Tại đây, các đại biểu đã cùng thảo luận xung quanh việc từ năm 2015, chuyển mặt hàng phân bón từ diện áp dụng thuế suất VAT 5% sang đối tượng không chịu thuế, đã dẫn đến toàn bộ thuế VAT đầu vào phục vụ cho sản xuất và kinh doanh phân bón không được khấu trừ… và đồng loạt kiến nghị sửa đổi Luật số 71/2014/QH13, đưa phân bón về diện chịu thuế VAT như trước đây.
Toàn cảnh buổi tọa đàm - Ảnh: NAM TRẦN |
Khi mục tiêu thực thi chính sách thuế bị chệch hướng
Phát biểu tại toạ đàm, ông Nguyễn Hạc Thuý, quyền Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Phân bón Việt Nam cho biết, kể từ năm 2015 đến nay, việc đưa mặt hàng phân bón từ diện chịu thuế VAT 5% sang diện mặt hàng không chịu thuế theo Luật 71/2014/QH13 đang tạo ra những khó khăn đối với sự phát triển của sản xuất phân bón trong nước, đồng thời tạo điều kiện cho phân bón nước ngoài “ồ ạt” vào Việt Nam.
Ông Dương Trí Hội, Phó Tổng Giám đốc PVFCCo – Phân bón Phú Mỹ cho biết: từ khi áp dụng Luật 71/2014/QH14 vào năm 2015 đến nay, khoản thuế mà doanh nghiệp không được khấu trừ so với trước đây lên tới gần 1.000 tỷ đồng. Với việc vừa đưa dây chuyền sản xuất NPK công nghệ hiện đại châu Âu vào hoạt động, năm 2018 này, dự kiến con số thuế không được khấu trừ sẽ còn tăng cao hơn nữa. Doanh nghiệp bắt buộc phải hạch toán vào giá thành phân bón, đồng thời cũng không dám đầu tư công nghệ hiện đại cho sản xuất phân bón, Việt Nam trở thành “vùng trũng” cho phân bón nhập khẩu, công nghệ lạc hậu và ngành nông nghiệp, người nông dân là đối tượng phải chịu thiệt thòi nhất, ông Hội khẳng định.
Ông Nguyễn Đức Ninh, Phó Tổng Giám đốc Đạm Hà Bắc cũng cho biết, chi phí sản xuất của doanh nghiệp bị tăng “chóng mặt” bởi nguyên liệu đầu vào cho sản xuất đạm urê của Công ty là than phải chịu thuế 10% nhưng Công ty không được khấu trừ. Vì vậy, cho dù Công ty đã tiết giảm chi phí quyết liệt, kể cả giảm lương người lao động nhưng cũng không thể bù đắp khoản tài chính này và buộc phải hạch toán vào giá thành sản xuất. Kết quả là giá phân đạm urê bị đội lên 500 đồng/kg so với trước đây.
Không chỉ có doanh nghiệp sản xuất phân bón trong nước chịu thiệt hại, doanh nghiệp FDI có nhà máy sản xuất phân bón đặt tại Việt Nam cũng “lao đao” vì chính sách thuế bất hợp lý này.
Đề nghị sớm sửa đổi Luật 71/2014/QH13
Với việc hưởng lợi từ thuế nhập khẩu của Việt Nam giảm theo cam kết của hiệp định thương mại tự do, doanh nghiệp phân bón nước ngoài càng có điều kiện hạ giá bán phân bón mạnh để cạnh tranh bằng mọi giá với phân bón nội địa. Thực tế là hầu hết các doanh nghiệp sản xuất phân bón trong khu vực với công nghệ cũ đều được "hậu thuẫn" để có thể “chen chân” vào thị trường Việt Nam, trong khi doanh nghiệp trong nước lại chịu bất công như trên.
Vì vậy, nếu Luật 71 này không sớm được sửa đổi thì sản xuất phân bón trong nước sẽ dần bị phân bón nhập khẩu “thâu tóm”, ông Nguyễn Đức Ninh, PTGĐ Đạm Hà Bắc khẳng định.
Đồng quan điểm này, ông Dương Trí Hội - PTGĐ PVFCCo cảnh báo, nếu chính sách thuế như hiện nay mà không được sửa đổi thì Việt Nam sẽ thành nơi nhập khẩu phân bón chất lượng thấp với công nghệ lạc hậu. Khi yếu tố quan trọng đầu vào là phân bón không đảm bảo chất lượng thì mục tiêu phát triển nông nghiệp sạch của Chính phủ sẽ khó có thể thành hiện thực.
Chuyên gia pháp chế VCCI Nguyễn Minh Đức cũng cho biết, trong tờ trình mới đây lên Chính phủ về sửa đổi các luật thuế, Bộ Tài chính đã nhận ra những bất cập trong triển khai luật thuế này và có kiến nghị đưa một số mặt hàng thuộc diện không chịu thuế sang diện chịu thuế VAT 5%; trong đó có tàu cá, máy nông nghiệp và phân bón. Tuy nhiên, quá trình sửa đổi này vẫn kéo dài và còn phải trình Quốc hội thông qua.
Đình Khôi