Giữa tháng 12 vừa qua, để tìm gói vay 1,1 tỷ đồng mua chung cư, anh Nguyễn Thành Kiên (Bắc Từ Liêm, Hà Nội) tiến hành nộp hồ sơ tại 6 ngân hàng. Trong số đó, có một gói vay ưu đãi áp dụng lãi suất 0% khiến anh Kiên như mở cờ trong bụng, tuy nhiên, niềm vui “ngắn chẳng tày gang”.
Ưu đãi quá ngắn ngủi
Cụ thể, theo anh Kiên, gói vay ưu đãi trên dành cho khách hàng cá nhân vay mua, sửa chữa nhà, nhưng lãi suất 0% chỉ áp dụng trong 2 tháng. Những tháng còn lại áp dụng mức lãi suất theo quy định hiện hành của ngân hàng, tức khoảng 8% trong năm đầu, các năm tiếp theo thả nổi.
“Với lãi suất hiện tại, sau khi thả nổi sẽ tăng lên khoảng 12%/năm. Đây vẫn là mức quá cao khi tình hình kinh tế khó khăn, thu nhập bị ảnh hưởng. Đáng nói, ở các ngân hàng khác, mức lãi suất sau ưu đãi còn neo cao, gây sốc hơn, phổ biến ở mức 11 - 13%/năm”, anh Kiên chia sẻ và không giấu được sự thất vọng.
Lãi suất cho vay mua nhà vẫn được đánh giá ở mức quá cao, ưu đãi ngắn ngủi (Ảnh minh họa: Phạm Hòa). |
Tâm trạng chuyển biến từ vui mừng sang thất vọng có lẽ là trạng thái chung của không ít người mua nhà khi tìm đến các nhà băng để vay vốn thời gian qua. Các ưu đãi thoạt nhìn qua thì rất ấn tượng, tuy nhiên, thời gian áp dụng thường chỉ kéo dài 1-6 tháng, sau đó trở về mặt bằng trên 10%.
Điển hình, HDBank triển khai gói tín dụng 5.000 tỷ đồng có tên "Vay mới đời phơi phới, lãi suất 0%" dành cho khách hàng cá nhân vay mới hoặc khách hàng cá nhân hiện hữu muốn vay thêm. Song, lãi suất ưu đãi cho gói tín dụng này là 0% chỉ áp dụng trong tháng đầu tiên.
Trước đó, ngân hàng Quốc Tế (VIB) cũng triển khai chương trình cho vay khách hàng cá nhân, mục đích để trả nợ trước hạn khoản vay tại ngân hàng khác, lãi suất ưu đãi chỉ 0% trong tháng đầu tiên. Từ các tháng sau, mức lãi suất áp dụng theo chương trình ưu đãi hiện hành. Hiện, VIB đang áp dụng lãi suất cho vay ưu đãi chỉ từ 7,5%/năm với khách hàng vay mua bất động sản, xây dựng, sửa chữa nhà.
Cần nhấn mạnh, sau nhiều lần điều chỉnh, lãi suất cho vay hiện tại đã giảm 1-3% so với đầu năm 2023. Với mức lãi suất 0%, dù thời gian áp dụng ngắn, nhưng vẫn giúp khách vay tiết kiệm được một khoản đáng kể. Tuy nhiên, nhìn chung, nhiều người mua nhà vẫn đang “chùn tay” vì mức lãi hiện hành vẫn còn quá nhiều rủi ro.
Như trường hợp của anh Phạm Đức Tuân (quê Nam Định), đang tìm hiểu một căn chung cư 64m2, giá 2,2 tỷ đồng, ở Hoài Đức (Hà Nội). Với mức giá này, anh Tuân dự kiến vay thêm khoảng 900 triệu đồng, điều này khiến vợ chồng anh phân vân.
Người vay cần cẩn trọng
Theo tính toán của anh Tuân, với khoản vay hơn 900 triệu đồng, lãi suất ưu đãi năm đầu là 7,5%, những năm sau tăng lên 11 - 12%, thì số tiền phải trả, tính cả gốc và lãi, trung bình vào khoảng trên dưới 18 triệu đồng/tháng.
"Khi kinh tế ổn định, việc mỗi tháng bỏ ra 18-20 triệu đồng không phải là vấn đề. Nhưng thời gian này, kinh doanh khó khăn, thu nhập của vợ chồng tôi cũng bị ảnh hưởng. Với mức bình quân 35 - 40 triệu đồng/tháng, việc phải chi ra quá nửa để trả lãi vay là vô cùng rủi ro", anh Tuân bày tỏ.
Có thể thấy, các ngân hàng đang liên tục tung ra các gói lãi suất cho vay ưu đãi là động thái tích cực theo chủ trương của Ngân hàng Nhà nước nỗ lực giảm lãi suất, tăng trưởng tín dụng dịp cuối năm. Tuy nhiên, khi vay vốn, người mua nhà cần đặc biệt lưu ý tới thời hạn vay và lãi suất khi thả nổi.
Thông thường, sau khi hết thời gian ưu đãi, lãi suất thả nổi sẽ được tính bằng lãi suất cơ sở cộng với biên độ 3,5%/năm. Đáng chú ý, hầu hết ngân hàng đang áp dụng mức lãi suất cơ sở để thay thế lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng làm căn cứ để cộng thêm biên độ, từ đó định ra mức lãi vay cuối cùng.
Theo chuyên gia, hiện mức lãi suất huy động các ngân hàng tùy từng kì hạn dao động từ 5 - 6%/năm, để đảm bảo có lãi duy trì hoạt động các ngân hàng ít nhất cũng phải cho vay ra với lãi suất chênh từ 2 - 4%/năm so với lãi huy động. Chính vì vậy, rất khó để ngân hàng cho vay mua nhà dưới mức 7 - 10%/năm.
Ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, dự báo trong thời gian tới, khi lãi tiết kiệm hạ nhiệt có thể kéo theo lãi cho vay giảm hơn nữa. Tuy nhiên, mức giảm bao nhiêu thì còn phụ thuộc nhiều yếu tố.
Ở trong nước, áp lực lạm phát tăng khi giá xăng, giá điện và nhiều chi phí tiêu dùng khác vẫn tiếp tục đi lên. Vì vậy, để lãi suất cho vay mua nhà hạ nhiệt, giảm về mức trên dưới 10% có thể sẽ cần thêm thời gian, ít nhất là phải chờ sang năm 2024.
Tựu chung lại, hầu hết dự báo đều kỳ vọng lãi suất có thể được điều chỉnh giảm mở ra cơ hội cho những người vay mua nhà. Tuy nhiên, trước những biến động vẫn đang hiện hữu, các chuyên gia khuyến cáo người mua nhà nên cân nhắc kỹ về tỷ trọng vốn vay.
Tỷ lệ an toàn của vay mua nhà là các khoản thanh toán không quá 40% thu nhập hàng tháng. Với nhà đầu tư, đây là thời điểm thích hợp cho cuộc đua đường dài, tuyệt đối không dùng đòn bẩy tài chính.
Hưng Nguyên