Tuy nhiên, theo các chuyên gia, P2P là xu hướng công nghệ mới, Việt Nam cần phải chấp nhận và có biện pháp quản lý để hạn chế rủi ro cho các bên tham gia chứ không nên cấm.
Theo tìm hiểu của Thời báo Kinh Doanh, có hai cách để thực hiện P2P. Người đi vay và cho vay kết nối trực tiếp với nhau bằng nền tảng công nghệ (chỉ cần tải app (ứng dụng) của công ty tư vấn, môi giới tài chính về máy điện thoại, máy tính), sau đó hai bên có thể trực tiếp liên lạc và thỏa thuận về thời hạn, lãi suất và cả phí quá hạn.
Ngoài ra, người đi vay có thể vào trực tiếp trang web của các công ty môi giới như: vaymuon.vn, doctordong.vn, tima. vn, huydong.com, Lendbiz.vn… để thực hiện giao dịch.
Vay siêu dễ
Đặc điểm chung của mô hình P2P là có thể vay tín chấp, vay tiền online, vay không cần sự có mặt của khách hàng, đến vay thế chấp bằng sổ lương, hộ khẩu, chứng minh thư, bằng lái xe… Toàn bộ quá trình đăng ký, thẩm định, cho vay đều trực tuyến và thời gian hoàn tất (từ lúc vay đến giải ngân) rất ngắn.
Liên hệ vay tiền tại website: vaymuon.vn, một nhân viên tư vấn cho biết: "Nếu khách hàng muốn vay 6 triệu đồng trong 20 ngày, số tiền lãi phải trả được tính là 60 nghìn đồng và mức phí tư vấn là 300 nghìn đồng".
Trên trang huydong. com, với những khoản vay tín chấp, khách hàng chỉ được vay tối đa là 30 triệu đồng và số tiền trả góp mỗi tháng là 5,2 triệu đồng. Nếu vay trong vòng 6 tháng, tổng số tiền phải trả là 31,3 triệu đồng.
Như vậy, có thể thấy, tùy theo hình thức mà số tiền được duyệt vay khác nhau, lãi suất dao động 18%-25%/năm.
Trên thế giới, mô hình P2P rất được ưa chuộng, nhiều nước đã ban hành những quy định chặt chẽ cho hoạt động này. Tại Việt Nam, mô hình này vẫn còn sơ khai và chưa đạt đến mức chuẩn của P2P như thế giới.
Giám đốc một công ty môi giới tài chính cho hay, trên thị trường có khoảng 5-6 công ty đang hoạt động. Thông thường, họ chỉ chấm điểm tín dụng và thu phí cho việc kết nối.
Theo đánh giá của một số chuyên gia ngành ngân hàng, hoạt động này đang có xu hướng phát triển nhanh ở Việt Nam do các mức lãi suất cho vay ra cao hơn ngân hàng nhưng lại rẻ hơn công ty tài chính.
Giới chuyên gia nhận định, mô hình P2P là một xu thế tất yếu, là một sáng tạo của thời đại ngân hàng số. Sự xuất hiện của P2P sẽ giúp xóa bỏ rào cản khi người Việt muốn vay vốn nhanh cho nhu cầu vay thiết yếu và chính đáng mà các ngân hàng vẫn chưa đáp ứng được.
Tuy nhiên, do hoạt động này vẫn chưa được pháp luật công nhận nên có nhiều ý kiến lo ngại những biến tướng của mô hình này sẽ gây rủi ro cho cả người vay và người cho vay.
Mô hình P2P là một xu thế tất yếu |
Lo biến tướng
Chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu phân tích, hoạt động P2P tiềm ẩn nhiều rủi ro cho nhà đầu tư. Nhà đầu tư cho khách hàng vay tiền chỉ dựa vào những thông tin, điều tra do công ty môi giới cung cấp.
Trong khi đó, công ty môi giới chỉ yêu cầu người đi vay cung cấp chứng minh thư, hộ khẩu, bảng lương… gửi qua Zalo, Facebook. Vì vậy, nếu công ty môi giới làm ăn không nghiêm chỉnh thì rủi ro tập trung về phía người cho vay, còn công ty môi giới sẽ không phải chịu trách nhiệm.
Ông Trần Thế Vĩnh, Tổng Giám đốc Tima Group – một đơn vị môi giới P2P, khẳng định: "Khi đơn vị cho vay đã gặp gỡ, tiếp xúc với người đi vay, họ cũng đã có những thẩm định đánh giá rất kỹ lưỡng về khả năng trả nợ của người vay trước khi đưa ra quyết định cho vay hay không. Vì vậy, chúng tôi sẽ không có trách nhiệm khi xảy ra nợ xấu. Tuy nhiên, nếu có tranh chấp, chúng tôi chỉ có thể hỗ trợ người cho vay về thủ tục và luật sư trong quá trình khởi kiện".
Ngoài ra, theo quy định, các công ty môi giới tài chính chỉ được phép thu phí tư vấn, môi giới giữa người cho vay và người đi vay. Nhưng nếu công ty trung gian làm thay chức năng của tổ chức tín dụng cũng huy động và là người cho vay, thu nợ… thì rủi ro sẽ rất lớn. Chẳng hạn, các sàn giao dịch kết nối này ngừng hoạt động, bị đánh cắp tiền hoặc thậm chí là lừa đảo khách hàng thì rất khó để xử lý do thiếu cơ sở pháp lý.
Ông Nguyễn Ngọc Hoàng, Trưởng Tư vấn Công nghệ mới ngành ngân hàng, công ty Kiểm toán KPMG, cho rằng người cho vay nên có những điều khoản rõ ràng, phải tìm hiểu kỹ đâu là người cung cấp dịch vụ cho mình, trách nhiệm và nghĩa vụ của họ là gì. Còn người đi vay phải tìm hiểu kỹ về các điều khoản hợp đồng, lãi suất để tránh mắc bẫy trở thành con nợ của "tín dụng đen".
Mặc dù P2P được đánh giá có nhiều rủi ro do thiếu tính pháp lý, song các chuyên gia cho rằng mô hình này là xu hướng công nghệ, Việt Nam cần phải chấp nhận và có biện pháp quản lý để hạn chế rủi ro cho các bên tham gia.
Đặc biệt với 79% người dân không được tiếp cận với các dịch vụ tài chính chính thức thì P2P sẽ là giải pháp hữu hiệu cho những người có nhu cầu bức thiết và chính đáng về vay vốn.
Huyền Anh