Ngóng chờ làn sóng giảm lãi suất cho vay

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, từ ngày 6/3 các ngân hàng thương mại (NHTM) đã đồng thuận giảm lãi suất tiền gửi với mức giảm từ 0,2-0,5%/năm so với mức lãi suất của từng ngân hàng tính từ ngày 27/2/2023 đối với nhóm kỳ hạn từ 6 - 12 tháng.

Theo đó, 4 NHTM nhà nước (Vietcombank, BIDV, VietinBank, Agribank) giảm 0,2%/năm, các NHTM cổ phần giảm tới 0,5%/năm. 

Lãi suất huy động giảm mạnh

Cụ thể, ngay trong sáng sớm 6/3, Vietcombank đã công bố biểu lãi suất huy động mới và điều chỉnh giảm ở một số kỳ hạn, tiếp tục giữ ở nhóm thấp nhất thị trường. Trong đó, hình thức gửi tiết kiệm tại quầy, lãi suất kỳ hạn 6 tháng, 9 tháng giảm từ 6%/năm xuống 5,8%/năm, lãi suất kỳ hạn 12 tháng vẫn giữ nguyên ở mức 7,4%/năm, lãi suất kỳ hạn trên 12 tháng giảm 0,2% còn 7,2%/năm.

Các chuyên gia cho rằng giảm lãi suất cho vay có độ trễ

Với nhóm NHTM cổ phần, tại Sacombank, lãi suất tiền gửi đã được điều chỉnh giảm khoảng 0,3-0,5%/năm so với biểu lãi suất cũ, mức lãi suất cao nhất tại quầy đã điều chỉnh xuống còn 8,4%/năm cho kỳ hạn 36 tháng. Lãi suất kỳ hạn 12 tháng cũng giảm xuống còn 7,9%/năm, kỳ hạn 6 tháng còn 7,5%/năm.

Hay như tại VPBank, lãi suất kỳ hạn 12 tháng ở mức 8,8%/năm, giảm 0,5 điểm %. Tương tự lãi suất kỳ hạn 6 tháng giảm 0,5 điểm % xuống 8,4%/năm.

Áp dụng biểu lãi suất mới nhất từ 6/3, lãi suất tiết kiệm cao nhất của BacABank đã điều chỉnh về 9%/năm với các khoản tiền gửi kỳ hạn từ 13 tháng đến 36 tháng. Các khoản tiền gửi kỳ hạn 12 tháng hiện được huy động với lãi suất 8,7% và 8,6%/năm với kỳ hạn 6 tháng. Như vậy, lãi suất tiết kiệm cao nhất trên biểu niêm yết của BacABank đã giảm khoảng 0,5%/năm.

Trước đó, hồi cuối năm 2022, các NHTM cũng đã đồng thuận không đẩy lãi suất huy động quá 9,5%/năm ở các kỳ hạn. Những cam kết này đã được lan tỏa, giúp xu hướng giảm lãi suất rộng hơn. 

Theo báo cáo của các NHTM, trong tháng 2/2023, mặt bằng lãi suất đã ổn định và thực tế, lãi suất trên thị trường đã có xu hướng giảm. Lãi suất cho vay bình quân phát sinh mới đã giảm khoảng 0,4%/năm; đã có 22 NHTM giảm lãi suất cho vay bình quân.

Việc đồng thuận giảm lãi suất tiền gửi sẽ giúp các NHTM giảm chi phí, qua đó có điều kiện để giảm lãi suất cho vay, hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế, nhất là đối với các lĩnh vực ưu tiên.

Lãi cho vay cần thêm độ trễ

TS. Nguyễn Hữu Huân, chuyên gia kinh tế cho rằng, hiện đang có nhiều yếu tố thuận lợi hỗ trợ cho giảm lãi suất. Với mặt bằng lãi suất cho vay cao 12% - 14%/năm như hiện nay, rất ít doanh nghiệp sẵn sàng vay mới để đầu tư, sản xuất - kinh doanh, chủ yếu là các doanh nghiệp vay để giải quyết bài toán thanh khoản.  

