Hiện, trên 60% dân số Hà Nội sinh sống ở khu vực nông thôn, cuộc sống phụ thuộc chủ yếu vào nguồn thu nhập từ nông nghiệp. Phát triển HTX nông nghiệp là giải pháp quan trọng để tiến tới hiện thực hóa xây dựng NTM. Hàng năm, các HTX đã trích nguồn kinh phí để duy tu, bảo dưỡng các công trình giao thông, thủy lợi xuống cấp; huy động xã viên đóng góp kinh phí, ngày công để bê tông hóa đường giao thông nông thôn và giao thông nội đồng, góp phần quan trọng trong việc thực hiện chương trình xây dựng NTM của thành phố.
Chủ tịch Liên minh HTX Tp. Hà Nội, ông Phạm Văn An, nhận định: đánh giá hiệu quả hoạt động của mô hình HTX nông nghiệp trong xây dựng NTM cần nhận diện trên hai phương diện. Về kinh tế, phải bảo đảm được vốn, tăng quy mô quỹ; bảo đảm cho xã viên tham gia trực tiếp các hoạt động của HTX có mức thu nhập hợp lý; hoạt động của HTX phải có sự tác động tích cực tới sản xuất và thu nhập của hộ nông dân phải tăng so với điều kiện không tham gia HTX. Về xã hội, phải xây dựng cơ sở hạ tầng, thực hiện xóa đói giảm nghèo, góp phần vào quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế.
Thực tế có nhiều HTX nỗ lực hoạt động đạt hiệu quả, góp phần quan trọng xây dựng NTM. Các HTX nông nghiệp Đa Tốn (Gia Lâm) và Phú Túc (Phú Xuyên) là những ví dụ cụ thể. Xã Đa Tốn, huyện Gia Lâm phấn đấu hoàn thành xây dựng NTM vào năm 2013. Phó Chủ nhiệm HTX nông nghiệp Đa Tốn, ông Lê Thanh Phong, chia sẻ: để sớm đạt được mục tiêu này, HTX nông nghiệp đã nỗ lực vận động nhân dân thực hiện dồn điền đổi thửa, tham gia tập huấn kỹ thuật... HTX đã mạnh dạn đầu tư 5 máy gặt đập liên hoàn (mỗi máy 230 triệu đồng), đồng thời mỗi năm cung ứng từ 15 - 20 tấn giống chất lượng cao cho dân. Từ chỗ là một địa phương sản xuất nông nghiệp khó khăn, loay hoay trong mở rộng dịch vụ, nay tỷ lệ cơ giới hóa ở Đa Tốn đạt trên 80%, năng suất lúa đạt trên 60 tạ/ha; hệ số sử dụng đất đạt 3,5 lần… thu nhập của xã viên tăng lên, tiêu chí nâng cao đời sống nhân dân đạt cao.
Với Phú Túc (Phú Xuyên), dù xã có nghề truyền thống mây, tre đan phát triển ở 8/8 thôn, nhưng địa phương vẫn dẫn đầu huyện trong việc tổ chức sản xuất 2 vụ lúa, 1 vụ đông trong khung thời vụ tốt nhất và đạt năng suất cao.
HTX nông nghiệp đã đảm nhận tốt 6 khâu dịch vụ trong sản xuất cho xã viên như tưới tiêu, bảo vệ thực vật, cung ứng giống lúa, phân bón, điện… HTX có 8 máy làm đất đảm nhận cày bừa cho xã viên với giá 55.000 - 61.000 đồng/sào. Đồng ruộng phẳng, tưới tiêu thuận hòa, xã viên chỉ tập trung sản xuất từ 3 - 5 ngày là hoàn thành mùa vụ, thời gian còn lại tập trung vào sản xuất làng nghề, tăng thu nhập.
Chủ nhiệm HTX Nông nghiệp Phú Túc, ông Nguyễn Xuân Thắng, cho biết: HTX xác định trong các tiêu chí xây dựng NTM, tập trung vào tiêu chí nâng mức thu nhập cho người dân. Chính vì vậy, Ban quản trị HTX luôn suy nghĩ làm sao để xã viên thường xuyên tiếp cận được với những giống lúa mới năng suất, chất lượng và tập trung đưa cơ giới hóa vào sản xuất.
Rõ ràng HTX nông nghiệp đã đóng góp vai trò quan trọng trong xây dựng NTM. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Quốc Bảo, Trưởng phòng Kiểm tra - Chính sách thuộc Liên minh HTX Tp. Hà Nội, hiện nay nhiều HTX không có đất làm trụ sở và đất dịch vụ nên khó có thể hợp đồng, liên doanh, liên kết với các đối tác. Đội ngũ cán bộ của các HTX hiện nay đã và đang có sự can thiệp từ bên ngoài làm mất tính độc lập, tự chủ, tự chịu trách nhiệm; những cán bộ có năng lực trình độ đều tìm cách chuyển công tác do chế độ lương thấp; nhiều cán bộ HTX đã tham gia công tác mấy chục năm vẫn chưa được truy đóng BHXH... Đây chính là những rào cản trong quá trình cơ cấu và phát triển hoạt động của các HTX nông nghiệp để đẩy nhanh tiến độ xây dựng NTM.
B. Thanh
