NTM ở Lào Cai không chỉ "làm mới” diện mạo nông thôn, mà cái mới còn thấm vào đời sống nông dân, sản xuất nông nghiệp cũng tiếp cận với nhiều cái mới.
Hướng đi nhiều triển vọng
Theo ông Đỗ Văn Duy, Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Lào Cai, điểm nổi bật khác trong xây dựng NTM tại Lào Cai là khắp các vùng quê phát triển mạnh nông nghiệp hữu cơ, đây cũng là cách vừa đảm bảo thu nhập trong sản xuất nông nghiệp vừa bảo vệ môi trường sống nông thôn.
Các mô hình sản xuất nông nghiệp sinh thái, hữu cơ bước đầu đã giúp thúc đẩy phát triển sản xuất, nâng cao giá trị và thu nhập cho người dân. |
Qua thực tế, hiện nay người dân các vùng nông thôn rất quan tâm tới kỹ thuật canh tác hữu cơ trong lĩnh vực trồng trọt.
Đa số người dân đã hiểu ra sản xuất nông nghiệp hữu cơ không những có lợi về sức khỏe, sản phẩm bảo đảm an toàn thực phẩm mà còn bảo vệ được môi trường sống của những người xung quanh.
Trong canh tác, hầu hết nông dân đã biết kiểm soát chất lượng đầu vào trong những giai đoạn làm đất, sử dụng giống, tưới nước, bón phân cho cây trồng. Tuân thủ nghiêm cẩn quy trình canh tác đáp ứng đầy đủ các yêu cầu mà nông nghiệp hữu cơ đòi hỏi.
Minh chứng là nhiều HTX đã triển khai mô hình canh tác hữu cơ với cây lúa, rau màu, cây công nghiệp trên khắp các địa phương nhằm giúp nông dân nắm bắt, áp dụng và dần dần chuyển đổi từ sản xuất truyền thống sang làm nông nghiệp hữu cơ.
“Hiện nay, tỉnh Lào Cai là một trong trong những tỉnh, thành trong cả nước có diện tích sản xuất nông nghiệp hữu cơ lớn với 3.815 ha các sản phẩm nông sản đã được chứng nhận đạt tiêu chuẩn hữu cơ. Sản xuất nông nghiệp hữu cơ của tỉnh đang đi đúng định hướng phát triển liên kết sản xuất gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm”, ông Đỗ Văn Duy nói.
Ông Bùi Trọng Trung, Giám đốc HTX Nông nghiệp Mai Anh, thị xã Sapa chia sẻ, hiện nay, tất cả thành viên HTX đều sản xuất hoàn toàn theo hướng hữu cơ. Đặc biệt đối với rau màu, HTX độc quyền phân phối từ hạt giống đến phân bón, chế phẩm sinh học từ các doanh nghiệp có uy tín.
Khi tham gia sản xuất theo hướng hữu cơ, nông dân được hỗ trợ cung cấp vật tư từ đầu vụ cho đến hết kỳ thu hoạch mới hoàn vốn. Hiện nay, không ít nông dân trong xã muốn gia nhập HTX do hiểu được lợi ích từ sản xuất theo hướng hữu cơ.
“Sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ giúp hạn chế đến mức thấp nhất việc sử dụng thuốc trừ sâu, phân bón tổng hợp, chất điều tiết tăng trưởng cây trồng trong quá trình sản xuất. Ðây là phương thức sản xuất giảm tác động đến môi trường, hệ sinh thái tự nhiên, tạo sản phẩm an toàn cho người tiêu dùng, đã được HTX áp dụng từ năm 2016”, ông Bùi Trọng Trung cho hay.
Nâng cao hơn nữa vai trò của HTX
Về xây dựng NTM, hiện nay toàn tỉnh có 62/127 xã duy trì và công nhận đạt chuẩn NTM; 04 xã được công nhận xã NTM nâng cao (tăng 02 xã so với năm 2021); Thành phố Lào Cai hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM; Huyện Bảo Thắng đạt chuẩn huyện NTM. Bình quân tiêu chí đạt 15,73 tiêu chí/xã. Toàn tỉnh công nhận được 237 thôn kiểu mẫu, 177 thôn NTM.
