Dữ liệu của Cục đầu tư nước ngoài cho thấy các công ty Trung Quốc đã đầu tư 45 dự án mới tại Việt Nam trong 50 ngày đầu năm 2023, nhiều nhất trong số các quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam, sau khi Trung Quốc kết thúc chính sách Zero-Covid vào tháng 12.
 |
|
Đầu tư trung bình của Trung Quốc cho các dự án mới tại Việt Nam trong năm nay là khoảng 5,6 triệu USD. |
Các chuyên gia trong ngành cho biết, Việt Nam thu hút được những tên tuổi lớn đến đầu tư là nhờ các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã tham gia và vị trí gần Trung Quốc. Các doanh nghiệp đang tạo ra làn sóng đầu tư vào Việt Nam chủ yếu là các nhà cung cấp nhỏ của các công ty lớn đó.
Việc các doanh nghiệp gia tăng đầu tư vào Việt Nam còn do chi phí lao động tăng cao ở Trung Quốc, Mỹ mở rộng các hạn chế thương mại liên quan đến công nghệ cao đối với Trung Quốc và thuế quan ăn miếng trả miếng từ tranh chấp thương mại Trung-Mỹ. Tất cả những điều đó đã tạo ra làn sóng đầu tư của Trung Quốc vào Việt Nam.
Michael Chan, Giám đốc cấp cao bộ phận cho thuê của công ty bất động sản công nghiệp BW Industrial Development, cho biết: “Nhu cầu của các công ty Trung Quốc đầu tư vào lĩnh vực sản xuất ở Việt Nam đã tăng theo cấp số nhân trong quý cuối cùng của năm ngoái. Theo đó, vốn đầu tư của Trung Quốc cũng tăng lên đáng kể".
Sự đổ bộ trước đó của các tập đoàn lớn nước ngoài như Samsung Electronics, Canon, Apple, nhà lắp ráp thiết bị Hon Hai Precision Industry (Foxconn) và Luxshare Precision Industry đã góp phần mở rộng nhanh chóng các cụm công nghiệp ở nhiều lĩnh vực như điện thoại thông minh và máy in.
Nhưng nguồn cung cấp đối với nhiều doanh nghiệp vẫn chủ yếu đến từ Trung Quốc. David Dollar, chuyên gia thương mại tại Viện Brookings của Mỹ, tính toán dựa trên dữ liệu của Ngân hàng Phát triển Châu Á cho biết Trung Quốc chiếm hơn 20% đầu vào nhập khẩu của Việt Nam để phục vụ cho xuất khẩu trong năm 2021, gần gấp đôi so với năm 2017.
Các công ty nhỏ hơn cung cấp vật tư và dịch vụ cho các tập đoàn lớn hơn có cơ sở ở Việt Nam hiện chiếm phần lớn trong số các công ty Trung Quốc đầu tư vào Việt Nam, đặc biệt là ở phía bắc, nhiều lãnh đạo doanh nghiệp cho biết.
Quy mô của các nhà cung cấp này được phản ánh qua đầu tư trung bình của Trung Quốc cho các dự án mới tại Việt Nam trong năm nay là khoảng 5,6 triệu USD, so với mức trung bình dài hạn là 6,5 triệu USD.
Ví dụ, ngành công nghiệp tấm pin mặt trời của Việt Nam đang do các công ty Trung Quốc thống trị, đã có một lượng lớn các nhà cung cấp dịch vụ phụ trợ như đúc nhựa, đúc khuôn và lưu trữ năng lượng, thông tin của Reuters cho biết.
Theo tập đoàn tư vấn bất động sản CBRE, các nhà cung cấp sản xuất bảng điều khiển Trung Quốc, bao gồm công ty lưu trữ năng lượng Growatt, đã thực hiện hai khoản đầu tư lớn vào các nhà sản xuất sẵn có tại Việt Nam vào năm ngoái. Những nhà máy như vậy thường được các công ty nhỏ ưa chuộng khi thâm nhập vào một quốc gia mới.
Dữ liệu cho thấy các công ty điện tử, robot và thiết bị gia dụng của Trung Quốc cũng nằm trong số những doanh nghiệp thuê bất động sản công nghiệp nhiều nhất ở Việt Nam vào năm ngoái. Những doanh nghiệp khác bao gồm các công ty ván sàn, nhà sản xuất kính và nhà cung cấp hộp và linh kiện cho các thiết bị của Apple được lắp ráp bởi Foxconn và Luxshare, cũng tập trung chủ yếu là các nhà đầu tư Trung Quốc, Giám đốc Công ty Tư vấn Đầu tư Việt Nam, Đỗ Hồng Quân cho biết.
Nhìn chung, trong khi các nền kinh tế trên toàn thế giới gặp khó khăn trong việc bình thường hóa sau đại dịch và kéo theo đó là sự sụt giảm đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, các công ty Trung Quốc đã tăng gấp ba lần dự án đầu tư mới vào Việt Nam trong năm nay lên 250 triệu USD so với cùng kỳ năm trước. Con số này chỉ đứng sau đầu tư từ Singapore và hơn hẳn các nhà đầu tư truyền thống lớn như Hàn Quốc và Nhật Bản.
Koen Soenens, giám đốc kinh doanh Khu công nghiệp DEEP C, cho biết số lượng hợp đồng mà công ty của ông ký với các công ty Trung Quốc vào năm 2022 đã tăng mạnh vào cuối năm và trong quý vừa qua, cao hơn đáng kể so với số lượng hợp đồng đã ký với các doanh nghiệp đến từ các quốc gia khác.
“Chúng tôi hy vọng xu hướng này sẽ tiếp tục trong năm nay dựa trên các nhu cầu mà chúng tôi nhận được từ Trung Quốc,” Soenens nói.
Trong số các đối tác mới phải kể đến nhà cung cấp ô tô Xiamen Sunrise Group, nhà sản xuất linh kiện bảng điều khiển năng lượng mặt trời Hanghzou First Applied Material và nhà sản xuất thiết bị sạc xe điện Starchange. REUTERS
Thành An
