Tại Dự thảo đề nghị xây dựng dự án Luật Hỗ trợ tái cơ cấu các tổ chức tín dụng và xử lý nợ xấu, NHNN nhấn mạnh hơn nữa việc xử lý nợ xấu, trong đó có việc tháo gỡ các vướng mắc về xử lý tài sản đảm bảo.
Thời gian qua, nhiều ngân hàng đã tích cực mua lại nợ xấu từ VAMC, điều này cho thấy, hoạt động sản xuất kinh doanh của các tổ chức tín dụng có tín hiệu khả quan hơn, chứng tỏ đủ tiềm lực để quay lại mua nợ xấu từ VAMC nhằm tự xử lý, giảm tải cho VAMC cũng như việc hạn chế tối đa dùng ngân sách nhà nước đang dần trở thành hiện thực.
Ngân hàng tích cực xử lý nợ xấu
Theo kế hoạch trong năm 2017, VietinBank sẽ tập trung xử lý nợ xấu và mua lại nợ bán cho VAMC trong năm 2017 bằng nguồn lực của ngân hàng. Trước đó, giai đoạn 2007 – 2010, ngân hàng này đã xử lý triệt để gần 10 nghìn tỷ đồng bằng năng lực tài chính của mình.
Mới đây, VietcomBank đã chính thức công bố mua lại toàn bộ 4.300 tỷ đồng nợ xấu từ VAMC, vượt 3 năm so với kế hoạch đề ra.
Lãnh đạo ngân hàng VIB cũng cho biết sẽ tiếp tục mua lại nợ bán cho VAMC trong năm 2017 để nhanh chóng hoàn tất mục tiêu không còn dư nợ bán VAMC.
Nhận định về vấn đề này, các chuyên gia ngành ngân hàng cho rằng việc các ngân hàng có xu hướng mua lại nợ xấu VAMC sẽ tạo hiệu ứng tích cực cho thị trường.
Tính đến ngày 31/12/2016, nợ còn phải xử lý tại VAMC khoảng 190.000 tỷ đồng; nợ tồn đọng tại khâu thi hành án tính đến ngày 30/9/2016 khoảng 58.998 tỷ đồng.
Vì vậy, VAMC cho biết, năm 2017, không chỉ xử lý nợ xấu ở nội bảng, mà cả ngoại bảng và đảm bảo các khoản nợ xấu phải xử lý dứt điểm. “VAMC đặt mục tiêu xử lý 33 nghìn tỷ đồng nợ xấu trong năm 2017 và mua khoảng 25.000 tỷ đồng nợ xấu bằng trái phiếu đặc biệt”, ông Nguyễn Tiến Đông, Chủ tịch Hội đồng thành viên VAMC, cho biết.
Tuy nhiên, muốn làm được điều này, theo chia sẻ của ông Đông, đòi hỏi hành lang pháp lý và năng lực của VAMC phải thực sự thay đổi để đảm bảo được quyền năng trong xử lý nợ xấu.
Bên cạnh đó, VAMC cũng xác định, trong năm nay, sẽ phối hợp với các đơn vị trực thuộc NHNN để sớm trình Chính phủ và Quốc hội đề án cơ cấu và xử lý nợ xấu nhằm tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho hoạt động.
|
Đề án này sẽ tập trung vào nâng cao năng lực thực sự của VAMC từ nguồn lực về vốn, công nghệ và con người để đảm bảo VAMC là trung tâm trong thị trường mua bán nợ, vì hiện khối lượng nợ xấu tại đây đang quản lý rất lớn.
NHNN cho rằng vướng mắc lớn nhất hiện nay là xử lý tài sản đảm bảo. Vì vậy, để hoàn thành được mục tiêu, phải có cơ chế đặc thù. NHNN đề xuất ba “đặc quyền” cho VAMC.
Ba đặc quyền cho VAMC?
Thứ nhất, có quy định hướng dẫn riêng về trường hợp người đang giữ tài sản không giao tài sản cho bên xử lý tài sản theo hướng: cho phép VAMC hoặc tổ chức tín dụng được thực hiện quyền thu giữ tài sản bảo đảm để xử lý trong trường hợp VAMC hoặc tổ chức tín dụng và chủ tài sản đã có thỏa thuận về việc thu giữ tài sản trong hợp đồng bảo đảm tài sản. Trong đó, bao gồm quy định về trách nhiệm hỗ trợ của các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền (cơ quan công an, UBND các cấp…).
Thứ hai, không được kê biên tài sản đang cầm cố, thế chấp tại tổ chức tín dụng hoặc VAMC khi chưa đến hạn trả nợ được bảo đảm; sửa thứ tự ưu tiên thanh toán cho VAMC hoặc tổ chức tín dụng trước khi thu các loại thuế khác.
Theo NHNN, quy định hiện nay cho phép chấp hành viên kê biên cả tài sản bảo đảm của bên phải thi hành án đang thế chấp hoặc cầm cố tại tổ chức tín dụng đảm bảo cho khoản vay gây ảnh hưởng lớn đến quyền chủ nợ của bên nhận bảo đảm, gia tăng nợ xấu của hệ thống tổ chức tín dụng.
Thứ ba, bỏ quy định người được thi hành án phải nộp phí thi hành án. Theo lý giải của NHNN, đa số các tài sản đảm bảo là quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất, do đó cho phép VAMC hoặc bên mua nợ của tổ chức và VAMC (đối với khoản nợ được bảo đảm bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất) được nhận thế chấp bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất, qua đó đảm bảo tính khả thi và hiệu quả của công tác xử lý nợ xấu.
Ngoài ra, tại dự thảo, NHNN kiến nghị bỏ quy định người được thi hành án phải nộp phí thi hành án. Với quy định này, NHNN cho rằng đang vô tình khuyến khích người phải thi hành án chây ỳ, không tự nguyện thi hành án, kéo dài thời gian thi hành án, xâm phạm quyền lợi hợp pháp của tổ chức tín dụng hoặc VAMC…
Theo các chuyên gia, đề xuất trên là hợp lý bởi dù tổng nợ xấu nội bảng của hệ thống các tổ chức tín dụng tính đến cuối năm 2016 đã giảm_2,46%, nhưng nợ xấu tại các tổ chức tín dụng vẫn còn cao. Đặc biệt, với ba ngân hàng 0 đồng và các tổ chức tín dụng được kiểm soát chặt chẽ… nợ xấu là quá lớn. Nếu tăng thêm quyền cho VAMC, việc xử lý nợ xấu sẽ được thúc đẩy nhanh hơn, giảm tỷ lệ rủi ro cho toàn hệ thống ngân hàng.
Huyền Anh
