Tại huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang, đến thời điểm hiện nay, HTX Ngàn Hoa đã trồng mới được hơn 400ha cây keo, xoan, lát, bồ đề, được giao quản lý và bảo vệ gần 2.000ha rừng phòng hộ, tiếp tục trồng và chăm sóc cây trồng trong quỹ đất của dự án trồng rừng sản xuất. HTX đã mạnh dạn đăng ký đầu tư và thực hiện các dự án trồng rừng sản xuất, bảo vệ và phát triển rừng.
Phát triển rừng nhờ HTX
Với mục tiêu sử dụng, khai thác hiệu quả tài nguyên rừng và đất lâm nghiệp, đáp ứng yêu cầu phủ xanh đất trống, đồi núi trọc, cải tạo môi trường sinh thái, tạo nguồn nguyên liệu tập trung cho các nhà máy sản xuất giấy, chế biến gỗ tiêu dùng và tạo việc làm cho người lao động tại địa phương, từ khi thành lập đến nay, HTX đã đầu tư hơn 17 tỷ đồng để mua sắm máy móc, thiết bị, xây dựng cơ sở vật chất, trồng, chăm sóc và quản lý rừng.
HTX đã tận dụng tối đa nguồn lực của địa phương cũng như những nỗ lực của Hội đồng quản trị HTX trong tìm hướng đi cho riêng mình. Hiện, HTX bảo đảm việc làm cho 25 lao động cố định với mức thu nhập từ 5-7 triệu đồng/tháng và số lao động theo mùa vụ từ 60-85 người với mức thu nhập 4,5 triệu đồng/người/tháng, nhiều gia đình đã ổn định cuộc sống, vươn lên thoát nghèo.
Các HTX đã phát huy được hiệu quả kinh tế từ rừng trồng và nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho các thành viên. |
Là người tâm huyết với trồng rừng, ông Hoàng Đức Hải, Chủ tịch HĐQT HTX Ngàn Hoa chia sẻ: "Trồng cây lâm nghiệp không chỉ mất một vài năm mà rất nhiều năm, vì vậy đòi hỏi HTX phải thật sáng suốt trước khi quyết định trồng cây gì để mang lại lợi ích nhiều nhất cho HTX và xã hội".
HTX dự kiến sẽ kết hợp với một số đơn vị đầu tư trồng cây dược liệu thực hiện phương châm “lấy ngắn nuôi dài” để tiếp tục đầu tư mở rộng việc trồng rừng. HTX còn phát triển được 2 cơ sở ươm cây giống, với hơn 80 vạn cây để phục vụ cho việc phát triển diện tích rừng sản xuất.
Ngoài ra, HTX còn tuyên truyền cho nhân dân trong vùng dự án hiểu biết về giá trị từ kinh tế rừng, từ đó vận động bà con tham gia bảo vệ rừng, không thả rông gia súc phá hoại rừng trồng.
Vị Xuyên có tổng diện tích rừng tự nhiên gần 150 nghìn ha, trong đó diện tích đất có rừng gần 79 nghìn ha, rừng phòng hộ trên 28 nghìn ha, rừng sản xuất trên 50 nghìn ha. Tiềm năng phát triển kinh tế lâm nghiệp của huyện hiện vẫn còn rất lớn, thu hút nhiều thành phần kinh tế tham gia. Trong đó, HTX Ngàn Hoa là một “điểm sáng” về đầu tư bền vững vào kinh tế rừng, góp không nhỏ trong việc thúc đẩy, phát triển và bảo vệ rừng trên địa bàn huyện.
Đẩy mạnh mô hình xen canh
Mô hình xen canh gắn với phát triển kinh tế rừng trồng đã và đang được HTX Tạ Anh, huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn duy trì và phát triển.
Giám đốc Mã Hoàng Tạ cho biết, để nâng cao thu nhập trên một đơn vị diện tích rừng, tạo việc làm, giúp xóa đói, giảm nghèo, cuối năm 2021 thông qua chương trình FFF, HTX Tạ Anh trồng thử nghiệm mô hình sa nhân tím xen canh với rừng trồng trên diện tích 0,6ha. Hiện, cây sa nhân tím đang phát triển tốt. Vì vậy, dự kiến trong năm 2023, HTX sẽ tiếp tục mở rộng diện tích trồng sa nhân tím thêm 0,5ha.
