Nội dung này được NHNN phản hồi kiến nghị của cử tri TP Hà Nội. Trước đó, cử tri này đã yêu cầu làm rõ trách nhiệm của các ngân hàng khi tư vấn, bảo lãnh phát hành trái phiếu cho doanh nghiệp có nhiều sai phạm, để bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người dân.
Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, theo chỉ đạo của Thủ tướng, NHNN đã thanh tra đột xuất và ban hành kết luận thanh tra hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) tại 11 ngân hàng.
Dựa vào kết quả thanh tra, cơ quan quản lý tiền tệ đã ban hành một số quyết định xử phạt vi phạm hành chính với các ngân hàng có hành vi vi phạm.Việc thanh tra và xử lý, theo cơ quan này góp phần phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm và các rủi ro có nguy cơ gây mất an toàn trong hoạt động, đảm bảo việc chấp hành các quy định pháp luật trong đầu tư TPDN.
17 ngân hàng đang nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp sẵn sàng để bán tại ngày 31/12/2022 |
Về quy định đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của các ngân hàng, Thống đốc NHNN cho biết, nhiều quy định nhằm tạo hành lang pháp lý an toàn để kiểm soát hoạt động này. Chẳng hạn, quy định về trường hợp không được cấp tín dụng, hạn chế cấp tín dụng (gồm cả đầu tư TPDN).
Hoạt động mua, đầu tư TPDN được tính vào dư nợ tín dụng của một khách hàng và người có liên quan khi xác định giới hạn cấp tín dụng.
Ngoài ra, NHNN cũng đưa ra quy định tổ chức tín dụng mua, bán TPDN phải có hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ và chỉ được mua khi có tỷ lệ nợ xấu dưới 3%. Tổ chức tín dụng không được mua TPDN phát hành có mục đích cơ cấu lại các khoản nợ của doanh nghiệp, tăng quy mô vốn, góp vốn… Ngược lại, ngân hàng không được bán TPDN cho công ty con của chính mình…
Thống đốc cho hay, thời gian tới NHNN sẽ thực hiện một số giải pháp để kiểm soát, hạn chế rủi ro với đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của các tổ chức tín dụng, như rà soát, hoàn thiện các quy định theo hướng nâng cao yêu cầu, chuẩn mực quản trị của các tổ chức tín dụng khi đầu tư, nắm giữ trái phiếu.
Hoàn thiện khung khổ pháp lý về TPDN để khắc phục bất cập. Trong đó, nhà chức trách sẽ đưa ra quy định bắt buộc xếp hạng tín nhiệm với TPDN phát hành ra công chúng và phát hành riêng lẻ theo lộ trình…
Báo cáo từ FiinRatings cho thấy, tính đến cuối năm 2022, 17 trong tổng số 28 ngân hàng được thống kê đang nắm giữ 187,7 nghìn tỉ đồng TPDN. Con số này tương đương gần 8 tỉ USD, giảm 13% so với cuối năm 2021.
Trong đó, có những cái tên đang sở hữu nhiều trái phiếu nhất không có sự thay đổi đáng kể so với cuối năm 2021. Đáng chú ý, MB trở thành ngân hàng nắm giữ trái phiếu nhiều nhất hệ thống với hơn 43,6 nghìn tỉ đồng, tăng 11% so với đầu năm. Nhà băng này hiện cũng là chủ nợ lớn nhất của Novaland. Dư nợ của Novaland tại MB đạt gần 12.000 tỉ đồng, chiếm 2,6% tổng dư nợ của ngân hàng.
Techcombank lùi về vị trí á quân sau khi giảm 34,5% giá trị TPDN đang nắm giữ, từ 62,6 nghìn tỉ đồng về còn hơn 41 nghìn tỉ đồng vào cuối năm trước.
Giá trị TPDN mà VPBank và TPBank lần lượt nắm giữ tăng 18% và 16% so với cuối năm 2021, nâng giá trị TPDN đang nắm giữ của 2 ngân hàng này lên xấp xỉ 32,9 nghìn tỷ đồng và 21,6 nghìn tỷ đồng.
Tổng giá trị TPDN do top 5 (MBBank, Techcombank, VPBank, TPBank, SHB) nắm giữ đã chiếm đến 81% tổng giá trị của 17 ngân hàng cộng lại.
Thanh Hoa