Nghị định 55 về chính sách tín dụng đối với lĩnh vực nông nghiệp nông thôn thay thế cho Nghị định 41 đã nâng mức cho vay không có tài sản bảo đảm lên gấp 1,5 đến 2 lần. Tuy nhiên, ông Lại Xuân Môn, Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam, nêu lên thực tế là quá trình triển khai thực hiện vẫn phải có sổ đỏ mới được vay.
Nút thắt tín dụng nông nghiệp
Phát biểu tại hội thảo về tín dụng cho nông nghiệp nông thôn, bà Trịnh Thị Mý, Quế Võ, Bắc Ninh – chủ DN chăn nuôi, chia sẻ rằng trước đây, DN hoạt động với quy mô nhỏ, nên nhu cầu vay vốn 50 triệu, nhưng năm 2016, bà Mý mở rộng quy mô, với tổng diện tích 7 ha chăn nuôi khép kín khoảng 600 lợn nái và 10.000 lợn thương phẩm, có vốn đầu tư lên đến 20 tỷ, hoạch toán lợi nhuận dao động 1-1,2 tỷ đồng.
Thế nhưng, câu chuyện tiếp cận vốn ngân hàng không hề dễ dàng, Bà Mý cho biết, để thực hiện được, DN cần vay thêm 2,5 tỷ đồng và xin thế chấp bằng trang trại. Tuy nhiên, giá trị tài sản thế chấp của bà bị đánh giá quá thấp. “Bản thân tôi vay 2,5 tỷ đồng mà phải thế chấp 6 sổ đỏ diện tích 4.286 m2, trong đó 5 sổ đỏ có nhà ở kiên cố 2 tầng”, bà cho biết.
Bà Mý kiến nghị, hiện Nghị định 55 đã có cơ chế cho vay tín chấp nhưng chúng tôi chưa tiếp cận được nguồn vốn tín chấp. Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nên làm việc với các NHTM, tạo điều kiện để các hộ vay vốn được dùng trang trại hiện có làm tài sản thế chấp để các DN được tiếp cận nguồn vốn dễ dàng hơn.
Ông Phạm Đình Thắng, Giám đốc một công ty chuyên chế biến, sản xuất và tìm đầu ra bao tiêu sản phẩm miến tại Tuyên Quang, cũng được dịp bày tỏ nỗi lòng: “DN chúng tôi cũng hoạt động theo cơ chế kinh tế HTX, từ năm 2011 đến nay, đã cải thiện cuộc sống cho người dân rất tốt. Tuy nhiên hiện nay DN cần vay vốn dài hạn, nhưng thủ tục vô cùng khó khăn. Đầu tư cho nông dân không rủi ro, vì vụ này không trả được vụ sau chúng tôi sẽ trả lại vốn cho ngân hàng”.
|
Cầm cố 6 sổ đỏ mới vay được 2,5 tỷ đồng
Hiện, DN của ông Thắng có 2.000 lao động, cần vay vài tỷ đồng vốn để thu mua dong riềng nguyên liệu nhằm đáp ứng đầu vào cho sản xuất miến, nhưng ngân hàng lại không nhận miến làm tài sản đảm bảo, hoặc nếu có nhận chỉ đánh giá giá trị khoảng 20%. Do đó, theo ông Thắng, không ít DN đã phải tìm nguồn vay ở ngoài với lãi suất cao.
“Mong các ngân hàng tạo điều kiện để giúp đỡ cho chúng tôi có thể tiếp cận được nguồn vốn phù hợp. Tài sản thế chấp là đất thì phải có bìa đỏ nhưng giá trị đất rất rẻ. Còn nhà xưởng, máy móc giá trị vài tỷ cũng có thể thế chấp để chúng tôi có thể tiếp cận nguồn vốn nhiều hơn, dễ dàng hơn”, lãnh đạo công ty nói trên bày tỏ.
Ông Lại Xuân Môn cho biết, Nghị định 55 trong quá trình triển khai thực hiện vẫn chưa đi vào cuộc sống, người nông dân vẫn khó khăn trong việc tín chấp để tiếp cận được các nguồn vốn của ngân hàng. Cơ chế chính sách về tài sản đảm bảo cho DN nông nghiệp cần thay đổi theo hướng tiếp cận nguồn vốn dài hạn, thay vì ngắn, trung hạn 3-5 năm như hiện tại. Tham luận tại Hội thảo, Ts Nguyễn Đức Kiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế của Quốc hội, cho rằng, qua nghiên cứu, phần đông ở miền Bắc và miền Tây Nam bộ chỉ còn người già và trẻ con ở khu nông nghiệp. Nên chăng, thành lập ngân hàng đất để cho các DN thuê lại để sản xuất lớn.
Cần thành lập ngân hàng đất
Thực tế nghiên cứu ở 23 tỉnh trên cả nước, ông Kiên nêu ba vấn đề: Nông dân sản xuất nhỏ lẻ, trung bình có tới 2,7 hộ trên một mảnh ruộng, trung bình chưa tới 2.000 m2, còn ở miền Tây Nam Bộ tương đương 7 – 8.000 m2.
Mỗi khi mất mùa, phải ứng trước sổ đỏ đặt vào ngân hàng. Vấn đề ở đây là phải có sự chia sẻ, đưa tư duy sản xuất công nghiệp vào nông nghiệp. Nếu chỉ đặt vấn đề yêu cầu các tổ chức tín dụng giảm lãi suất, tiêu chí, điều kiện cho vay thì thực ra không minh bạch, công bằng lắm. Nêu phép so sánh, ông Kiên đặt câu hỏi: Tại sao trong sản xuất công nghiệp sẵn sàng cổ phần hóa DN và chuyển giao tài sản ấy cho những chủ sở hữu khác? Tức là ai sử dụng tài sản ấy hiệu quả nhất thì phân công. Song, trong nông nghiệp lại không áp dụng như thế.
Lấy dẫn chứng, ông Kiên cho rằng ở huyện An Lão (Hải Phòng), nông dân trồng ớt xuất khẩu, yêu cầu 30 ha trở lên. Sau khi đầu tư, họ thuê luôn 100.000 đồng/ngày công còn ngày thu hoạch là 150.000 đồng/ngày công nên thu nhập của nông dân được 3,8 – 4,5 triệu đồng/tháng.
“Như vậy, đã đạt được “ly nông bất ly hương”. “Nếu không đưa tư duy sản xuất lớn, sản xuất công nghiệp vào sản xuất nông nghiệp thì sẽ không thể tái cơ cấu nông nghiệp thành công được”, ông Kiên nói.
Phó Thống đốc NHNN, ông Đào Minh Tú, khẳng định rằng thời gian tới, NHNN sẽ ưu tiên phát triển tín dụng nông nghiệp, trong đó tập trung vốn tín dụng với cơ chế chính sách có ưu đãi một cách phù hợp.
Đặc biệt là cho vay các dự án, doanh nghiệp, hộ gia đình tham gia vào chuỗi liên kết giá trị sản phẩm từ khâu sản xuất, chế biến, xuất khẩu; tăng cường sự phối hợp chính sách giữa các Bộ ngành, địa phương, để nguồn tín dụng ngân hàng hỗ trợ được DN, người dân.
Thành Vinh