Sản xuất nông nghiệp sinh thái, hữu cơ là một phần của Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM mà tỉnh Lào Cai đang thực hiện. |
Ông Nguyễn Trọng Hài, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai chia sẻ, tỉnh đặt mục tiêu phấn đấu đến hết năm 2025 Lào Cai có 03 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn NTM. Trong đó, huyện Bảo Thắng được Thủ tướng Chính phủ công nhận “Huyện đạt chuẩn NTM nâng cao”. 94/127 xã duy trì và đạt chuẩn NTM, đạt 74% tổng số xã trên địa bàn toàn tỉnh (40,4 xã đạt chuẩn “Xã NTM nâng cao”, 10,6% số xã đạt chuẩn “Xã NTM kiểu mẫu”), bình quân toàn tỉnh đạt từ 18,17 tiêu chí/xã, không còn xã đạt dưới 15 tiêu chí. 70% số thôn trên địa bàn toàn tỉnh được UBND cấp huyện công nhận hoàn thành “Thôn NTM”, trong đó có 30% số thôn đạt chuẩn NTM hoàn thành “Thôn kiểu mẫu”.
Hiện, tỉnh có nhiều mô hình HTX sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp nghiệp sinh thái, hữu cơ, các mô hình đã phát huy hiệu quả kinh tế cao, phù hợp với thực tế của tỉnh đang khẳng định được vị thế trong điều kiện hiện nay. Điển hình như HTX chè Bản Liền, xã Bản Liền, huyện Bắc Hà. Ở đây chè được trồng hoàn toàn tự nhiên nên trung bình mỗi tháng người dân chỉ thu hái 1 lần đảm bảo 25 tiêu chuẩn chè hữu cơ quốc tế.
Nhờ đó, đây cũng là sản phẩm OCOP 5 sao đầu tiên của tỉnh Lào Cai đã đạt chứng nhận hữu cơ theo tiêu chuẩn ngặt nghèo của Châu Âu, và Mỹ. Đây là những tấm visa đưa sản phẩm chè Bản Liền thâm nhập thị trường Châu Mỹ và Châu Âu.
Chia sẻ về sản phẩm OCOP của HTX, ông Phạm Quang Thận, Giám đốc HTX chè Bản Liền cho biết: Sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ đòi hỏi nhiều thời gian và công sức. Người dân phải tuân thủ theo những tiêu chuẩn nghiêm ngặt như không được sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật vô cơ, hóa học, nguồn nước, không khí phải đảm bảo, không bị ô nhiễm… Mỗi năm, tổ chức nước ngoài sẽ thực hiện đánh giá lại vùng chè 1 lần. Do đó, sản phẩm xuất khẩu được kiểm tra thường xuyên với chi phí rất cao.
Cùng với cây chè, quế là sản phẩm thứ 2 tại Bắc Hà được chứng nhận đạt chuẩn hữu cơ quốc tế. Toàn huyện Bắc Hà có khoảng 3.000 ha quế hữu cơ, chủ yếu tại xã Nậm Đét. Năm 2018, HTX Quế hữu cơ Nậm Đét, xã Nậm Đét được thành lập đã giúp đầu ra của quế ổn định. Hiện, sản phẩm quế của HTX xuất khẩu sang các thị trường Ấn Độ, Nhật Bản, thậm chí cả thị trường khó tính như EU.
"Trước mắt, chúng tôi tạo điều kiện cho bà con nông dân ở những nơi có khả năng phát triển sản xuất để mở rộng diện tích, tạo điều kiện để xây dựng chứng nhận hữu cơ, tham mưu UBND huyện định hình một số sản phẩm đưa vào quy hoạch sản xuất hữu cơ", ông Nguyễn Xuân Giang, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Bắc Hà nói.
Có thể thấy, sản xuất nông nghiệp sinh thái, hữu cơ là một phần của Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM mà tỉnh Lào Cai đang thực hiện, gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, mục tiêu là phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững, bảo vệ môi trường và hệ sinh thái. Thời gian qua, tỉnh có nhiều chính sách ưu tiên cho các mô hình sản xuất theo hướng sinh thái, hữu cơ. Nhiều mô hình HTX đã áp dụng những mô hình sản xuất theo hướng hữu cơ thông qua đổi mới phương thức sản xuất, tạo ra sản phẩm bảo đảm an toàn thực phẩm, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống cho người dân.
Kim Yến