Tại Hội thảo "Phát triển bền vững 2025", với chủ đề "Động lực cho Kỷ nguyên bền vững", được tổ chức ngày 27/11, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm nhấn mạnh, việc thúc đẩy chuyển đổi số và chuyển đổi xanh chính là cách để Bộ Tài chính khẳng định vị thế "lực lượng tiên phong trong đổi mới và phát triển kinh tế quốc gia".
Theo lãnh đạo Bộ Tài chính, chuyển đổi xanh hiện nay không còn dừng lại ở một yêu cầu mang tính toàn cầu, mà thực sự là cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam tái cấu trúc chiến lược, giảm thiểu rủi ro và mở rộng thị trường quốc tế.
Minh chứng cho cam kết này, Bộ Tài chính đã ban hành và triển khai "Danh mục Phân loại xanh". Đây được xem là công cụ chính sách quan trọng giúp nhận diện, đánh giá và thúc đẩy các dự án đầu tư thân thiện với môi trường.
 |
|
Các chuyên gia khẳng định chuyển đổi xanh mở ra cơ hội mới cho doanh nghiệp trong kỷ nguyên bền vững. |
Số liệu thống kê cho thấy tín hiệu đầy lạc quan: Từ đầu năm đến nay, tổng giá trị phát hành trái phiếu xanh trong nước đã tăng hơn 60% so với cùng kỳ. Con số này phản ánh niềm tin ngày càng lớn của nhà đầu tư vào cam kết phát triển bền vững của Chính phủ cũng như cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.
Mặc dù thể chế đã có những bước tiến bộ vượt bậc, các chuyên gia tại hội thảo nhận định rằng thách thức lớn nhất hiện nay nằm ở khoảng cách giữa chính sách và thực tiễn triển khai. Doanh nghiệp và các địa phương vẫn đang "khát" những công cụ, dữ liệu và hướng dẫn cụ thể hơn.
Ông Vũ Thái Trường, Trưởng phòng Biến đổi khí hậu, UNDP Việt Nam chỉ ra thực tế về sự chênh lệch trong áp dụng kinh tế tuần hoàn. Trong khi các lĩnh vực tiên phong như năng lượng tái tạo, xử lý chất thải đạt tiến bộ rõ rệt, thì nhiều ngành truyền thống như dệt may, chế biến thực phẩm, xây dựng lại chuyển đổi khá chậm chạp.
Đáng lo ngại hơn, khối doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) – chiếm tới 97% tổng số doanh nghiệp trong nước – đang đối mặt với "rào cản kép": vừa khó tiếp cận nguồn vốn xanh, vừa thiếu hụt công nghệ và dữ liệu số. "Nhiều doanh nghiệp chưa đáp ứng tiêu chuẩn môi trường nghiêm ngặt, thiếu năng lực và công nghệ", đại diện UNDP nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, ông Phạm Thái Lai, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Siemens ASEAN và Việt Nam cho rằng Việt Nam đang ở giai đoạn "phép thử". Dẫn kết quả khảo sát 400 nhà quản lý tại châu Á, ông Lai cho biết dù bền vững là ưu tiên, nhưng nhiều tổ chức thừa nhận phải tăng tốc nếu không muốn bị bỏ lại phía sau trong cuộc đua toàn cầu, nơi công nghệ là chìa khóa tạo ra mô hình tăng trưởng mới.
Bất chấp thách thức, lợi ích kinh tế từ chuyển đổi xanh là không thể phủ nhận. Ông Larry Lee Chio Lim, Phó Tổng Giám đốc SABECO đưa ra các con số biết nói: Năm 2024, quy mô thị trường tài chính bền vững toàn cầu đạt 5.870 tỷ USD. Dự báo đến đầu năm 2025, nền kinh tế xanh toàn cầu sẽ đạt 7.900 tỷ USD, chiếm gần 9% thị trường chứng khoán niêm yết thế giới.
"Tại SABECO, chúng tôi xem tính bền vững là một lợi thế cạnh tranh", ông Larry Lee khẳng định. Theo ông, các công ty đầu tư sớm vào hiệu quả năng lượng có thể giảm 5-14% chi phí hoạt động. Đặc biệt tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương, hơn 60% người tiêu dùng ưu tiên các thương hiệu có trách nhiệm với môi trường.
Sự thay đổi trong tư duy người tiêu dùng cũng được bà Nguyễn Thị Ngọc Huệ, Giám đốc cấp cao AEON Việt Nam xác nhận. Bà cho biết trong 3 năm trở lại đây, tỷ trọng hàng organic, hàng có xuất xứ xanh - sạch tăng mạnh trên các quầy kệ. Người tiêu dùng ngày càng sẵn sàng ưu tiên ngân sách cho các sản phẩm tốt cho sức khỏe và có nguồn gốc rõ ràng.
Ở góc độ bất động sản, câu chuyện chuyển đổi xanh lại đặt ra bài toán khó về chi phí. Ông Lee Leong Seng, Giám đốc Bộ phận Phát triển Bất động sản Nhà ở, Keppel Việt Nam cho biết tư duy ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) phải bắt đầu ngay từ khâu phác thảo ý tưởng.
Tuy nhiên, các giải pháp thiết kế xanh, hài hòa thiên nhiên thường đòi hỏi chi phí đầu tư ban đầu cao, dẫn đến giá thành sản phẩm tăng. Dù khách hàng ưa chuộng dự án thân thiện môi trường, nhưng không phải ai cũng sẵn sàng trả thêm tiền.
"Đây là thách thức lớn nhất và cần sự chung tay của tất cả các bên liên quan", ông Lee Leong Seng bày tỏ. Đại diện Keppel Việt Nam tin tưởng rằng với sự dẫn dắt của Chính phủ thông qua các cơ chế ưu đãi, cùng việc nâng cao nhận thức cộng đồng, bài toán cân bằng giữa giá trị kinh tế và giá trị môi trường sẽ dần được giải quyết.
Thanh Hoa
