Gà Tiên Yên từ xưa đến nay được biết đến là món ngon nức tiếng của tỉnh Quảng Ninh với đặc tính thịt ngọt thơm đặc biệt; được Trung tâm sách Kỷ lục Việt Nam công bố tháng 9/2012 đưa vào danh sách Top 50 món ăn đặc sản nổi tiếng Việt Nam do được đề cử 3 lần liên tiếp trong 2 năm 2010 - 2011.
Từ những hộ kinh doanh nhỏ lẻ
Để bảo tồn và phát triển giống gà Tiên Yên theo quy mô lớn, UBND huyện Tiên Yên đang triển khai xây dựng mô hình HTX Chăn nuôi và tiêu thụ gà Tiên Yên, nhằm nâng cao ý thức của người dân từ khâu tổ chức sản xuất, quản lý trang trại đến tiêu thụ sản phẩm.
Anh Bế Văn Quế ở thôn Tềnh Pò (xã Phòng Dụ, huyện Tiên Yên) - thành viên của HTX Chăn nuôi gà Tiên Yên, cho biết trước đây khi chưa tham gia HTX, gia đình anh chăn nuôi gà với quy mô nhỏ.
Anh thường phải tự liên hệ, tìm đến các trại giống và các khu chợ lân cận để tìm mua con giống. Với cách chăn nuôi như vậy, hiệu quả kinh tế không cao do con giống tự tìm mua nên không chuẩn, do nhiều giống gà khác nhau, khó khăn cho việc chăm sóc, phòng chống dịch bệnh.
Bên cạnh đó, việc tìm đầu ra cho sản phẩm cũng gặp không ít khó khăn và thường xuyên bị các tư thương ép giá nên hiệu quả chăn nuôi rất thấp.
Sau khi tham gia HTX, anh cũng như các hộ chăn nuôi gà khác đã được hỗ trợ công tác phòng trị bệnh với mức 10.000 đồng/con; hỗ trợ 50% giá giống gà 21 ngày tuổi; được hỗ trợ 2 triệu đồng/ chuồng trại 20 m2, cứ tăng 10 m2 thì được hỗ trợ thêm 1 triệu đồng.
Hơn nữa, gà giống cũng được HTX lấy từ cơ sở sản xuất gà Tiên Yên do UBND huyện chỉ định, hoặc trong dân cư, nhưng đều bảo đảm những điều kiện nhất định, được phòng bệnh đúng quy trình kỹ thuật, được Ban kiểm soát giống gà Tiên Yên nghiệm thu dự án cấp xã.
Bên cạnh đó, khi tham gia vào HTX, các thành viên được tham gia các lớp học tập, nghiên cứu, truyền đạt các kỹ năng về chăn nuôi, quy trình sản xuất. Nhờ đó, chất lượng của gà Tiên Yên đã được nâng lên.
![]() |
Gà Tiên Yên đã được khẳng định thương hiệu |
Phát triển thương hiệu
HTX cũng đang đứng ra bao tiêu, tiêu thụ sản phẩm gà Tiên Yên thương phẩm cho các thành viên, giúp các thành viên yên tâm, mạnh dạn đầu tư quy mô cho trang trại, gia trại để sản phẩm đầu ra ngày một chất lượng đối với người tiêu dùng.
Việc xây dựng HTX Chăn nuôi và tiêu thụ gà Tiên Yên không chỉ tạo được mối liên kết trong sản xuất giữa các hộ dân, mà còn giải quyết được các vấn đề về giống, thức ăn cũng như đầu ra cho sản phẩm.
Đặc biệt, việc xây dựng các HTX chăn nuôi gà ở Tiên Yên còn từng bước hình thành cho người dân, nhất là người dân thuộc diện nghèo thói quen sản xuất hàng hóa nông nghiệp theo hướng tập trung, bảo đảm quy trình, thống nhất trong chăn nuôi, quản lý, nhờ đó mà chất lượng sản phẩm được nâng lên.
Năm 2015, huyện Tiên Yên đã khuyến khích các hộ gia đình nuôi gà bản địa Tiên Yên, trong đó đặc biệt quan tâm đến dự án thụ tinh nhân tạo cho gà giống. Việc làm này không chỉ bảo đảm chất lượng và duy trì nguồn gen quý của gà Tiên Yên mà còn đáp ứng nhu cầu con giống cho nhân dân chăn nuôi theo định hướng phát triển của huyện.
Anh Vi Văn Minh - Giám đốc HTX, cho biết hiện trên địa bàn xã có hơn 30 hộ đang nuôi gà Tiên Yên, hộ thấp nhất là 500 con, hộ nhiều nhất nuôi theo hình thức trang trại lên đến trên 6.000 con.
Chỉ tiêu kỹ thuật mà HTX tại Phong Dụ đặt ra là gà thương phẩm nuôi 6 - 8 tháng, tỷ lệ sống đạt trên 80%, trọng lượng bình quân 1,8 kg/con, trị giá 150.000 đồng/kg…
Nhờ đó, nhiều tư thương, nhà hàng trong và ngoài huyện cũng đã tìm đến HTX để ký hợp đồng thu mua. Đây cũng là một kênh quảng bá hữu ích đối với thương hiệu Gà Tiên Yên.
“Với thời gian chăn nuôi gà 6 - 8 tháng, dự kiến doanh thu của HTX sẽ đạt trên 7,4 tỷ đồng, trong đó, lãi mà các hộ thu được sẽ đạt trên 1,8 tỷ đồng”, anh Minh cho biết.
Đặc biệt, tháng 8/2017, sản phẩm thịt gà Tiên Yên đã được huyện Tiên Yên phối hợp cùng Ban Xây dựng Nông thôn mới tỉnh Quảng Ninh dán tem điện tử và đeo nhẫn truy xuất nguồn gốc, khẳng định thương hiệu.
Hồng Nhung