“Cây sa nhân tím phù hợp với khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương. Đây là cây ưa bóng mát, phát triển nhanh nên phù hợp trồng dưới tán rừng. Sau 3 năm trồng, cây sa nhân tím sẽ cho thu hoạch lứa đầu, giá bán hiện tại trên thị trường từ 40.000 – 60.000 đồng/kg. HTX sẽ tiếp tục nhân rộng diện tích để trồng và tìm kiếm đơn vị thu mua, đồng thời hướng tới trồng cây gỗ lớn để gia tăng giá trị kinh tế rừng”, ông Tạ cho hay.
Dự án FFF triển khai với mục tiêu nâng cao năng lực cho các tổ chức nông dân làm rừng và trang trại, các hộ người dân tộc thiểu số phát triển rừng, trang trại bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu. Vì vậy, trải qua hơn 2 năm thực hiện dự án thông qua việc tham gia trực tiếp của các tổ hợp tác, HTX đã góp phần thúc đẩy phát triển sản xuất dưới tán rừng, tạo sinh kế, nâng cao thu nhập.
Các HTX đã giúp cho người dân có sinh kế lâu dài, ổn định cuộc sống. |
Gia đình anh Nguyễn Đình Bắc, thành viên HTX chia sẻ, trước đây, khi chưa tham gia trồng rừng nguyên liệu, cuộc sống của gia đình anh Hải cũng như các gia đình khác đều bấp bênh, gặp nhiều khó khăn khi sống phụ thuộc vào rừng.
Nhờ tuyên truyền, vận động tham gia thành viên HTX, vợ chồng anh Nguyễn Đình Bắc đã nhận 0,2ha đất rừng để tổ chức trồng rừng kết hợp với trồng cây sa nhân tím.
Sau thời gian chăm bẵm, đã cho thu nhập tốt. Ngoài ra, gia đình anh còn phát triển chăn nuôi để tăng thu nhập. Từ nguồn thu ổn định bởi rừng nguyên liệu, anh xây dựng được nhà cửa khang trang, mua sắm các đồ dùng trong nhà và đầu tư cho con cái học hành…
Kinh tế rừng trở thành kinh tế mũi nhọn
Ông Nông Quang Nhất, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn chia sẻ, phát triển cây dược liệu dưới tán rừng không chỉ tạo cơ hội cho người dân tiếp cận những tiến bộ kỹ thuật, khai thác tốt tiềm năng tự nhiên, giúp khôi phục, bảo tồn, phát triển nguồn dược liệu tự nhiên quý cũng như góp phần tăng thêm thu nhập cho bà con nông dân trên địa bàn.
Nhờ phát triển kinh tế lâm nghiệp từ nhiều năm nay đời sống của người dân được nâng cao, nhiều hộ gia đình có thu nhập hàng trăm triệu đồng, thu nhập bình quân đầu người đạt 41 triệu đồng/năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm theo từng năm. Thời gian tới, chính quyền địa phương sẽ tiếp tục vận động người dân vừa bảo vệ tốt diện tích rừng trồng trước đó và thực hiện trồng rừng mới, góp phần nâng cao độ che phủ của rừng và tăng thu nhập cho nông dân.
Ông Trần Quang Bảo, Cục trưởng Cục Lâm nghiệp cho hay, những năm gần đây, việc giao rừng cho cộng đồng quản lý là một hình thức thực hiện chủ trương xã hội hoá công tác bảo vệ và phát triển rừng, làm cho rừng có chủ thực sự, gắn quyền lợi với trách nhiệm, tạo điều kiện để người dân bảo vệ rừng.
Đời sống của người dân cũng nhờ đó được cải thiện, nhận thức bảo vệ và phát triển rừng được nâng cao, tạo tâm lý phấn khởi, động viên cộng đồng cùng tham gia. Người dân bảo vệ rừng và được hưởng lợi ích từ chi trả các dịch vụ môi trường rừng, từ đó một chuỗi các giá trị lợi ích sẽ được mang lại từ việc giao rừng cho cộng đồng quản lý thông qua dự án tăng cường lâm nghiệp cộng đồng này.
"Đặc biệt, việc giao rừng theo mô hình cộng đồng cho các HTX giúp cho người dân có sinh kế lâu dài. Mặt khác, người dân quản lý rừng ngay tại nơi mình cư trú đã tạo thành lực lượng bảo vệ rừng hiệu quả", ông Bảo nhấn mạnh.
Đoàn Huyền