Phát biểu tại Diễn đàn Phát triển Hệ sinh thái thanh toán điện tử 2019: Chuyển động cùng công nghệ chip ngày 10/12, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh, việc đẩy mạnh thanh toán không tiền mặt không còn đơn thuần như trước đây là nhằm tăng sự luân chuyển đồng vốn trong toàn xã hội, không để đồng tiền bị chết, không chỉ là vấn đề minh bạch chống rửa tiền tham nhũng mà nếu làm tốt thì sẽ thúc đẩy nền kinh tế Internet đi lên.
Nỗi lo về chi phí
Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), 9 tháng đầu năm 2019, giá trị giao dịch qua thiết bị chấp nhận thẻ (POS) tăng 36,5% so với cùng kỳ năm 2018. Cuối tháng 9/2019, số thẻ lưu hành cả nước là 96,4 triệu thẻ với 36 tổ chức phát hành, nhiều thương hiệu thẻ khác nhau, trong đó thẻ ghi nợ nội địa chiếm tỷ lệ áp đảo trên 90% tổng thẻ lưu hành.
Cơ sở hạ tầng dịch vụ thể phát triển mạnh mẽ, gia tăng đáng kể số lượng khách hàng, là cơ sở thúc đẩy dịch vụ phát triển thanh toán điện tử mới hiện đại như ví điện tử, internet banking, mobile banking…, đặc biệt là chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chip.
Tuy nhiên, tại Diễn đàn, nhiều chuyên gia và lãnh đạo các ngân hàng cho rằng việc chuyển đổi sang thẻ chip cũng đang là nội dung mới, còn nhiều khó khăn thách thức đặt ra. Trong đó, chi phí chuyển đổi quá lớn là vấn đề khiến nhiều ngân hàng lo lắng.
Ông Nguyễn Đình Thắng, Chủ tịch HĐQT LienvietPostbank, chia sẻ việc chậm chuyển đổi có phần nguyên nhân quan trọng là chi phí của ngân hàng bỏ ra lớn. Đầu tư công nghệ cũ cần có một thời hạn khấu hao, trong khi nếu áp dụng thẻ chip, hệ thống về công nghệ phải thay đổi, hệ thống đầu cuối, cây ATM, hệ thống POS phải thay đổi… cần những chi phí rất lớn. Ngoài ra, thay đổi thẻ chip lại cho khách hàng cũng cần thời gian.
Cũng với nỗi lo về chi phí phát sinh, ông Trần Công Quỳnh Lân, Phó tổng giám đốc VietinBank, cho biết khi chuyển sang thẻ chip, ngân hàng phải thay đổi một loạt máy móc, chi phí phát hành thẻ chip cũng cao hơn thẻ từ rất nhiều. Tuy nhiên, các ngân hàng đều nhận thấy cần thiết phải chuyển đổi và quyết tâm chuyển thẻ từ sang thẻ chip, biến thách thức thành cơ hội. Làm sao để thẻ chip có thể tích hợp, đồng bộ thanh toán được nhiều chi phí như giáo dục, y tế, bảo hiểm chứ không chỉ đơn thuần từ giữ tài khoản ATM.
Ở góc độ quản lý nhà nước, ông Phạm Tiến Dũng, Vụ trưởng Vụ Thanh toán (NHNN), khẳng định các ngân hàng không thể phát triển nếu chúng ta không có hệ sinh thái.
Ông Dũng ví von: “Hệ sinh thái như cái bắt tay, ngân hàng chìa bàn tay thì bên kia cũng phải chìa bàn tay ra thì mới khớp được với nhau. Chẳng hạn như các nhà mạng cũng phải sửa hệ thống thông tin của mình, chứ đơn thuần riêng ngân hàng thì không làm được”.
Nhiều ngân hàng đang chạy đua chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chip |
Không để lỡ nhịp
Theo chỉ đạo của NHNN, mục tiêu đến cuối năm 2019 ít nhất 30% số thẻ ATM, 35% máy ATM, 50% POS tại điểm bán hàng đang lưu hành phải tuân thủ tiêu chuẩn cơ sở về tiêu chuẩn thẻ chip nội địa. Đến cuối năm 2021 sẽ hoàn thành 100% mục tiêu chuyển đổi thẻ từ sang thẻ chip.
Dù còn nhiều khó khăn trong việc chuyển đổi từ thẻ từ sang thẻ chip, song lãnh đạo một số ngân hàng khẳng định toàn bộ việc thay đổi thẻ từ sang thẻ chip cho chủ thẻ là miễn phí và sẽ phấn đấu hoàn thành mục tiêu đến cuối năm 2020 toàn bộ hệ thống ATM sẽ chấp nhận thẻ chip.
Ông Đào Minh Tuấn, Phó tổng giám đốc Vietcombank, cho biết từ giờ đến cuối năm 2020, toàn bộ hệ thống chấp nhận thẻ ATM và QR code của Vietcombank sẽ đảm bảo chấp nhận thẻ chip theo chuẩn VCS. Đến năm 2021 sẽ phát hành và cố gắng thay thế toàn bộ thẻ từ sang thẻ chip.
“Ở đây tôi muốn nói là đảm bảo đủ lượng thẻ cho khách hàng, đặc biệt là những khách hàng lớn. Việc thay thế còn phụ thuộc vào chủ thẻ, nhưng phía ngân hàng sẽ phát hành đủ khi khách hàng có nhu cầu”, ông Tuấn khẳng định.
Trong 2 năm tới, sự phát triển của nền tảng chip và những tích hợp dịch vụ gia tăng trên thẻ chip, tích hợp nhiều thông tin, ứng dụng trên thẻ chip, việc thay thế chuẩn VCS sẽ là nền tảng để giúp ngân hàng gia tăng nhiều dịch vụ khác, nhiều tiện ích xã hội khác như y tế, giáo dục trên thẻ chip ngân hàng.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định: “Chúng ta cần tận dụng thật tốt thời cơ từ cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 để không bị bỏ lỡ cơ hội bằng những hành động cụ thể. Giữa công nghệ chip và công nghệ từ cũ, nếu chúng ta mạnh dạn tiến thẳng lên một bước thì sẽ không bị lỡ nhịp. Để làm được việc này đương nhiên cần sự đồng lòng và sự kêu gọi không chỉ của cơ quan nhà nước mà còn một phần trách nhiệm của doanh nghiệp, các ngân hàng đối với đất nước và xã hội”.
Phó Thủ tướng cũng nhắn nhủ tới đại diện các ngân hàng và doanh nghiệp: “Nếu cần thiết để đất nước phát triển đi lên dù tốn kém nhưng về lâu dài sẽ được bù đắp lại về mặt kinh tế một cách xứng đáng. Bằng những hành động cụ thể từ các ngân hàng, các doanh nghiệp cùng chung tay vì lợi ích chung, tôi rất tin là lĩnh vực thanh toán điện tử nói riêng cũng như ứng dụng công nghệ thông tin, tận dụng thời cơ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ đạt được những kết quả tốt đẹp”.
Hoàng Hà