Trao đổi với VnBusiness, một chuyên gia nhận định, thực tế đã cho thấy, khi một vài ngân hàng tăng lãi suất huy động vốn VND có kỳ hạn, chỉ sau đó ít ngày, hàng loạt ngân hàng đã chạy đua tăng theo. Việc Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh tăng tiền gửi không kỳ hạn, từ mức 0,5%/năm lên 1%/năm, áp dụng từ 25/10/2022 sẽ làm “bùng nổ” một đợt chạy đua lãi suất không kỳ hạn trên thị trường tiền tệ thời gian này.
Lãi suất tăng 5-10 lần
Nếu như trước đây, lãi suất loại tiền gửi không kỳ hạn đa phần ở mức 0,1 - 0,2%/năm, thì nay đã tăng gấp 5 - 10 lần, được đẩy lên kịch trần 1%/năm tại các ngân hàng.
Trong biểu lãi suất dành cho khách hàng cá nhân, áp dụng từ ngày 8/11 mới đây, lãi suất tiền gửi tài khoản thanh toán (tiền gửi không kỳ hạn) của Ngân hàng OCB đã tăng khá mạnh so với khảo sát hồi cuối tháng 10. Theo đó, mức tối đa 1%/năm áp dụng cho gói tài khoản OCB - Invest & OCB – Invest Pro.
Rất nhiều nhà băng niêm yết lãi suất không kỳ hạn ở mức kịch trần 1%/năm. |
Sacombank cũng vừa thay đổi biểu lãi suất huy động khách hàng cá nhân trong tuần qua. Hiện, lãi suất tài khoản thanh toán với số dư 20 triệu đồng trở xuống là 0,3%/năm, trên 20 triệu đến 100 triệu đồng là 0,5%/năm và trên 100 triệu đồng là 1%/năm.
Tương tự, ngày 9/11, Sacombank điều chỉnh biểu lãi suất huy động khách hàng cá nhân, trong đó lãi suất áp dụng cho tài khoản thanh toán có số dư trên 100 triệu đồng là 1%/năm, trên 20 triệu đến 100 triệu đồng là 0,5%/năm và số dư 20 triệu đồng trở xuống là 0,3%/năm.
Trước đó, Techcombank và VPBank cũng đã tăng mạnh lãi suất không kỳ hạn lên mức 1%/năm. Trong khi BIDV nâng lãi suất tiền gửi không kỳ hạn lên 1%/năm dành cho tiểu thương.
Ngoài những ngân hàng kể trên, rất nhiều nhà băng khác cũng đã niêm yết lãi suất không kỳ hạn ở mức kịch trần 1%/năm như Kienlongbank, BacABank, NamABank, VietABank, SCB, NCB, SeABank, SHB, ACB, MSB…
Tuy nhiên, một số ngân hàng áp dụng lãi suất tiền gửi dưới 1%/năm như 4 ngân hàng quốc doanh (Vietcombank, VietinBank, Agribank và BIDV): áp dụng lãi suất không kỳ hạn cho khách hàng cá nhân ở mức 0,1 - 0,2%/năm.
Trao đổi với VnBusiness, lãnh đạo một ngân hàng lý giải việc tăng huy động lãi suất không kỳ hạn của ngân hàng không phải do thiếu hụt tính thanh khoản. Ngân hàng vẫn còn lượng tiền khá lớn để ổn định nguồn vốn.
Vị lãnh đạo này cho biết, lãi suất tiền gửi không kỳ hạn ngoài áp dụng cho số dư trên tài khoản thanh toán, hiện còn được áp dụng cho các khoản tiền gửi tiết kiệm rút một phần trước hạn. Do đó, lãi suất loại tiền gửi này tăng mạnh sẽ có lợi cho cả người gửi tiền có kỳ hạn lẫn không kỳ hạn, đồng thời cũng giúp ngân hàng hút tiền gửi ở các kỳ hạn khác.
Tiền gửi thanh toán sụt giảm
Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, sau khi đạt đỉnh hơn 1 triệu tỷ đồng vào cuối quý I/2022, số dư tiền gửi thanh toán của cá nhân tại các tổ chức tín dụng đã giảm còn 979.115 tỷ đồng vào cuối quý II/2022.
Trước đó, số dư tiền gửi thanh toán cá nhân đã có 8 quý liên tiếp ghi nhận mức tăng trưởng dương. Cụ thể, lần gần nhất số dư tiền này sụt giảm là quý I/2020 (giảm từ 499.721 tỷ đồng cuối năm 2019 xuống còn 476.524 tỷ đồng). Từ thời điểm sụt giảm đó, số dư tiền gửi thanh toán bật tăng rất nhanh và vượt 1,040 triệu tỷ đồng ở cuối quý I/2022.
Số liệu mới nhất từ Ngân hàng Nhà nước cho thấy số dư tiền gửi thanh toán của cá nhân tại các tổ chức tín dụng đã giảm còn 979.115 tỷ đồng vào cuối quý II/2022. |
Đà tăng của tiền gửi thanh toán được các chuyên gia đánh giá là kết quả của việc các ngân hàng đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ, chương trình miễn phí chuyển khoản và những chương trình marketing... tạo thuận lợi cho người dân trong sử dụng, thanh toán điện tử. Bên cạnh đó, tác động của Covid-19 khiến nhu cầu thanh toán không chạm tăng mạnh.
Tuy nhiên, số dư tiền gửi thanh toán đã xuất hiện sự khan hiếm và chính thức tuột mốc 1 triệu tỷ đồng. Diễn biến này có thể được lý giải do sau tháng 4 khi các hoạt động kinh doanh trở lại bình thường, một lượng lớn các nhu cầu về tài chính của khách hàng đặc biệt là nhu cầu về đầu tư cổ phiếu, trái phiếu hay bất động sản đã được triển khai rất mạnh mẽ.
Mặt khác, hiện nay, lãi suất tiền gửi có kỳ hạn đang được các nhà băng đẩy lên cao. Do đó, một phần lượng tiền từ tài khoản thanh toán sẽ được dịch chuyển vào tài khoản tiết kiệm với kỳ hạn dài hơn để hưởng lãi suất hấp dẫn hơn.
Thực tế, hàng loạt ngân hàng nâng mặt bằng lãi suất tiết kiệm, mức lãi suất cao nhất dao động từ 8,0 - 9,3%/năm, cao hơn khoảng 2% so với đầu năm. Kéo theo đó, chỉ trong 7 tháng từ đầu năm, số dư tiền gửi của người dân tại hệ thống ngân hàng đã tăng ròng hơn 328.500 tỷ đồng, cao hơn gần gấp đôi so với mức tăng trong cả năm 2021 trước đó.
Vị lãnh đạo ngân hàng trên nói, việc các ngân hàng tăng lãi suất huy động vốn VND không kỳ hạn là hoàn toàn bình thường trong trong bối cảnh áp lực lạm phát tăng cao. Đây là một cách cạnh tranh giữa các ngân hàng, không vi phạm các quy định về trần lãi suất nhưng ngân hàng phải đội chi phí lên cao, trong khi đối mặt với rủi ro lớn vì tính thanh khoản chỉ có thể đảm bảo ngắn hạn.
Huyền Anh