Thực tế là vừa qua, hưởng ứng lời kêu gọi của Chính phủ và NHNN, nhiều ngân hàng đã tung ra các gói tín dụng ưu đãi với lãi suất giảm từ 1-2 điểm % cho doanh nghiệp thuộc nhiều lĩnh vực. Tuy nhiên, việc giảm lãi suất chưa trở thành xu hướng và đối tượng hưởng lãi suất ưu đãi rất hạn hẹp.

Dù lãi suất huy động đã giảm khá mạnh, song theo các chuyên gia, lãi suất cho vay cần độ trễ để giảm. Dự kiến phải từ cuối quý II, đầu quý III/2023, làn sóng hạ nhiệt lãi suất cho vay mới diễn ra sau rộng hơn. 

Ông Trần Đức Anh, Giám đốc vĩ mô và Chiến lược đầu tư của CTCP Chứng khoán KB Việt Nam nhận xét, lãi suất cho vay sẽ có độ trễ nhất định vì phụ thuộc vào cung cầu vốn; thứ hai là phụ thuộc vào nhu cầu của các NHTM khi thấy rủi ro tín dụng cao, có thể họ yêu cầu NIM chênh lệch huy động cao để có dư địa, sau đó trích lập dự phòng.

Để giảm lãi suất cho vay trở thành xu hướng và trên diện rộng, ông Huân cho rằng, ngành ngân hàng cần triển khai đồng bộ các giải pháp để kéo mặt bằng lãi suất cho vay về quanh khoảng 10%/năm mới hỗ trợ nhiều hơn cho doanh nghiệp và nền kinh tế trong bối cảnh khó khăn tác động cả ở thị trường trong nước lẫn quốc tế.

Chuyên gia này dự báo, mức điều chỉnh lãi suất cho vay sẽ có sự phân hóa giữa các NHTM. Trong đó, mức giảm mạnh có thể diễn ra nhiều ở những NHTM lớn vì room tín dụng nhiều và chi phí huy động vốn đầu vào thấp hơn. Còn các NHTM nhỏ - vốn đã huy động tiền gửi với mức lãi suất quanh 10%/năm cho các kỳ hạn dài thời gian qua cần có độ trễ trong vài tháng tới nếu muốn giảm mạnh lãi suất.

Theo các chuyên gia, giảm lãi suất là điều không thể khác được, bởi vài tháng nay, tốc độ giải ngân vốn tín dụng ra thị trường của các NHTM rất chậm. Chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) thời gian qua luôn dưới 50%, phản ánh các điều kiện kinh doanh ngành sản xuất tiếp tục suy giảm, các doanh nghiệp chỉ sản xuất cầm chừng, hạn chế mở rộng kinh doanh khiến nhu cầu vay vốn thấp. Trong khi đó, nếu các ngân hàng huy động tiền gửi nhưng không cho vay được vì lãi suất cao thì sẽ không thu được lợi nhuận, nên cần hạ nhiệt lãi suất.

Trong báo cáo vĩ mô vừa công bố, Công ty Chứng khoán Bảo Việt cho rằng, với mặt bằng lãi suất cao, khu vực bất động sản gặp khó khăn và triển vọng kinh tế kém tích cực, tăng trưởng tín dụng cả năm 2023 sẽ chỉ ở khoảng 13%. Hơn nữa, áp lực tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giảm dần cùng với thanh khoản hệ thống dần ổn định. Đây là những điều kiện để lãi suất huy động ổn định hoặc giảm thêm, tạo điều kiện giảm lãi vay.

Về phía cơ quan quản lý, NHNN cho biết, thời gian qua luôn theo dõi sát diễn biến tiền tệ trong nước, quốc tế, dự báo lạm phát và lãi suất thị trường để điều hành lãi suất phù hợp với cân đối vĩ mô, lạm phát và mục tiêu chính sách tiền tệ. Đồng thời, NHNN đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng tích cực tiết giảm chi phí, giảm lãi suất cho vay nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển sản xuất, kinh doanh.

Huyền Anh