Ngân hàng Nhà nước cho rằng, việc bỏ toàn bộ các quy định về thủ tục thẩm định khoản phát hành trái phiếu quốc tế của các ngân hàng thương mại Nhà nước nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về vay, trả nợ nước ngoài theo hướng đồng bộ, tránh việc trùng lặp các quy định đã có trong các văn bản quy phạm pháp luật khác về vay, trả nợ nước ngoài; cũng như thống nhất với các văn bản quy phạm pháp luật khác.
Cụ thể, Thông tư 17 hướng dẫn thủ tục thẩm định khoản phát hành trái phiếu quốc tế của ngân hàng thương mại Nhà nước căn cứ quy định tại Nghị định 90/2011/NĐ-CP ngày 14/10/2021 của Chính phủ về phát hành trái phiếu doanh nghiệp (Nghị định 90). Tuy nhiên, hiện nay Nghị định 153 đã bỏ các quy định về việc thẩm định khoản phát hành trái phiếu quốc tế của doanh nghiệp nhà nước.
![]() |
HDBank phát hành thành công 165 triệu USD, với kỳ hạn 5 năm. |
Mặt khác, việc thẩm định, phê duyệt, chấp thuận khoản vay nước ngoài, khoản phát hành trái phiếu quốc tế (là một hình thức vay nước ngoài) của doanh nghiệp nhà nước hiện tại được thực hiện theo Luật số 69/2014/QH13 quy định về quản lý và sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp (sau đây gọi tắt là Luật 69) và các văn bản hướng dẫn.
Đối với các doanh nghiệp mà Ngân hàng Nhà nước là Cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn/Người đại diện chủ sở hữu trực tiếp, quy trình xem xét, chấp thuận, phê duyệt khoản vay, trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước đã được quy định tại Quyết định 1500/QĐ-NHNN ngày 20/9/2021 của Thống đốc ban hành quy chế về Người đại diện chủ sở hữu trực tiếp, người đại diện phần vốn nhà nước tại tổ chức tín dụng, tổ chức tài chính và doanh nghiệp do Ngân hàng nhà nước quản lý (Quyết định 1500).
Mặc dù bỏ quy trình thẩm định khoản phát hành trái phiếu quốc tế của ngân hàng thương mại nhà nước tại Thông tư này, nhưng Ngân hàng Nhà nước cho biết, các nội dung cần thiết để xem xét phê duyệt việc phát hành trái phiếu quốc tế của ngân hàng thương mại nhà nước cũng như các doanh nghiệp khác mà Ngân hàng Nhà nước quản lý sẽ được thực hiện theo các văn bản hướng dẫn thực hiện Quyết định 1500 để đảm bảo tuân thủ quy định tại Luật 69.
Ngoài quy định trên, dự thảo cũng bỏ một số nội dung không liên quan đến thủ tục hành chính trong việc phát hành trái phiếu quốc tế như: quy định về quyền mua ngoại tệ của Tổ chức phát hành, trách nhiệm của tổ chức cung ứng dịch vụ tài khoản phát hành, quy định về mở tài khoản phát hành; quy định về cơ chế báo cáo.
Đồng thời, nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính, dự thảo Thông tư sẽ bổ sung quy định nêu rõ các trường hợp sẽ không cần thực hiện đăng ký thay đổi khoản phát hành, tương tự như quy định đối với khoản vay nước ngoài bao gồm: thay đổi địa chỉ bên đi vay, tên ngân hàng thương mại; trả nợ lãi, phí...
Ngân hàng Nhà nước cho rằng, những quy định này sẽ giúp giảm chi phí cho phía doanh nghiệp cũng như chi phí xử lý từ phía cơ quan nhà nước (giảm thời gian xử lý thủ tục hành chính, giảm chi phí lưu trữ hồ sơ).
Phát hành trái phiếu quốc tế là kênh huy động vốn được nhiều ngân hàng hướng tới trong vài năm trở lại đây. Gần đây nhất vào cuối năm 2021, HDBank phát hành thành công 165 triệu USD, với kỳ hạn 5 năm cho ba nhà đầu tư quốc tế là IFC – thành viên Ngân hàng Thế giới, Quỹ Đầu tư LeapFrog Investments và DEG - Định chế Tài chính Phát triển Đức.
Đại diện ngân hàng cho biết, đợt phát hành này là bước đi đầu tiên trong chương trình hợp tác dài hạn của HDBank cùng các định chế tài chính quốc tế, bao gồm xây dựng và triển khai các kế hoạch giúp phát huy tiềm năng tăng trưởng của ngân hàng và đóng góp tốt hơn cho nền kinh tế, cộng đồng.
Trước đó, một số ngân hàng cũng phát hành thành công hàng trăm triệu USD trái phiếu quốc tế như: năm 2019 VPBank vừa huy động thành công 300 triệu USD (tương đương hơn 7.100 tỷ đồng) thông qua phát hành trái phiếu quốc tế kỳ hạn 3 năm dưới sự tư vấn của các tổ chức danh tiếng.
Hiện nay nhiều ngân hàng cũng đã lên kế hoạch phát hành trái phiếu ra thị trường quốc tế. Điển hình như SHB dự kiến chào bán 500 triệu USD trái phiếu quốc tế theo chương trình EMTN (Euro Medium Term Note) và niêm yết trái phiếu tại Sở Giao dịch Chứng khoán Singapore. Việc phát hành dự kiến được chia ra làm nhiều đợt. Trong đợt đầu tiên, ngân hàng kế hoạch phát hành 300 triệu USD trái phiếu quốc tế cao cấp, kỳ hạn 3 - 5 năm.
Hiện, ngân hàng đã được Sở Giao dịch Chứng khoán Singapore chấp thuận về nguyên tắc việc đăng ký niêm yết trái phiếu quốc tế đợt 1 theo Chương trình Euro Medium Term Note (EMTN).
Lãnh đạo SHB cho biết, mục đích khi thực hiện phát hành trái phiếu ra thị trường nước ngoài nhằm nâng cao vị thế và thương hiệu của ngân hàng trên thị trường quốc tế, đa dạng hóa kênh huy động vốn, đồng thời đảm bảo các tỷ lệ an toàn vốn.
Theo nhận định của các chuyên gia, việc nhiều ngân hàng Việt Nam tăng cường phát hành trái phiếu ra thị trường nước ngoài là tín hiệu tốt, cho thấy các ngân hàng Việt có đủ tự tin cũng như uy tín thuyết phục thị trường để huy động vốn từ nước ngoài. Điều này sẽ giúp cho ngân hàng có thêm một kênh huy động vốn mới, giá rẻ và phong phú.
Việc phát hành trái phiếu kỳ hạn dài còn giúp các ngân hàng tăng vốn tự có và cải thiện hệ số an toàn vốn, đồng thời tăng được nguồn vốn trung và dài hạn.
Một lợi ích nữa đó là, việc phát hành trái phiếu quốc tế làm giảm bớt áp lực huy động tiền trong nước, làm tăng lãi suất huy động, mang lại lợi ích cho khách hàng.
Thanh Hoa