson và là một cựu giám đốc ngân hàng trung ương cho biết: “Chính sách tiền tệ vận hành chậm, lạm phát ngày nay phản ánh các quyết định được đưa ra một năm trước.
"Nếu Fed tăng trong Quý 2 / Quý 3 năm 2021, thì lạm phát bây giờ sẽ khác - ít nhất là (bởi vì) các cú sốc toàn cầu hiện tại sẽ không chồng chất lên lạm phát vốn đã cao", ông nói trên Twitter.
Các ngân hàng Mỹ JPMorgan Chase, Citigroup và Wells Fargo cho biết họ đã tăng lãi suất cho vay cơ bản thêm 75 điểm cơ bản lên 4,75%, có hiệu lực từ hôm nay (16/6), phù hợp với đợt tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang.
Thành An