Giám đốc “sinh ra từ làng”
Đại diện lãnh đạo UBND xã Thanh Sơn cho biết, trên địa bàn hiện có 2 HTX kiểu mới liên kết làm ăn có hiệu quả gồm HTX dịch vụ nông nghiệp Thanh Sơn và HTX Hải Đăng. Cả hai HTX này có những đóng góp tích cực trong việc liên kết sản xuất, nâng cao thu nhập, tạo việc làm cho người dân địa phương. Riêng HTX Hải Đăng kể từ khi thành lập đến nay đã tạo việc làm cho gần 20 lao động thường xuyên, thu nhập từ 6 - 7 triệu đồng/người/tháng. Đây là mức thu nhập khá cao so với bình quân thu nhập của người dân địa phương.
 |
|
Mô hình nuôi cá sông trong ao của HTX Hải Đăng đang phát huy được lợi thế về cả năng suất và chất lượng |
Anh Nguyễn Văn Hiếu, Giám đốc HTX Hải Đăng cho biết, sinh ra từ vùng đồng chiêm trũng nên anh có đam mê chăn nuôi và trồng trọt. Qua sự giới thiệu của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nam, từ cuối năm 2018, anh Hiếu đến một số mô hình nuôi cá “sông trong ao” tại tỉnh Hải Dương để học hỏi kinh nghiệm, điển hình như HTX Xuyên Việt.
Sau thời gian tìm hiểu, học tập, anh Hiếu đã nắm bắt và được chuyển giao một phần kỹ thuật nuôi cá mới bằng việc sử dụng nguồn nước luôn chảy tuần hoàn, cá vận động không ngừng nghỉ nên khỏe mạnh, chóng lớn. Anh Hiếu đã áp dụng vào nuôi cá trong hơn 1,6 ha của gia đình.
Đầu năm 2019, anh Hiếu mạnh dạn đứng lên thành lập HTX và thuê thêm 4,5ha mặt nước tại xã Thanh Sơn để đầu tư sản xuất. Toàn bộ hệ thống ao hồ cũ, anh Hiếu cho cải tạo lại, kiên cố hóa bờ đập, sau đó cho xây dựng, lắp đặt hệ thống luồng lạch, điều tiết nước.
Tới tháng 7/2019, anh chi hơn 300 triệu đồng nhập 1,1 vạn cá rô đơn tính, 8.000 cá trắm về nuôi thử nghiệm. Tổng số tiền HTX đã đầu tư vào mô hình này lên tới hơn 3 tỷ đồng.
Tại khu vực ao nuôi cá, anh Hiếu cho lắp đặt toàn bộ hệ thống máng cám cho ăn tự động. Chỉ cần bấm nút, cám sẽ được phóng thẳng từng đợt xuống mặt hồ cho cá ăn. Do cá luôn nổi và vận động, người nuôi có thể xác định được trọng lượng để điều tiết lượng thức ăn cho phù hợp. Đồng thời, tránh lượng cám dư thừa, gây ô nhiễm nguồn nước.
Sau một năm, lứa cá đầu tiên cho thu hoạch cho hiệu quả cao gấp 5 lần so với nuôi cá truyền thống do chủ động được nguồn nước, cá luôn vận động nên khỏe mạnh, ít bệnh tật. Hiện Ban quản trị HTX đang thống kê để có định hướng phát triển trong giai đoạn tiếp theo.
Khu vực sau bể nuôi được lắp đặt hệ thống thu gom toàn bộ phân, thức ăn thừa để dồn vào một bể chứa. Chất thải này sau đó được xử lý bằng men vi sinh quay vòng dùng để tưới cho vườn cây ăn quả.
Triển khai nhân rộng mô hình
Anh Hiếu dự tính, với diện tích nuôi hiện tại, mỗi năm sẽ cho sản lượng khoảng 120 tấn cá, năng suất gấp nhiều lần so với nuôi truyền thống. Ngoài xuất bán cá tươi, HTX này đã bắt đầu thử nghiệm tạo ra các sản phẩm thành phẩm như ruốc, chả cá hay cá kho tộ.
 |
|
Ngoài xuất bán cá tươi, HTX Hải Đăng đã bắt đầu mày mò tạo ra các sản phẩm thành phẩm như ruốc, chả cá hay cá kho tộ. |
“Theo tính toán, nếu chế biến thành phẩm, giá trị mỗi kg sẽ tăng thêm khoảng 30%. Nhưng hiện tại, làm sao xây dựng thương hiệu, để sản phẩm được thị trường, người tiêu dùng biết tới nhiều hơn vẫn là một bài toán cần đáp số”, anh Hiếu chia sẻ.
Để đi tìm lời giải, HTX Hải Đăng đã thuê mặt bằng và mở một gian hàng giới thiệu sản phẩm ngay tại trung tâm TP Phủ Lý. Đồng thời, làm hồ sơ, gửi UBND huyện Kim Bảng và ngành nông nghiệp để được công nhận là sản phẩm OCOP (Chương trình mỗi xã một sản phẩm).
Từ hiệu quả bước đầu, anh Hiếu cho biết, đang tính phương án mở rộng sản xuất, đầu tư thêm hơn 1,3ha mặt nước để… cho cá tập gym! Về lâu dài, bên cạnh sản xuất, HTX sẽ nghiên cứu cách sản xuất con giống để chủ động cả đầu vào lẫn đầu ra.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Hà Nam, mô hình “sông trong ao” bắt đầu được thực hiện thí điểm từ năm 2018 tại huyện Lý Nhân và Bình Lục. Năm 2019, mô hình được mở rộng thêm tại các huyện là Kim Bảng, Duy Tiên và TP Phủ Lý. Toàn tỉnh Hà Nam hiện có 9 mô hình sản xuất, với diện tích ao nuôi gần 20ha. Những năm qua, các mô hình này đã cho giá trị cả về sản lượng cũng như chất lượng và nguồn thu tăng hơn nhiều so với cách nuôi cá truyền thống trước đây.
Để nhân rộng mô hình, ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn Hà Nam đã phối hợp các địa phương khảo sát, thẩm định, lựa chọn kỹ các hộ tham gia mô hình. Từ đó, UBND tỉnh Hà Nam đã ban hành cơ chế hỗ trợ mỗi mô hình 200 triệu đồng, thông qua con giống, chế phẩm xử lý môi trường và thuốc bệnh cho cá.
Theo đánh giá của ngành chức năng địa phương, mô hình nuôi cá “sông trong ao” cho năng suất trung bình 15 - 20 tấn/bể, 25 - 30 tấn/ha/vụ. So với cách nuôi truyền thống, mô hình nuôi cá “sông trong ao” cho hiệu quả năng suất cao gấp 4 - 5 lần.
Từ những kết quả đã đạt được, trong năm 2020 này, tỉnh Hà Nam sẽ tiếp tục duy trì mô hình, khuyến khích các địa phương tổ chức cho người dân tham quan, từ đó triển khai nhân rộng, tạo thêm việc làm và thu nhập cho người dân.
Phương Nam
