EU cũng yêu cầu các nước thành viên đệ trình dự thảo kế hoạch quốc gia về khí hậu và năng lượng vào năm 2018 để tham vấn khu vực và có đánh giá chính thức.
Vì một EU ngày càng “xanh”
Việc EU quyết định cải tổ thị trường năng lượng sẽ góp phần đẩy mạnh quá trình thực hiện mục tiêu đã ràng buộc các nước thành viên, theo đó yêu cầu từng nước phải nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng, đẩy mạnh sử dụng năng lượng tái tạo và từng bước nói “không” với trợ cấp cho nhiên liệu hóa thạch trong quá trình sản xuất điện năng, trong giai đoạn chuyển tiếp kéo dài 5 năm.
Ông Miguel Arias Canete - Cao ủy EU về khí hậu và năng lượng, đánh giá nếu chấp nhận những giải pháp quyết liệt thì EU có thể tạo ra 900.000 việc làm và 190 tỷ EURO sẽ “chảy” vào nền kinh tế đang “dặt dẹo” của toàn bộ khu vực, thông qua tăng đầu tư vào năng lượng gió và các dạng năng lượng xanh khác. Cùng với đó, hỗ trợ tài chính cũng được ưu tiên cho việc đẩy nhanh tiến độ cải tạo các công trình của châu Âu, sao cho tiết kiệm năng lượng và thân thiện môi trường hơn.
Kế hoạch của EU còn nêu rằng cơ chế ngăn ngừa thiếu điện hiện nay (trợ cấp cho các nhà máy điện để họ bảo đảm đủ điện vào thời gian cao điểm) nên cân nhắc nguy cơ làm gia tăng lượng khí thải độc hại, nếu các nhà máy vẫn sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Vì vậy, các nước thành viên EU phải có biện pháp giảm dần và loại bỏ hình thức trợ cấp này đối với những nhà máy xả thải vượt quá ngưỡng quy định.
EU sẽ đẩy mạnh sử dụng năng lượng tái tạo
Mục tiêu của EU từ năm 2020 trở đi là sẽ sử dụng năng lượng một cách hiệu quả hơn nữa, tăng tỷ lệ tiết kiệm năng lượng chung của khối từ 27% lên 30% so với kịch bản “không làm gì cả”.
Kế hoạch dài 1.000 trang được đưa ra sau khi EU đã phê chuẩn Hiệp ước Paris về biến đổi khí hậu hồi tháng 10 vừa qua, tuy nhiên lại đúng thời điểm thế giới bắt đầu quan ngại về quan điểm của Hoa Kỳ. Phải rất khó khăn thì thỏa thuận khí hậu mang tính toàn cầu mới nhận được sự đồng tình của gần 200 quốc gia. Nhưng ngay sau đó, trong quá trình vận động tranh cử của mình, ứng viên Tổng thống Hoa Kỳ, là ông Donald Trump, lại tuyên bố sẽ đưa Hoa Kỳ ra ngoài cuộc. Vị tỷ phú nổi tiếng với những phát ngôn gây sốc cho rằng tất cả chỉ là màn kịch có bàn tay đạo diễn của Trung Quốc khiến các nước lớn phải cắt giảm sản lượng công nghiệp.
Chờ từng nước thành viên tự giác
Theo ông Canete, ý định rút Hoa Kỳ khỏi Thỏa thuận Paris “không phải là một hành động khôn ngoan”, nhưng may là ông Trump đã nghĩ lại và vẫn để ngỏ mọi khả năng. Chiến dịch bầu cử là một chuyện, còn khi đã ngồi vào ghế nóng thì người đứng đầu Hoa Kỳ phải có trách nhiệm đối với tăng trưởng và việc làm trong nước. Thậm chí, vị cao ủy EU còn tự tin “Đã là xu hướng toàn cầu thì không ai có thể cưỡng lại được... Ngay cả trong kịch bản giả định là chính phủ liên bang Hoa Kỳ rút lui, thì nhiều bang của Hoa Kỳ vẫn sẽ có thể tham gia”.
Ông Canete còn gợi lại chuyện cũ, khi Tổng thống George W Bush rút khỏi Nghị định thư Kyoto về chống biến đổi khí hậu năm 2001, nhưng cuối cùng vẫn phải quay lại bàn đàm phán, thậm chí là còn hăng hái và sốt sắng hơn trước đó.
Trong Thỏa thuận Paris, EU chỉ đặt mục tiêu mang tính ràng buộc cho cả khối nói chung, còn mục tiêu cụ thể cho từng nước thành viên lại áp dụng cơ chế tùy chọn, không thực thi cũng chẳng sao. Điều này khiến các nhà vận động môi trường lo lắng vì ý thức tự giác của mỗi nước là khác nhau và có những quốc gia thờ ơ hơn các quốc gia khác.
Để tháo gỡ phần nào vấn đề này, EU yêu cầu từng nước thành viên đệ trình một dự thảo kế hoạch quốc gia về khí hậu và năng lượng vào năm 2018, để các quốc gia trong khu vực góp ý và để EU có đánh giá chính thức. Còn quá trình triển khai, tất nhiên, vẫn là quyền tự quyết của từng nước.
Hải Châu