Tại Hội nghị Ban Thường vụ Liên minh HTX Việt Nam lần thứ 8, khóa V, Tổ Công tác và Quy trình xây dựng mô hình HTX, Liên hiệp HTX phát triển gắn với chuỗi giá trị đã có báo cáo nhanh về tình hình thực hiện Đề án xây dựng HTX gắn với chuỗi giá trị trong 6 tháng đầu năm 2018; Phương hướng, nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2018.
Xây dựng thí điểm trên cả nước
Theo ông Nguyễn Đình Long - Phụ trách Ban Chính sách và Phát triển HTX, tính đến 31/5/2018, các đơn vị thực hiện đã hoàn thành khảo sát lựa chọn HTX xây dựng mô hình HTX phát triển, sản xuất gắn với chuỗi giá trị.
Đoàn đã chọn được 135 HTX trong tổng số 153 HTX được khảo sát trên 63 tỉnh, thành phố (bình quân 2 HTX/tỉnh, thành). Tại một số tỉnh, thành phố, các đơn vị thực hiện đã lựa chọn vượt số HTX dự kiến, như Thái Bình (5 HTX), Hải Dương (4 HTX), Nam Định (4 HTX).
Đoàn cũng đã xác định 6 nhóm nhu cầu của các HTX được lựa chọn xây dựng mô hình HTX phát triển sản xuất gắn với chuỗi giá trị. Cụ thể, bao gồm nhu cầu tư vấn xây dựng phương án vay vốn, vay vốn từ hệ thống Quỹ hỗ trợ; tư vấn xây dựng liên kết chuỗi giá trị; xúc tiến thương mại, quảng bá thương hiệu và xây dựng trang web; nâng cao năng lực quản trị, đào tạo; hỗ trợ máy móc, thiết bị phục vụ sản xuất, thiết bị văn phòng, phầm mềm quản lý cho công tác quản lý và hỗ trợ con giống, nguyên liệu đầu vào.
"Trong thời gian triển khai đề án, các cấp ủy, chính quyền đã tạo điều kiện hỗ trợ cho các đơn vị xây dựng mô hình phát triển sản xuất gắn với chuỗi giá trị", ông Long đánh giá.
Một số HTX được lựa chọn xây dựng mô hình thậm chí đã nhận được sự đầu tư hỗ trợ của Ngân hàng Thế giới và các tổ chức phi chính phủ về thiết bị, vật tư và kỹ thuật sản xuất.
 |
|
Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo: Việc xây dựng HTX gắn với chuỗi giá trị là việc lâu dài |
Triển khai vì tương lai
Sau khi nghe báo cáo, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, Nguyễn Ngọc Bảo cho biết việc xây dựng mô hình HTX gắn với chuỗi giá trị đã được đưa vào Điều lệ của Liên minh HTX Việt Nam, đồng thời nhận được chỉ đạo trong Chỉ thị 12/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc tiếp tục tăng cường công tác triển khai thi hành Luật HTX năm 2012, trong đó yêu cầu đẩy mạnh xây dựng mô hình HTX tại các địa phương.
"Như vậy, về mặt pháp lý, chủ trương của chương trình này đã đầy đủ", Chủ tịch Liên minh nhấn mạnh, nhưng cũng thừa nhận "quá trình triển khai vẫn còn nhiều khó khăn".
Thứ nhất là khó khăn trong việc hỗ trợ HTX ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm một cách bền vững, ổn định dài hạn với doanh nghiệp. Một phần bởi vì nhiều HTX chủ yếu hướng đầu ra tại các chợ nên chưa thể triển khai. Nhìn chung, việc hỗ trợ cho thành viên toàn diện về "đầu ra" vẫn chưa thực hiện được. Điều này đang tạo vướng mắc cho thành viên tại các HTX.
Thứ hai là sự đồng bộ sản xuất từ khâu con giống đến đầu ra sản phẩm hiện nay vẫn lẻ tẻ, mỗi nơi một khác, khó thành chuỗi. Trong khi đó, thời gian còn lại trong năm 2018 không nhiều, chưa chắc đã có thể hoàn thiện được những yêu cầu, mục tiêu đề ra.
Thứ nữa, nổi cộm trong những khó khăn triển khai Đề án là vấn đề vay vốn và làm thương hiệu.
Về vốn, nhiều HTX có nhu cầu vay vốn, nhưng hồ sơ vay vốn vẫn chưa hoàn thiện. "Chưa kể, việc giải ngân vốn cũng cần nhiều thời gian, nhưng ngân hàng lại cho biết nếu không đề xuất nhanh, chậm giải ngân thì sẽ không được vay vốn nữa", Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo cho biết.
Về vấn đề xây dựng thương hiệu, đây không phải là vấn đề tài chính, mà là vấn đề cần có thời gian. "Từ việc xây dựng các trang mạng để giới thiệu sản phẩm đến việc đưa sản phẩm tới các hội chợ để quảng bá cần rất nhiều thời gian", Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo nêu.
Tuy nhiên, khó khăn nhất là việc giải quyết tất cả những khó khăn trên đồng bộ và tuần tự từng bước, không thể đốt cháy giai đoạn.
Trong khi đó, kinh nghiệm quản lý, năng lực quản trị, hướng dẫn làm chuỗi vẫn còn chưa đủ lực. Một phần là do trình độ năng lực quản trị của ban quản trị HTX còn yếu, chủ yếu dựa trên kinh nghiệm hoạt động lâu năm và chưa năng động tìm đầu ra thị trường. Việc ứng dụng công nghệ, phần mềm vào quản trị, quản lý HTX còn thiếu và yếu, đặc biệt là phần mềm kế toán HTX.
Bên cạnh đó, máy móc thiết bị phục vụ sản xuất cũng chưa đáp ứng được yêu cầu khi HTX sản xuất theo chuỗi. Quy mô HTX, quy mô vốn còn nhỏ và yếu nên chưa mở rộng được sản xuất kinh doanh…
"Việc xây dựng mô hình HTX gắn với chuỗi giá trị là việc làm lâu dài, chúng ta mới triển khai được 3 năm, tương lai còn 5, 10 năm nữa, nên khó khăn chúng ta vẫn phải khắc phục để triển khai", Chủ tịch Nguyễn Ngọc Bảo nhấn mạnh.
Hồng Nhung
